کاردرمانی چیست؟ | کاردرمانی در منزل در کل تهران

کاردرمانی علم استفاده از کارهای هدفمند و معنادار برای فرد است، تا بتواند پس از بروز یک بیماری یا آسیب، توانایی‌های خود را بازیابد. در واقع کاردرمانی سبب می‌شود تا افراد بتوانند با کسب حداکثر استقلال به زندگی خودشان ادامه دهند. حال اینکه چگونه کاردرمانی می‌تواند با کارهای معنادار به درمان افراد بپردازد، مستلزم آشنایی با علومی چون آناتومی، فیزیولوژی، کینزیولوژی، آنالیز فعالیت و سایر علوم مرتبط در این زمینه است.

کاردرمانی (Occupational Therapy) چیست؟ | تعریف کامل و جامع کاردرمانی

گاهی افراد با توجه به اسم رشته، گمان می‌کنند که کاردرمانی رشته‌ای است که به دنبال یافتن شغل و کاری مناسب برای افراد است؛ اما در واقع چنین نیست. قبل از ارائه تعریف، بهتر است با نام انگلیسی رشته که Occupational Therapy است آشنا شوید. واژه Occupation، واژه بسیار مهم و حیاتی‌ای در رشته کاردرمانی است. درک درست این واژه تا حد زیادی تعریف رشته را برای شما قابل درک خواهد کرد.

Occupation، به تمام کارهای معناداری اطلاق می‌شود که فرد در طول روز انجام می‌دهد. هر فرد بعد از بیدار شدن، کارهای زیادی را در طول مدت روز انجام می‌دهد.

همین کارها است که به فرد و زندگی وی معنی می‌بخشد و به وی شخصیت و اعتبار می‌دهد. بیاید تمام Occupationهای یک روزتان را متصور شوید. اگر به خوبی فکر کنید، در خواهید یافت که در طول روز کارهای زیادی انجام می‌دهید؛ از خوردن صبحانه بگیرید تا ارتباط با دیگران و انجام کارهای مختلف و در نهایت استراحت و خواب شبانه.

تمامی این اعمال، Occupationهای مختلف یک فرد در نظر گرفته می‌شود. حال با این تعریف از Occupation شاید درک بهتری از رشته Occupational Therapy پیدا کرده باشید.

لازم به ذکر است که کاردرمانی در دسته علوم پزشکی و یکی از زیر شاخه‌های علوم توانبخشی است. همان طور که از نام علوم توانبخشی پیداست، این علم سعی دارد تا قابلیت‌های از دست رفته افراد در اثر بیماری و اختلالات را تا حد امکان به آن‌ها برگرداند و بار دیگر طعم زندگی مستقل را به افراد بچشاند. در ادامه بیشتر و بهتر با جنبه‌های مختلف این رشته آشنا خواهید شد.

هدف از کاردرمانی چیست؟

کاردرمانی به افراد کمک می‌کند تا توان از دست رفته شان را بازیابند و استقلالی که در انجام کارهای شخصی‌شان، تا پیش از بیماری داشتند، دوباره به دست بیاورند. کاردرمانی از طریق درمان‌های تخصصی خود منجر به بهبود کیفیت زندگی، رفع ناتوانی‌های جسمی و ذهنی و در نتیجه افزایش استقلال فرد بیمار می‌شود. برای مثال زمانی که فردی دچار سکته مغزی می‌شود، دیگر قادر به انجام کارهای شخصی خود نیست؛ کاردرمانی در کنار پروسه درمان، به فرد کمک می‌کند تا این توانایی‌ها و استقلال از دست رفته را دوباره به دست بیاورد.

کاردرمانگران چه کاری انجام می‌دهند؟

کاردرمانگران با استفاده از متدهای درمانی مختلف و با تکیه بر دانشی که در دوران تحصیل کسب کرده‌اند، خدمات توانبخشی مختلفی به بیماران ارائه می‌کنند. در واقع تمامی هدف کاردرمانی، توانبخشی به بیمارانی است که از ضایعات ارتوپدی، نورولوژی و روانپزشکی رنج می‌برند. کاردرمانگران سعی می‌کنند تا کیفیت زندگی بیمار را ارتقا داده و ناتوانی‌های به وجود آمده در پی بیماری را از بین ببرند.

به بیانی ساده‌تر، کاردرمانگر در ابتدا بیمار خود را ارزیابی کرده و مشکلاتی را که در پی بیماری به وجود آمده است تحلیل می‌کند، سپس با تکیه بر متدهای درمانی مورد تایید، سعی می‌کند تا مشکلات بیمار را مرتفع سازد.

جلسات کاردرمانی چه تاثیری در روند بهبود بیماری دارند؟

تاثیر جلسات کاردرمانی پس از چند جلسه توانبخشی مشهود خواهد شد؛ هدف این است که فرد پس از پایان جلسات بتواند به تنهایی از پس کارهای شخصی اش بربیاید. در واقع کاردرمانگر در طی جلسات سعی می‌کند تا با تکنیک‌های کاردرمانی، عوامل ایجاد کننده محدودیت را تا حد ممکن از بین ببرد. در پی از بین رفتن محدودیت‌ها که می‌تواند جسمی یا ذهنی باشد، فرد توانیاب در انجام فعالیت‌های روزمره عاجز نخواهد بود و تاثیر کاردرمانی را درخواهد یافت.

گرفتن شرح حال بیمار به چه شکل است؟

با توجه به نوع بیماری، فرم‌های خاصی وجود دارد که طبق آن از بیمار شرح حال گرفته می‌شود. در این فرم‌ها، با توجه به نوع بیماری و علائم آن، سوالاتی وجود دارد که زمینه‌های ناتوانی فرد را مشخص می‌کند. همچنین در بسیاری از موارد، تست‌های استانداردی وجود دارد که کاردرمانگر انجام آن را برای بیمار الزامی می‌داند.

علاوه بر موارد گفته شده، گاهی در جلسه ابتدایی و شرح حال، کاردرمانگر با کمک ابزارهای خاصی، برخی از توانایی‌های فرد را مورد سنجش قرار می‌دهد. اصولا بعد از ده جلسه یک شرح حال مجدد گرفته می‌شود تا میزان پیشرفت و بهبود بیماری مشخص گردد.

کاردرمانی چه کمکی به بهبود دردهای من می‌کند؟

کاردرمانی یک دیدگاه کلی نگر یا Holistic دارد. بر طبق این دیدگاه، کاردرمانگر سعی می‌کند تا فرد مراجعه کننده به کلینیک را مانند یک مجموعه در نظر بگیرد. برای کار کردن درست این مجموعه، نه تنها باید سیستم اسکلتی-عضلانی، سیستم گوارش، سیستم تنفسی و سایر سیستم های بدن به درستی کار کنند، بلکه فرد باید از لحاظ سلامت روان و ذهنی نیز در وضع خوبی باشد. بنابراین، کاردرمانی در ابتدا سعی می‌کند تا دریابد ریشه و منشا مشکل چیست و این مشکل، چه اختلالی در زندگی یا کار فرد به وجود آورده است. سپس با مداخلات کاملا علمی و ثابت شده، کاردرمانگر سعی می کند تا مشکلات فرد را برطرف کند.

کاردرمانی برای بهبود درد، ابتدا سعی می‌کند تا ریشه و منشا درد را پیدا کند. بعد از مشخص شدن منشا، با استفاده از تکنیک‌های مختلف سعی می‌کند تا آن را از بین برده و یا به حداقل برساند. در طی این روند، از متدهای کاهش درد نیز استفاده می‌کند تا روند درمان برای فرد غیرقابل تحمل نباشد.

کاردرمانی کدام یک از بیماری ها را درمان می‌کند؟

با توجه به این موضوع که رشته‌های علوم پزشکی بسیار گسترده و تخصصی هستند، کاردرمانگران نیز در دوران کاری تصمیم می‌گیرند تا در یک زمینه خاص کار کنند. فردی که از رشته کاردرمانی فارغ التحصیل شده است، آشنایی لازم با بیماری‌های اسکلتی-عضلانی، بیماری‌های نورولوژی و بیماری‌های روانپزشکی در کودکان و بزرگسالان دارد. همچنین کاردرمانگران به خوبی با مسئله Aging و پیر شدن هم آشنا هستند و اقدامات لازم را در این زمینه برای مراجعین خود در نظر می‌گیرد. برای آشنایی بهتر با خدمات کاردرمانی، لیست بیماری‌هایی را که کاردرمانی در درمان و بهبود آنها نقش موثری دارد، در زیر آورده‌ایم.

نقش کاردرمانی در درمان بیماری های ارتوپدی

کاردرمانی در بیماری‌های نورولوژی بزرگسال

کاردرمانی در بیماری های نورولوژیک کودکان

1. کاردرمانی در فلج مغزی یا سی پی
2. کاردرمانی در تاخیر حرکتی
3. کاردرمانی برای کلاب فوت
4. کاردرمانی در NICU

کاردرمانی در بیماری های روانپزشکی کودکان

1. کاردرمانی در اوتیسم
2. کاردرمانی در اختلال یادگیری LD
3. کاردرمانی در سندروم دوان
4. کاردرمانی در ADHD
5. کاردرمانی در سندروم رت

کاردرمانی در بیماری های روانپزشکی بزرگسال

1. کاردرمانی در اختلال افسردگی
2. کاردرمانی در اختلال دوقطبی
3. کاردرمانی در اسکیزوفرنیا
4. کاردرمانی در اختلال OCD
5. کاردرمانی در فوبیا های مختلف

کاردرمانی (Occupational Therapy) یکی از رشته‌های توانبخشی است که با استفاده از فعالیت‌هایی که برای فرد معنادار می‌باشد، در صدد آن است که توانایی‌های از دست رفته وی را به او بازگرداند و یا اینکه آن توانایی‌ها را حفظ کند. امروزه تعاریف متعددی از این رشته بیان شده است که کلیت همه آن‌ها یک مفهوم را به شما القا می‌کند.

فرض کنید فردی در پی یک سانحه، دچار شکستگی در دست خود شود. بعد از روند درمان و طی کردن مراحل بهبودی، فرد بلافاصله نمی‌تواند فعالیت‌های گذشته خود را از سر بگیرد. در اینجا کاردرمانگر با ارائه فعالیت‌هایی که برای آن شخص معنادار است، کمک می‌کند تا وی رفته رفته به روند سابق زندگی خود برگردد. مثالی که ذکر شد، یک مثال کاملا مختصر از مداخله کاردرمانی در زمینه بیماری‌های ارتوپدی بود. مداخلات کاردرمانی فقط به این زمینه محدود نمی‌شود و جنبه‌های بیشتری را نیز در برمی‌گیرد.

فرآیند ارائه خدمات کاردرمانی چگونه است؟

شاید برای شما سوال باشد که چگونه می‌توانید از خدمات کاردرمانی استفاده کنید. یا به عبارت دیگر، روند دریافت خدمات کاردرمانی چگونه است؟ در ابتدا و پس از مراجعه به کاردرمانی، متخصص کاردرمانی سعی می‌کند تا ارزیابی‌های لازم را برای شما انجام دهد. با توجه به مشکل شما، کاردرمانگر ممکن است تا ارزیابی‌های مختلفی انجام دهد و از شما بخواهد تا فرم‌های مختلفی را پر کنید.

در واقع به کمک ارزیابی، کاردرمانگر سعی دارد تا مشکل شما را به درستی تشخیص دهد و ریشه اختلال را دریابد. بعد از ارزیابی کامل که گاهی ممکن است تا دو یا سه جلسه طول بکشد، کاردرمانگر سعی می‌کند تا نتایج ارزیابی صورت گرفته را تحلیل کند. تحلیل این نتایج با کمک علوم فراگرفته شده توسط کاردرمانگر انجام می‌شود. سپس کاردرمانگر با بیمار مشورت می‌کند و اهداف بلند مدت و کوتاه مدتی را در نظر می‌گیرد.

فرآیند کاردرمانی عبارت است از تمام مراحلی که یک کاردرمانگر، از بدو ورود مراجع تا لحظه ترخیص وی انجام می‌دهد.

اینکه کاردرمانگر برای تعیین اهداف از بیمار نظر می‌پرسد، در واقع توجه کاردرمانی به نیازها و ارزش‌های بیمار را نشان می‌دهد. پس از تعیین اهداف، کاردرمانگر یک برنامه مدون و منظم می‌چیند. این برنامه مشخص می‌کند که در هر جلسه چه تمرین‌ها و مداخلاتی باید انجام شود. سپس بعد از چند جلسه، کاردرمانگر چک می‌کند که آیا برنامه درمانی در جهت رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت بوده است. اگر جواب منفی باشد، بار دیگر سعی می‌کند تا برنامه درمانی را تغییر دهد.

در انتها نیز درمانگر به صورت فالوآپ بیمار خود را چک می‌کند تا مطمئن شود که پیشرفت‌های حاصل شده از جلسات کاردرمانی، در بیمار تثبیت شده است و فرد با استقلال کامل می‌تواند کارهای خود را انجام دهد. به جرات می‌توان اظهار کرد که در این فرآیند کامل و بی نقص، بهترین اهداف درمانی برای بیمار محقق خواهد شد. در ادامه به صورت مختصر به فرآیند کاردرمانی می‌پردازیم.

1. اولین مرحله از فرآیند کاردرمانی، ارجاع است. ارجاع می‌تواند از طریق یک پزشک صورت بگیرد و یا اینکه فرد آشنایی با این رشته داشته باشد و به مداخلات آن احساس نیاز کند. فرض کنید کودکی با مشکل ADHD دست و پنجه نرم می‌کند. یک روانپزشک می‌تواند آن کودک را به کاردرمانی ارجاع دهد تا مداخلات لازم برای آن کودک صورت بگیرد. پس اولین گام ارجاع مراجع به کاردرمانی است

2. دومین مرحله، مرحله غربالگری است. در این مرحله کاردرمانگر سعی می‌کند با یک بررسی اجمالی به این پرسش پاسخ دهد که آیا این فرد به مداخلات کاردرمانی نیاز دارد و یا خیر. اگر به مداخلات نیاز داشته باشد، فرآیند کاردرمانی برای آن فرد ادامه می‌یابد؛ در غیر اینصورت مراجع به متخصص دیگری ارجاع داده می‌شود.

3. سومین مرحله، انجام مصاحبه و جمع آوری اطلاعات است. در این مرحله کاردرمانگر سعی می‌کند تا سوالات خودش را در باره بیماری و یا ناتوانی مراجع مطرح کند و نیاز‌ها و ارزش‌های وی را دریابد.

4. چهارمین مرحله، ارزیابی است. در این مرحله با استفاده از فرم‌ها و ابزار‌هایی که در اختیار کاردرمانگر است، سعی می‌کند تا حیطه‌های مشکل را به طور دقیق مشخص کند و آن‌ها را آنالیز کند.

5. پنجمین مرحله، هدفگذاری می‌باشد. در این مرحله کاردرمانگر با توجه به اطلاعات جمع آوری شده در مراحل قبل، سعی می‌کند تا اهداف درمانی برای فرد بگذارد. این اهداف می‌توانند بلند مدت یا کوتاه مدت باشند. همچنین این اهداف باید قابل دستیابی باشند و به طور اختصاصی برای قرد مورد ارزیابی نوشته شده باشد.

6. ششمین مرحله از فرآیند کاردرمانی، مداخله است. در این مرحله کاردرمانگر با توجه با اهداف نوشته شده و نیز با استفاده از فعالیت‌های معنادار برای فرد، مداخلات درمانی خودش را انجام می‌دهد.

7. در هفتمین مرحله که مرحله ارزیابی مجدد است، کاردرمانگر سعی می‌کند به این پرسش پاسخ دهد که آیا به اهداف نوشته شده در مرحله پنجم نزدیک شده است یا خیر. این مرحله بعد از چندین جلسه مداخله انجام می‌شود. اگر نتیجه این مرحله نشان دهنده پیشرفت به سمت اهداف باشد، مداخلات ادامه می‌یابد، در غیر این صورت اهداف جدیدی برای فرد وضع می‌شود.

8. مرحله هشتم، ترخیص است. در این مرحله فرد به تمام اهداف درمانی رسیده است و می‌تواند بدون نیاز به خدمات کاردرمانی زندگی خودش را ادامه دهد. اما این مرحله پایان کار نیست.

9. مرحله نهم که آخرین مرحله از فرآیند کادرمانی می‌باشد، مرحله پیگیری می‌باشد. در این مرحله فرد کاردرمانگر با مراجع خود ارتباط برقرار می‌کند و این موضوع را چک می‌کند که آیا فرد در محیط غیر از کلینیک نیز می‌تواند فعالیت‌های خودش را انجام دهد یا خیر.

همان طور مطالعه فرمودید، کاردرمانی یک روند منظم و مشخص را برای مراجعین خود دنبال می‌کند. این موضوع سبب می‌شود تا مراحل درمان به صورت شفاف پیگیری شود و روند بهبودی به سرعت طی شود.

حیطه‌های مختلف کاردرمانی؛ کاردرمانگران در چه حیطه‌هایی فعالیت می‌کنند؟

همان طور که قبلا نیز اشاره شد، کاردرمانی یک رشته کل‌نگر است و به تمامی ابعاد وجود انسان نگاه می‌کند. در واقع برای اینکه انسان بتواند در جامعه عملکرد مناسبی داشته باشد، نیاز است تا در همه ابعاد، چه از نظر جسمی، چه از نظر روانی و حتی ذهنی در بهترین شرایط خود باشد. کاردرمانی نیز به عنوان یک رشته کل‌نگر در تمامی این ابعاد مداخلات خود را انجام می‌دهد. برای اینکه بهتر با حیطه‌های مختلف کاردرمانی آشنا شوید، در ادامه هر کدام از این حیطه‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

کاردرمانی در حیطه ارتوپدی

ساختار اسکلتی عضلانی انسان، برای انجام فعالیت‌های روزانه فرد بسیار اهمیت دارد. اینکه فرد بتواند به درستی حرکت کند و نیازهای خود را برطرف سازد، همه و همه در گرو سلامت جسمانی فرد است. هر گونه آسیب به ساختمان اسکلتی-عضلانی انسان می‌تواند وی را از انجام Occupationهای مختلف باز دارد. فقط کافی است فردی را تصور کنید که استخوان بازوی وی شکسته باشد. آیا این فرد می‌تواند کارهای روزمره خود را به درستی انجام دهد. یا فردی را تصور کنید که تاندون انگشت شست وی پاره شده باشد؛ این فرد قادر به انجام کارهای ساده‌ای چون بازکردن قفل در نیز نخواهد بود.

کاردرمانی با مداخلات بی‌نظیر خود در این زمینه سعی می‌کند تا توانایی‌های از دست رفته فرد را تا حد امکان به وی بازگرداند. برای آشنایی بیشتر شما با اختلالات جسمی، تعدادی از این بیماری‌ها را در ادامه لیست کرده‌ایم.

1. آرتروز مفاصل
2. آرتریت رماتوئید
3. دیسک کمر
4. تاندونیت
5. کپسولیت
6. بورسیت
7. زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی
8. اسکولیوز
9. صافی کف پا
10. گودی کمر
11. توانبخشی در شکستگی استخوان‌های مختلف بدن
12. دفورمیتی انگشتان
13. تنیس البو
14. گلف البو
15. آسیب و پارگی تاندون‌های انگشتان دست
16. و سایر بیماری‌های اسکلتی و عضلانی

کاردرمانی در حیطه نورولوژی

به خوبی می‌دانید که بدن ما به کمک سیستم عصبی و هورمونی کنترل می‌شود. در این بین سیستم عصبی و سلامت مغز و اعصاب از اهمیت به سزایی برخوردار است. بیماری‌های نورولوژیک زیادی وجود دارد که استقلال فرد را به خطر می‌اندازد و وی را از انجام فعالیت‌های هدفمند باز می‌دارد. فردی را فرض کنید که در یک حادثه، دچار ضایعه نخاعی شده باشد. بسته به سطح ضایع، این فرد گاهی نمی‌تواند از چهار اندام خود استفاده کند.

به عبارت دیگر این فرد از ناحیه گردن به پایین فلج می‌شود. با در نظر گرفتن این مثال، اهمیت سیستم اعصاب و سلامت آن آشکارتر می‌شود. یکی از مداخلات پرکاربرد کاردرمانی؛ در زمینه بیماری‌های نورولوژیک است. مهم‌ترین بیماری‌هایی که کاردرمانی در این حیطه به آن‌ها می‌پردازد به شرح زیر است.

1. سکته مغزی
2. ضربه مغزی
3. آسیب و ضایعه نخاعی
4. آتاکسی مخچه‌ای
5. پارکینسون
6. مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس
7. ALS
8. فلج بلز
9. فلج کلامپکه
10. فلج ارب
11. نوروپاتی
12.  و سایر بیماری‌های نورولوژیک

کاردرمانی در حیطه فلج مغزی (Cerebral Palsy)

یکی از حیطه‌هایی که کاردرمانگران در آن مشغول به کار هستند، حیطه کاردرمانی در کودکان فلج مغزی (cerebral palsy) است. فلج مغزی به هر نوع آسیب سیستم اعصاب مرکزی تا قبل از دو سالگی اطلاق می‌شود. از آنجایی که به خوبی می‌دانید، مغز نوزاد در دوران نوزادی به سرعت در حال رشد و تکامل است.

آسیب در این سن باعث محدودیت عملکرد در قسمت‌های زیادی از فرد می‌شود. متاسفانه تعداد کودکان سی پی در جوامع امروزی کم نیست. طیف اختلالات این کودکان نیز بسیار وسیع است. کاردرمانگران با توجه به علوم و دانش خود، سعی می‌کنند تا حداکثر پیشرفت را برای این کودکان پدید بیاورند و تا حد ممکن آن‌ها را با توجه به سنشان، به حداکثر استقلال برسانند.

کاردرمانی در حیطه ذهنی کودکان

در این حیطه از کاردرمانی، کاردرمانگران سعی می‌کنند تا با مداخلات خودشان تا حد امکان مشکل کودک را برطرف سازند. در جوامع امروزی و با توجه به سبک زندگی انسان‌ها، متاسفانه تعداد کودکان با اختلالات ذهنی رو به افزایش است. اما به لطف وجود کاردرمانی و مداخلات بی‌نظیر آن، این امکان برای خانواده‌ها و کودکان فراهم شده است تا بهترین عملکرد را علیرغم وجود اختلال ذهنی داشته باشند.

کودکی را فرض کنید که دچار اضطراب جدایی است و نمی‌تواند در سن پنج سالگی، نبود مادر را حتی برای لحظه‌ای تحمل کند. این کودک در سال‌های بعد برای رفتن به مدرسه دچار مشکل خواهد شد. بسیاری از این اختلالات با مداخلات کاردرمانی به طور کامل برطرف می‌شود. بعضی از این اختلالات نیز تا پایان عمر با کودک باقی می‌ماند، اما با کمک مداخلات کاردرمانی، استقلال کودک به حداکثر می‌رسد و دیگر نیازی به مراقب نخواهد داشت. در ادامه شایع‌ترین اختلالات ذهنی کودکان که کاردرمانی نقش موثری در روند درمان آن‌ها دارد را برای شما لیست کرده‌ایم.

1. نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
2. اختلال طیف اتیسم (ASD)
3. اختلال یادگیری (LD)
4. سندروم داون
5. اختلال هماهنگی رشدی (DCD)
6. اختلالات اضطرابی
7. اختلال اضطراب جدایی
8. و سایر اختلالات ذهنی مرتبط

کاردرمانی در حیطه روانپزشکی بزرگسال

اختلالات روانپزشکی، یکی دیگر از زمینه‌هایی است که کاردرمانی مداخلات بی‌نظیری در آن زمینه دارد. اگر تاریخچه رشته کاردرمانی در جهان را مطالعه کرده باشید، به خوبی درخواهید یافت که کاردرمانی در ابتدا از این زمینه فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز نیز فعالیت خود در این زمینه را ادامه داده است. فردی را فرض کنید که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کند و نمی‌تواند فعالیت‌های خود را انجام دهد. کاردرمانی به کمک این فرد می‌آید و وی را درگیر فعالیت‌های هدفمند کوتاه مدت می‌کند و سعی می‌کند فرد را باردیگر به جامعه بازگرداند.

مداخلات کاردرمانی در زمینه بیماری‌های روانپزشکی باعث پیشرفت چشمگیری در این بیماران می‌شود. گاهی این خدمات در بیمارستان و برای افراد بستری انجام می‌پذیرد و گاهی نیز افراد دارای اختلال به صورت روزانه به کلینیک مراجعه می‌کنند. مهم‌ترین اختلالات روانپزشکی که کاردرمانی در آن‌ها موثر است به شرح زیر است.

1. اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD)
2. اسکیزوفرنیا
3. اختلال سلوک
4. اختلال افسردگی
5. اختلال دوقطبی
6. اختلال استرس پس از سانحه
7. اختلال سو مصرف مواد
8. و سایر اختلالات روانپزشکی

بنابراین کاردرمانی از بدو تولد تا پایان زندگی می‌تواند در کنار افراد نیازمند به خدمات این رشته باشد و آن‌ها را از مداخلات خود بهره‌مند سازد. از نگاهی دیگر، کاردرمانی به عنوان یک رشته اکویپیشن بیس، با توجه به دیدی که نسبت به اوکیوپیشن افراد دارد، مداخلات مرتبطی برای آن‌ها را انجام می‌دهد. با این دیدگاه می‌توانید به این نکته پی‌ببرید که کاردرمانی چگونه برای هر طیف سنی‌ای مناسب است و مداخلات خاص خودش را دارد. 

کاردرمانی تا چه حد در درمان بیماری تاثیر گذار است؟

امروزه شواهد زیادی از تاثیر شگفت انگیز کاردرمانی در درمان انواع مختلف بیماری‌ها وجود دارد. همان طور که پیشتر نیز اشاره کردیم، کاردرمانی در حیطه‌های مختلفی فعالیت می‌کند و سعی دارد تا حداکثر استقلال را برای فرد به وجود بیاورد. حداکثر استقلال گاهی به معنی رفع کامل بیماری، گاهی به معنی برطرف شدن بخشی از مشکلات و گاهی نیز به معنی کند شدن روند بیماری و جلوگیری از صدمات بیشتر است.

برای اینکه از تاثیر کاردرمانی به خوبی آگاه شوید، نیاز است تا جلسات کاردرمانی را به طور منظم ادامه دهید. این نکته را در خاطر داشته باشید که کاردرمانی و توانبخشی، یک پروسه طولانی مدت است تا جایی که بعضی از افراد نیاز دارند تا پایان عمر خود نیز از این خدمات استفاده کنند. به طور کلی می‌توان اظهار کرد، با توجه به نوع و شدت بیماری، کاردرمانی تاثیرات مختلفی بر سلامتی فرد دارد.

به عنوان مثال فردی که با ام اس دست و پنجه نرم می‌کند، هیچگاه با توجه به علم امروز درمان نمی‌شود، اما به کمک کاردرمانی می‌تواند بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را بدون کمک هیچ فردِ مراقبی انجام دهد. حال کودکی را فرض کنید که اختلال یادگیری دارد. با مداخلات کاردرمانی این امکان وجود دارد که این اختلال به طور کلی در کودک از بین برود.

پس بار دیگر تاکید می‌کنیم که تاثیر کاردرمانی به ماهیت و شدت بیماری مربوط است و مداخلات کاردمانی می‌تواند نتایج متفاوتی را دربر داشته باشد.

از نگاهی دیگر، سابقه و تاریخچه غنی کاردرمانی در ایران و جهان، به نوعی، مهر تاییدی بر تاثیرگذار بودن مداخلات این رشته است؛ تا جایی که امروزه نیاز جامعه به کاردرمانی بیش از پیش شده است و این رشته همچنان به مداخلات خود ادامه می‌دهد و رفته رفته با پیشرفت علم، خود را به روز و کارآمد نگه می‌دارد.

چه تجهیزاتی در کلینیک‌های کاردرمانی موجود است؟

هر فرد برای انجام کار، به یک سری ابزار نیاز دارد. کاردرمانگران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. شما با ورود به یک کلینیک کاردرمانی می‌توانید تجهیزات مختلفی را مشاهده کنید. اگر با حیطه‌های مختلف کاردرمانی آشنا باشید، در خواهید یافت که در هر کدام از این حیطه‌ها، ابزار‌های مختلفی استفاده می‌شود.

گاهی تجهیزات مورد استفاده در کلینیک کاردرمانی بسیار ساده و ابتدایی هستند و گاهی نیز اندکی پیچیده به نظر می‌رسند. تمامی تجهیزات مورد استفاده در کلینیک‌های کاردرمانی از استاندارد‌های بخصوصی پیروی می‌کنند و با توجه به علم درمانگر، استفاده درمانی خاصی از آن‌ها صورت می‌گیرد. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که گاهی اوقات، کاردرمانگران بدون استفاده از تجهیزات خاصی مداخلات درمانی خود را انجام می‌دهند.

در واقع در این شرایط دست کاردرمانگر، مهم‌ترین ابزار وی محسوب می‌شود. دانستن این نکته نیز ضروری است که کلینیک‌های مجهزتر، ابزارهای بیشتری در اختیار دارند؛ اما طبق قوانین و مقررات، برای تاسیس کلینیک کاردرمانی نیاز است تا هر کلینیک از حداقل تجهیزات تعریف شده برخوردار باشد. در ادامه برخی از مهم‌ترین ابزارهای کلینیک‌های کاردرمانی را برای شما لیست کرده‌ایم.

1. تیلت برد یا تخته تعادل
2. وج
3. سی پی بال
4. رول
5. گیت ترینر
6. FEPS یا فپس
7. تراباند
8. خمیر پوتی
9. پگ بورد
10. تراباند
11. پارالل
12. صندلی کوادر
13. دوچرخه ثابت
14. هات پک
15. وسایل کمکی ADL
16. پازل
17. کتاب داستان
18. استخر توپ
19. تاب
20. هند هلپر
21. و بسیاری دیگر از تجهیزات

فضای کلینیک‌های کاردرمانی چگونه است؟

شاید برای شما سوال باشد که محیط کلینیک کاردرمانی چگونه است. کلینیک کاردرمانی اصولا از کلینیک پزشکان بزرگ‌تر است، چرا که تجهیزات مختلفی در فضای کلینیک وجود دارد که نیازمند مکانی بزرگ‌تر است. اصولا در هر کلینیک کاردرمانی چند کاردرمانگر به طور هم زمان کار می‌کنند و هر کدام از این کاردرمانگران اتاق‌ یا کابین جداگانه‌ای دارند.

در واقع در طول پروسه درمان، شما در یک اتاق یا کابین هستید و تمام تجهیزات مورد نیاز شما در آن اتاق وجود دارد. بنابراین در فضایی کاملا راحت می‌توانید جلسه درمانی خود را به پایان برسانید. گاهی وضع در کلینیک‌های خاصی بدین گونه نیست. به عنوان مثال در کلینیک‌های هندتراپی که به مشکل انگشتان دست پرداخته می‌شود، فضای کابین شکل نیاز نیست و شما و کاردرمانگر در یک سالن و پشت یک میز خواهید نشست. البته لازم به ذکر است که هر کاردرمانگر برای دریافت مجوز تاسیس کلینیک، باید استاندارد‌هایی را نیز رعایت کند. بندهایی از این استانداردها به فضای کلینیک اشاره دارد.

بنابراین مطمئن باشید هر کلینیک کاردرمانی ای که تاسیس شده است، از حداقل استاندارد ها برخوردار باشد. با این وجود، از آنجایی که بسیاری از کلینیک داران، اجاره نشین هستند و آن ساختمان یا کلینیک از قبل برای کاردرمانی طراحی نشده است، شاید تفاوت‌هایی در نحوه طراحی مشاهده کنید.

کاردرمانی برای چه سنی مناسب است؟

تقریبا می‌توان ادعا کرد که کاردرمانی برای تمام سنین مناسب است و مداخلات خاص خودش را دارد. امروزه کاردرمانی در NICU نیز مستقر است و به محض تولد کودک، در صورت نیاز، مداخلات لازم برای وی صورت می‌گیرد. در نقطه مقابل، کاردرمانی برای یک فردی که آلزایمر دارد نیز مداخلات خاصی دارد.

حوزه فعالیت‌های کاردرمانی

کاردرمانی به طور کلی در دو حیطه جسم و روان مداخلات خود را ارائه می‌دهد. حوزه روان مربوط به بیماری های روانپزشکی می‌شود. برای مثال، در حوزه‌ روان، کاردرمانی می‌تواند مداخلات خودش را برای بیماران زیر ارائه کند:

1. نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
2. اختلال هماهنگی رشدی
3. اختلال یادگیری
4. اختلالات حسی
5. اختلالات حافظه و شناخت
6. سندروم دوان
7. طیف اتیسم
8. افسردگی
9. هذیان
10. اسکیزوفرنی
11. وسواس
12. اختلالات خلقی
13. و سایر بیماری هایی از این قبیل

در حوزه مشکلات جسمی نیز بیماران متعددی به کاردرمانی مراجعه می‌کنند. این بیماران می‌توانند شامل افراد زیر باشند:

1. افراد با شکستگی های مختلف
2. دفورمیتی های مادرزادی
3. ضایعه نخاعی
4. سکته‌ مغزی
5. همی پلژی
6. گلین باره
7. کلاب فوت
8. اسکولیوز
9. پارکینسون
10. مولتیپل اسکلروزیس
11. ALS
12. ضربه ی مغزی
13. فلج مغزی
14. و سایر بیماری‌های ارتوپدی و نورولوژیک

البته لازم به ذکر است که تقسیم بندی‌های مختلفی انجام می شود که تقسیم بندی ذکر شده در بالا تنها نمونه‌ای از این تقسیم بندی‌هاست. با توجه به دیدگاه هالستیک و کلی نگر رشته، یک کاردرمانگر حرفه‌ای تمام ابعداد روانی و جسمانی فرد را در نظر می‌گیرد و مداخلات خود را متناسب با آن‌ها انجام می‌دهد. لذا بهتر است که خودتان را درگیر اینگونه از تقسیم بندی‌ها نکنید.

کاردرمانگران در چه مکان‌هایی کار می‌کنند؟

شاید تصور کنید که کاردرمانگران تنها در کلینیک‌های کاردرمانی مشغول به کار هستند. یکی از مزایای رشته کاردرمانی این است که این امکان برای کاردرمانگران فراهم شده است تا در محیط‌های مختلفی فعالیت کنند و خدمات کاردرمانی را به افراد نیازمند ارائه کنند. همان طور که خودتان نیز مطلع هستید، کلینیک کاردرمانی یکی از محیط‌هایی است که کاردرمانگر می‌تواند در آنجا مشغول به کار شود. این کلینیک می‌تواند شخصی و یا برای یک کاردرمانگر دیگر باشد.

از دیگر محیط‌های کاری برای کاردرمانی، می توان به بیمارستان‌های خصوصی و دولتی اشاره کرد. بسیاری از بیمارستان‌ها در سراسر کشور، مجهز به کلینیک‌های کاردرمانی هستند و خدمات کاردرمانی را به بیماران ارائه می‌کنند. مراکز بهزیستی و خانه سالمندان نیز از دیگر مکان‌هایی است که فرد کاردرمانگر می‌تواند در آنجا مشغول به کار شود. گاهی شدت بیماری آنقدر شدید است که بیمار نمی‌تواند به کلینیک و یا حتی بیمارستان مراجعه کند؛ در چنین شرایطی کاردرمانگران به صورت هوم ویزیت به خانه بیمار می‌روند و روند درمانی را در منزل بیمار پی گیری می‌کنند.

چند سالی است که کاردرمانی آنلاین نیز رایج شده است. این نوع درمان را Telerehab یا توانبخشی از دور می‌نامند. در این روش با کمک گوشی یا لپ تاپ، تماس تصویری بین درمانگر و بیمار برقرار می‌گردد و پروسه درمان آغاز می‌شود.

همانطور که مطالعه فرمودید، محیط‌های کاریِ کاردرمانی بسیار متنوع است و شما به راحتی می‌توانید از خدمات این رشته استفاده کنید. تنوع در انتخاب محل کار، شاید به عنوان یکی از برترین مزیت‌های رشته کاردرمانی باشد. شما می‌توانید با توجه به روحیات خود، محل کاری مورد نظر خودتان را انتخاب کنید.

به عنوان مثال، اگر دوست ندارید در یک محل ثابت و با ساعات کاری مشخص کار کنید، هوم ویزیت گزینه مناسبی است. در این صورت حتی نیاز به تاسیس کلینیک هم ندارید. از طرف دیگر به لطف کاردرمانی آنلاین، حتی می‌توانید در محیط خانه نیز به کار مشغول شوید.

کار در محیط کلینیک کاردرمانی

کار کردن در محیط کلینیک بسیار جذاب است. شما با افراد مختلفی روبه‌رو می‌شوید که نیازهای متفاوتی دارند. اصولا وضع این افراد بسیار حاد نیست که می‌توانند به کلینیک مراجعه کنند. همچنین به لطف وجود همکاران، با کارکردن در محیط کلینیک می‌توانید در بسیاری از زمینه‌ها از همکارتان مشورت بخواهید. چالش‌های کار در کلینیک کاردرمانی بسیار زیاد است. اگر تصمیم گرفتید تا در کلینیک کار کنید، بدون شک با این چالش‌ها رو به رو خواهید شد.

کاردرمانی به صورت هوم ویزیت

کار کردن به صورت هوم ویزیت نیز بسیار جذاب و در عین حال پر از چالش است. جا‌به‌جا شدن از خانه یک بیمار به خانه بیمار دیگر، آن هم در ترافیک و برخورد با افراد گوناگون از چالش‌های این نوع ویزیت است. از سوی مقابل، با هوم ویزیت می‌توانید درآمد بیشری کسب کنید. شاید این محیط کاری مناسب افرادی باشد که دوست ندارند در یک محیط به مدت طولانی کار کنند.

کاردرمانی در محیط بیمارستان

کار در محیط بیمارستان نیز پرستیژ خاص خودش را دارد. از آنجایی که مداخلات توانبخشی اصولا به صورت اورژانسی ارائه نمی‌شود؛ کلینیک‌های کاردرمانی در محیط بیمارستان در یک جای خلوت و مناسب مستقر است. در این کلینیک‌ها نیز شما بیماران مختلفی را ویزیت خواهید کرد. همچنین کار در محیط بیمارستان این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا با سایر متخصصین ارتباط سازنده‌ای بگیرید و بهترین برنامه درمانی را برای بیمار پیاده کنید.

کاردرمانی به صورت آنلاین

کاردرمانی آنلاین بسیار جذاب است. شما می‌توانید در هر محیطی که هستید، با یک گوشی و اتصال به اینترنت، کیس خود را ویزیت کنید و مداخلات لازم را انجام دهید. هر چند این نوع از مداخلات فقط برای بخشی از بیماران قابل ارائه است، اما می‌توانید به صورت فول تایم نیز کیس ویزیت کنید و درآمد خوبی داشته باشید.

هزینه جلسات کاردرمانی چقدر است؟

برای اینکه از هزینه جلسات کاردرمانی مطلع شوید، باید بدانید که از کدام مرکز خدمات کاردرمانی دریافت می‌کنید. بگذارید موضوع را اندکی روشن‌تر کنیم. شهرهایی که دانشگاه‌های علوم پزشکی آن، کاردرمانی تدریس می‌کنند، اصولا مراکزی نیز برای ارائه خدمات کاردرمانی دارند. دانشجویان رشته کاردرمانی، واحد‌هایی عملی‌ای دارند که با نام کارآموزی شناخته می‌شود. در مراکز مذکور، دانشجویان رشته کاردرمانی با حضور یک استاد، مداخلات کاردرمانی را به بیماران ارائه می‌کنند.

هزینه جلسات کاردرمانی در چنین مراکزی بسیار ارازن‌تر از مراکز خصوصی است و تعرفه آن اصولا توسط همان دانشگاه تعیین می‌شود.

به عنوان مثال، بیمارستان امام حسین تهران و بیمارستان شهدای تجریش تهران که از بیمارستان‌های تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است، خدمات کاردرمانی را با تعرفه دولتی ارائه می‌کنند. حال اگر شما بخواهید خدمات کاردرمانی را از مراکز خصوصی دریافت کنید وضع متفاوت است.

هر ساله انجمن علمی کاردرمانی ایران، تعرفه دقیق رشته را اعلام می‌کند که شما می‌توانید میزان آن را از طریق مراجع به وبسایت این انجمن مطلع شوید. فقط به این نکته دقت کنید که گاهی تعرفه کاردرمانی در استان‌های مختلف اندکی می‌تواند متفاوت باشد.

آیا خدمات کاردرمانی شامل بیمه می‌شود؟

متاسفانه هزینه‌های درمان، امروزه به یک چالش جدی تبدیل شده است. بیمه می‌تواند یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل هزینه‌های درمان باشد. اینکه آیا خدمات کاردرمانی شامل بیمه می‌شود یا خیر، بسته به مرکزی دارد که شما خدمات کاردرمانی را از آن دریافت می‌کنید.

به عنوان مثال، امکان دارد کلینیکی که شما از آن خدمات کاردرمانی دریافت می‌کنید، با بیمه تحت پوشش شما قرار داد داشته باشد. در این صورت، بر اساس مفاد قرارداد بیمه، بخشی از هزینه‌های درمان شما را بیمه پرداخت می‌کند. اگر چنین نباشد، شما مجبور هستید تا تعرفه را به صورت آزاد پرداخت کنید.

بنابراین نوع بیمه و مرکزی که از آن خدمات کاردرمانی دریافت می‌کنید، تعیین کننده هستند. خوشبختانه بسیاری از کلینیک‌های کاردرمانی تا به امروز سعی کرده‌اند تا با بیمه‌های مختلف قرارداد امضا کنند.

برخورداری از خدمات بیمه برای بیماران بسیار با اهمیت است. بیمه نه تنها بخشی از هزینه درمان را پرداخت می‌کند، بلکه آرامش روانی را نیز برای بیماران فراهم می‌کند. متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه‌های درمان، از دریافت خدمات درمانی باز می‌مانند.

چگونه صلاحیت کاردرمانگر خود را تشخیص دهیم؟

متاسفانه بسیاری از افراد خود را به عنوان کاردرمانگر معرفی می‌کنند و بدون اینکه صلاحیت علمی و بالینی کافی داشته باشند، اقدام به انجام مداخلات کاردرمانی می‌کنند. اقدام اینگونه از افراد از هیچ جهتی قابل توجیه نیست.

یکی از حقوق بیماران این است که از صلاحیت علمی درمانگر خود مطلع باشند.

کودکی را فرض کنید که نیاز به دریافت خدمات کاردرمانی دارد. خانواده کودک را برای دریافت خدمات کاردرمانی به مرکزی منتقل می‌کنند. حال اگر فرد مداخله کننده کاردرمانگر نباشد و خودش را به دروغ کاردرمانگر معرفی کند چه پیش خواهد آمد؟ اول از همه آن کودک معصوم از دریافت خدمات کاردرمانی محروم می‌شود و بازه طلایی پیشرفت و کسب سلامتی را از دست خواهد داد. از طرف دیگر، هزینه‌های پرداخت شده توسط خانواده کودک نیز به هدر می‌رود. همچنین از آنجایی که خانواده بیمار فرد مداخله کننده را به عنوان یک کاردرمانگر پذیرفته‌اند، اعتبار رشته کاردرمانی نیز زیر سوال می‌رود.

دقت داشته باشید که هر فردی که در رشته کاردرمانی تحصیل می‌کند، بعد از پایان تحصیلات خود، کدی را از سوی وزارت بهداشت، به عنوان کد نظام پزشکی دریافت می‌کند. بنابراین تمامی کارشناسان کاردرمانی دارای کد نظام پزشکی هستند. کد نظام پزشکی کاردرمانی به صورت (ک-د 0000) است.

اگرشما از درمانگر خود این کد را بخواهید، می‌توانید با استعلام این کد در سایت نظام پزشکی و تطبیق اطلاعات نمایش داده شده با درمانگر، از صلاحیت علمی و بالینی آن فرد مطمئن شوید. دقت کنید این وظیفه شما است که از صلاحیت درمانگر خود مطلع شوید. اگر خدمات کاردرمانی را از فرد غیر متخصصی دریافت کنید، بیشترین ضرر متوجه شما خواهد بود.

تا چه زمانی باید درمان کاردرمانی را ادامه دهیم؟

یکی از متداول ترین سوالاتی که در کلینیک‌های کاردرمانی از جانب بیماران مطرح می‌شود، این است که تا کی باید به کاردرمانی مراجع کنیم؟ پاسخ به این پرسش به عوامل مختلفی بستگی دارد.

شما به خوبی می‌دانید که کاردرمانی یک رشته کل‌نگر است که به تمام ابعاد وجود انسان توجه دارد. اینکه شما از کدام خدمات کاردرمانی بهره می‌گیرید، در پاسخ به سوال مطرح شده بسیار تاثیر گذار است.

بگذارید موضوع را با ذکر یک مثال روشن‌تر کنیم. کودکی را فرض کنید که در طیف اوتیسم قرار دارد. این کودک می‌تواند به خوبی از خدمات کاردرمانی بهره بگیرد. در حالی که کودک رشد می‌کند، نیازهای وی نیز متفاوت می‌شود. به تبع این نیازهای متفاوت، خدمات کاردرمانی نیز تغییر می‌کند. به بیان دیگر، مداخلاتی که برای یک کودک چهار ساله اوتیسم انجام می‌شود، با مداخلاتی که برای همان کودک در سن 8 سالگی انجام می‌شود متفاوت است. افراد با چنین شرایطی، گاهی تا پایان عمر با کاردرمانی و خدمات آن در ارتباط هستند.

حال فردی را فرض کنید که در اثر یک سانحه، تاندون انگشتان دست خود را پاره کرده است. در پی این پارگی، فرد مفروض نمی‌تواند انگشتان خود را به صورت کامل خم کند و دستش را مشت کند. این فرد بعد از مراجعه به کلینیک هندتراپیِ کاردرمانی، با توجه به شدت ضایعه، بعد از حدود 20 جلسه می‌تواند دستش را خم و کامل مشت کند.

بنابراین نمی‌توان یک نسخه کلی برای تعداد جلسات مورد نیاز برای کاردرمانی پیچید. اگر دوست دارید به طور دقیق‌تری نسبت به تعداد جلسات مورد نیاز خود به کاردرمانی مطلع شوید، پرسش خود را با کاردرمانگر خود مطرح کنید.

جایگاه آموزش در کاردرمانی

یکی از بهترین ویژگی‌های رشته کاردرمانی، آموزش‌هایی است که متخصصان این رشته به بیماران ارائه می‌کنند. برای اینکه جایگاه آموزش در کاردرمانی را بهتر درک کنید، بگذارید موضوع را با یک مثال پیش ببریم.

فرض کنید فردی با ضایعه نخاعی در سطح گردنی به کاردرمانی مراجعه کند. پس از ارزیابی، مداخلات لازم برای بیمار صورت می‌گیرد. در حین جلساتی که برای مداخلات کاردرمانی صرف می‌شود، کاردرمانگر گاهی آموزش‌هایی را به خانواده و گاهی نیز آموزش‌هایی را به بیمار می‌دهد. فرض کنید این فرد ضایعه نخاعی، نتواند از دست راست خود به مدت دو سال استفاده کند. در این صورت، کاردرمانگر روش‌ها و تکنیک‌هایی را به بیمار آموزش می‌دهد تا با کمترین انرژی ممکن، بیشترین استقلال را تجربه کند.

به عنوان مثال، در این فرد ضایعه نخاعی، کاردرمانگر به فرد آموزش می‌دهد که چگونه می‌تواند از دست سالم خود برای انجام کارها استفاده کند. شاید این امر برای شما آسان به نظر برسد، اما برای پیاده کردن صحیح این آموزش‌ها، باید اطلاع کافی از آناتومی، کینزیولوژی و آنالیز فعالیت داشته باشید.

کاردرمانگران این علوم را به خوبی می‌دانند و با توجه به شرایط بیمار، آموزش‌هایی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. بنابراین جایگاه آموزش در کاردرمانی بسیار استوار و محکم و بخش جدایی ناپذیر این رشته محسوب می‌شود.

وسایل کمکی در کاردرمانی

گاهی علیرغم تمام مداخلات، پیشرفتی در بیمار مشاهده نمی‌شود. عدم پیشرفت بیمار می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. از مراجعه دیر هنگام گرفته تا شدت زیاد بیماری. اما کاردرمانی چنین افرادی را نیز رها نمی‌کند. در واقع در اینگونه شرایط، کاردرمانی سعی می‌کند تا با تجویز وسایل کمکی، انجام امور روزمره را برای فرد بیمار آسان کند.

وسایل کمکی درواقع ابزارهایی هستند که برای افراد ناتوان طراحی شده‌اند و مطابق با نیاز آن هاست.

به عنوان مثال، ریچر، وسیله‌ای است که به کمک آن می‌توانید بسیار از اشیا دور و بر خود را، بدون بلند شدن، بردارید. البته ابزار نام برده شده بسیار متداول است و اصولا افراد با آن آشنایی دارند.

با توجه به بیماری مراجع و با درنظر گرفتن آشنایی کاردرمانگر با وسایل کمکی، کاردرمانگر می‌تواند بهترین وسیله ممکن را برای فرد پیشنهاد کند. گاهی استفاده از این وسایل موقتی و گاهی نیز دائمی است.

آیا کاردرمانگران اجازه تجویز دارو دارند؟

کاردرمانگران می‌توانند وسایلی را تجویز کنند و نسخه بنویسند. گاهی بیماران به ارتز، پروتز و یا کفی خاصی احتیاج دارند. کاردرمانگران با تجویز این وسایل و پیچیدن نسخه مناسب بیمار را به متخصص ارتز و پروتز ارجاع می‌دهند. به عنوان مثال فرض کنید که فردی در هنگام راه رفتن دچار اختلال است و نوک پاهایش به زمین برخورد می‌کند.

کاردرمانگر با تجزیه و تحلیل مریض، امکان دارد برای وی کفش طبی یا AFO تجویز کند. سپس شما نسخه مورد نظر را به متخصص ارتز و پروتز تحویل می‌دهید و محصول مدنظر را دریافت می‌کنید.

اما کاردرمانگران قادر به تجویز دارو نیستند. هر چند هر فرد کاردرمانگر کد نظام پزشکی دارد؛ اما تجویز دارو در حیطه کاری کاردرمانگران نمی‌گنجد. برای تجویز دارو، فرد باید تسلط کافی به علم فارماکولوژی داشته باشد، حال آنکه کاردرمانگران چنین واحدهایی را در طول تحصیل نمی‌خوانند.

تفاوت کاردرمانی با فیزیوتراپی چیست؟

تفاوت کاردرمانی و فیزیوتراپی مورد بحث بوده است. همان طور که قبلا نیز اشاره شد، کاردرمانی و فیزیوتراپی جز رشته‌های توانبخشی محسوب می‌شوند. لذا هر کدام از این رشته‌ها سعی دارند تا توانایی از دست رفته‌ بیمار را به وی برگردانند. اما فلسفه و نحوه مداخلات در بسیاری از نقاط متفاوت است.

اگر بخواهیم تفاوت فیزیوتراپی و کاردرمانی را به صورت آکادمیک مورد بررسی قرار دهیم، بهتر است به کوریکولوم این دو رشته نگاهی بیاندازیم. با بررسی کردن کوریکولوم دو رشته، خواهید دید که واحدهای مشترک زیادی بین این دو رشته وجود دارد. از طرفی، بسیاری از واحدها نیز متفاوت است.

به بیان روشن‌تر، دیدگاه فیزیوتراپی به بیمار، همانند دیدگاه مدیکال است. در این دیدگاه فرد سعی می‌کند تا دقیقا ریشه مشکل را در حد بافت و سلول پیدا کند و سعی کند تا آن را برطرف کند.

اما کاردرمانی یک دیدگاه کل‌نگر دارد. در این دیدگاه انسان به عنوان یک کل درنظر گرفته می‌شود و نه تنها مشکل وی حل می‌گردد، بلکه در طول دوره نقاهت نیز آموزش‌هایی به بیمار داده می‌شود.

بگذارید یک مثال بالینی ارائه کنیم. فرض کنید فردی دچار سکته مغزی شده باشد. این فرد هم می‌تواند به کاردرمانی و هم به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کند. فیزیوتراپ‌ها و کاردرمانگران، از تکنیک‌هایی چون رود، بوبت، PNF، برانستروم و... استفاده می‌کنند. در این بین، فیزیوتراپ‌ها می‌توانند از تجهریزات الکتریکی مختلفی استفاده کنند، اما کاردرمانگران بیشتر تکنیک‌ها را به صورت منوال و دستی انجام می‌دهند.

از طرفی، در حین سپری کردن جلسات، کاردرمانگران آموزش‌هایی را به بیمار می‌دهند که در رشته‌های دیگر وجود ندارد. به عنوان مثال، یک کاردرمانگر به بیمار همی پلژی خود آموزش می‌دهد که چگونه به طور مستقل کاپشن خود را بپوشد. در واقع این آموزش‌ها نقطه عطف کاردرمانی به حساب می‌آید. در واقع اهمیت این آموزش‌ها در روحیه بیمار مشخص می‌شود.

فردی که تا دیروز بدون مشکل راه می‌رفته و خودش لباسش را می‌پوشیده، با یک سکته امکان دارد که حرکت نیمی از بدن خود را از دست بدهد. این آموزش‌ها و کسب استقلال برای بیمار بسیار ارزشمند است. کاردرمانی بسیار بیشتر به فعالیت‌های روزمره بیمار توجه دارد. اینکه آیا بیمار می‌تواند فعالیت‌ها را علیرغم بیماری انجام دهد یا خیر در کاردرمانی اهمیت بسیاری دارد.

از دیگر تفاوت‌های کاردرمانی با فیزیوتراپی این است که فیزیوتراپ‌ها به طور اختصاصی بر بیماری‌های اسکلتی عضلانی متمرکزاند؛ در حالی که کاردرمانگران علاوه بر مداخلات در زمینه بیماری‌های اسکلتی عضلانی، مداخلاتی نیز در زمینه بیمارهای روانپزشکی کودک و بزرگ سال نیز ارائه می‌دهند. برای بررسی کامل‌تر تفاوت این دو رشته، می‌توانید مقاله تفاوت کاردرمانی با فیزیوتراپی را از همین بخش از سایت مطالعه بفرمایید.

تمرینات کاردرمانی در خانه چگونه انجام می‌شود؟

یکی از چالش‌هایی که کاردرمانگران در کلینیک با خانواده مراجعین تجربه می‌کنند، پرسش‌های مربوط تمرینات کاردرمانی در خانه است. به بیان دیگر، بسیاری از مراجعین می‌خواهند که کاردرمانگر آن‌ها، تمرینات و مداخلات را به خانواده آموزش دهند. اما بحث مهمی وجود دارد.

اولین نکته این است که فرد یا خانواده او نمی‌داند که چه تمرین و مداخله‌ای برای بیمار مناسب است. گاهی شما یک تمرین مشابه در دو فرد مختلف مشاهده می‌کنید، اما هدف آن تمرینات در آن افراد متفاوت است.

نکته دیگر این است که انجام درست تمرینات بسیار مهم و ضروری است و خانواده بیمار نمی‌تواند به خوبی خود درمانگر این موضوع را تشخیص دهد. با این حال، کاردرمانگران گاهی تمریناتی را به بیمار و خانواده وی آموزش می‌دهند، اما نباید تصور کنید که این تمرینات شما را از مراجعه به کلینیک کاردرمانی بی‌نیاز می‌کند. اما همانطور که گفته شد، گاهی برخی از تمرینات و مداخلات شناخته شده هستند و انجام این تمرینات به خانواده و خود بیمار محول می‌شود.

خدمات کاردرمانی را از چه مرکزی دریافت کنیم؟

گاهی افراد نمی‌دانند که خدمات کاردرمانی را از کدام مرکز باید دریافت کنند. اگر مقاله ما را به خوبی مطالعه کرده باشید، می‌دانید که کاردرمانی از خانه تا بیمارستان و حتی در کلینیک خصوصی آماده ارائه خدمات و مداخلات است. اما از این بین، کدام مرکز بهتر است؟ بدون شک مراکز خصوصی در راس پیشنهاد ما قرار می‌گیرند.

در مراکز خصوصی، نظم بیشتری می‌بینید و خدمات بهتری به شما ارائه می‌شود. شاید هوم ویزیت را بتوان به عنوان بهترین خدمت کاردرمانی در نظر گرفت. با هوم ویزیت، کاردرمانگر به منزل شما می‌آید و خدمات کاردرمانی را در اختیار شما قرار می‌دهد. البته هزینه این نوع درمان اندکی زیاد است.

اگر از پس هزینه هوم ویزیت برنمی‌آیید، مراجعه به کلینیک‌های خصوصی را پیشنهاد می‌کنیم. در پایان، مراکز دانشجویی و بیمارستان‌های دولتی، ارازان‌ترین خدمات را به شما ارائه می‌کنند. دقت کنید که این مراکز نیز استاندارد‌های لازم را دارا هستند و این شمایید که در نهایت کاردرمانگر خود را انتخاب می‌کنید.

کاردرمانی؛ همراه همیشگی شما در زندگی

در این مقاله سعی کردیم تا جنبه‌های مختلف کاردرمانی را مورد بررسی قرار دهیم. از تاریخچه این رشته در ایران و جهان، تا انواع حیطه‌های کاردرمانی و تمرینات در خانه مورد بحث قرار گرفت. امیدواریم که با خواندن این مقاله، آشنایی خوبی با کاردرمانی و خدمات آن پیدا کرده باشید. همچنین سعی کردیم تا کاردرمانی را به عنوان یک رشته دانشگاهی به شما بشناسانیم.

شاید اکنون بهتر بتوانید با کاردرمانی و خدمات آن ارتباط بگیرید و از مداخلات آن بهره‌مند شوید. همان طور که مطالعه کردید، این رشته بسیار جامع است و می‌تواند به بیشتر افرادی که با اختلالی رو‌به‌رو هستند، کمک کند. امیدواریم که با خواندن این مقاله، دیدگاه کاملی نسبت به کاردرمانی، چه به عنوان یک رشته دانشگاهی و چه به عنوان یک رشته درمانی پیدا کرده باشید.