کاردرمانی در حیطه جسمی | حیطههای فعالیت کاردرمانی جسمی چیست؟
کاردرمانی در حیطه جسمی، بسیار گسترده است. کاردرمانی در دو بخش کودکان و بزرگسالان کار کرده و این دو بخش نیز به حیطههای مختلفی تقسیم میشوند.
کاردرمانی یکی از رشتههای توانبخشی بوده که در حیطههای مختلفی از جمله ذهنی، روان و جسمی به درمان بیماران میپردازد. هنگامی که حادثه یا اتفاقی، منجر به نقص جسمی یا اختلال در عملکرد فرد میشود، ممکن است استقلال در انجام کارهای روزمره زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. تخصص کاردرمانگر در ارزیابی و درمان عملکردی فرد در حوزههای شغلی، مراقبت از خود، کیفیت زندگی و ... است. در کاردرمانی در حیطه جسمی، کاردرمانگر به فرد کمک میکند تا مطابق با محدودیتهای به وجود آمده، به زندگی و کار خود ادامه دهد.
مشاوره رایگان خدمات کاردرمانی در منزل
کاردرمانی بهترین شیوه برای درمان دردهای فیزیکی و جسمانی است. کاردرمانگران در کاردرمانی دات اینفو مطابق با نیاز هر بیمار، بهترین برنامه درمانی را ارائه میکنند. چنانچه خود و یا نزدیکانتان به خدمات کاردرمانی در منزل نیاز دارید، برای دریافت مشاوره رایگان با شماره زیر تماس بگیرید.
مداخله کاردرمانی از طریق استفاده از رویکردها و تکنیکهای درمانی خاص، به افراد مبتلا به اختلال عملکرد فیزیکی کمک میکند تا توان خود را بازیابی کنند، مهارتهای جدید را توسعه دهند و مهارتهای موجود را حفظ کنند. در ادامه به نقش کاردرمانی در حیطه جسمی میپردازیم.
کاردرمانی در اختلالات ارتوپدی؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
ارتوپدی به بیماریهای سیستم اسکلتی عضلانی انسان اطلاق شده و هر نوع آسیب، درد و اختلالی در این سیستم را شامل میشود. سیستم اسکلتی عضلانی نیز استخوانها، ماهیچهها، رباطها، تاندونها و... را شامل میشود. برخی از این آسیبها و اختلالات فقط با جراحی قابل درمان بوده اما سایر آنها توسط درمانهای غیر جراحی به خوبی رفع میشوند.
باید به این نکته اشاره کرد که کاردرمانی در اختلالات ارتوپدی اقداماتی از جمله پیشگیری از آسیب و جلوگیری از پیشرفت بیماری و درمان بیماری را انجام میدهد. در پیشگیری از آسیب، کاردرمانگر وظیفه ارائه آموزشهای لازم برای حفظ پوسچر بدنی مناسب، شیوه مناسب بلند کردن اجسام سنگین، طریقه صحیح نشستن بر روی صندلی و خوابیدن بر روی تخت و... دارد.
در برخی موارد نیز پس از جراحی، پزشک متخصص ارتوپد فرد را به کاردرمانی ارجاع داده و برای درمان سریعتر و بازگشت فرد به زندگی عادی تلاش میشود. کاردرمانی برای درمان اختلالات ارتوپدی مختلف، رویکردهای متفاوتی دارد که در ادامه با بررسی بیماریهای ارتوپدی به بررسی هرکدام از آنها میپردازیم.
کمردرد؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
کمردرد از مشکلات بسیار شایع در جوامع امروزی است. افراد به دلیل سبک زندگی نامناسب مانند نشستن طولانی مدت پشت صندلی، بلند کردن اجسام سنگین و.. دچار آسیبهای ستون فقرات شده و به درد کمر مبتلا میشوند. کمردرد علتهای متفاوتی دارد که از مهمترین آنها میتوان سیاتیک، اختلالات دیسک، آرتروز و تنگی کانال نخاعی را نام برد.
همانطور که میدانیم دیسک، ساختاری است که بین مهرهها قرار گرفته و به علت ساختار ژله مانندی که دارد بیشتر وزنی که به ستون مهرهها وارد میشود را جذب میکند. در مواردی افزایش فشار در بخشی از دیسک و تخریب بخشی از دیواره باعث بیرون زدگی دیسک از این ناحیه میشود.
در صورتی که پارگی دیسک شدید بوده و دیسک به ریشههای عصبی فشار وارد کند، باعث ایجاد علائم در پا و علائم سیاتیک میشود. درمان کمردرد روشهای متفاوتی داشته و با توجه به شرایط بیمار انتخاب میشوند. علاوه بر درمانهای جراحی، درمانهای غیر جراحی مانند کاردرمانی، فیزیوتراپی و دارودرمانی بسیار موثر هستند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
کاردرمانی برای کمردرد
کاردرمانی یکی از درمانهای غیرتهاجمی برای کمردرد است که براساس تحقیقات انجام شده بسیاری از مشکلات مرتبط با کمردرد را درمان میکند. کاردرمانی در مسیر درمان کمردرد از ماساژهای مخصوص، درمانهای دستی، گرما درمانی، سرما درمانی، تمرین درمانی، ورزشهای ویلیامز و مکنزی، حرکات اصلاحی و... استفاده میکند. همچنین در برخی از موارد نیز ممکن است کاردرمانگر برای بیمار بریس ها و کمربندهای مخصوصی را تجویز کرده تا فرد در مسیر درمان خود از آن استفاده کند.
بسیاری از افراد در ابتدای مراجعه به کلینیکهای کاردرمانی مخصوص کمردرد، به دلیل درد شدید از زندگی عادی و کاری خود فاصله گرفتهاند. اما پس از چند جلسه درمان میتوانند به زندگی روزمره خود بازگشته و یک زندگی بدون کمردرد را تجربه میکنند. اما افراد در کنار جلسات درمانی باید در انجام کارهای روزمره خود دقت داشته باشد تا پوزیشنهای مناسب را رعایت کرده و حرکات کششی مخصوص را انجام دهند.
اسکولیوز (Scoliosis)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
اسکولیوز یکی از ناهنجاریهای ستون فقرات است که در آن، راستای ستون فقرات تغییر کرده و به سمت جانبی متمایل میشود. اغلب افراد جامعه درجات بسیار کمی از اسکولیوز را دارند اما در برخی از افراد، درجه انحراف ستون فقرات بیشتر شده و در صورتی که به بیش از 10 درجه برسد، به عنوان یک اختلال شناخته شده و افراد به یک درمان خاص احتیاج خواهند داشت. اسکولیوز در برخی افراد ممکن است درد داشته و مشکلاتی را در انجام فعالیتهای روزانه فرد پیش بیاورد.
از جمله نشانهها و علائم اسکولیوز میتوان هم راستا نبودن ترقوه، بالاتر بودن لگن در یک سمت از بدن، ناهمانگی اندازه دستها و برجسته شدن دندههای فرد در یک سمت را نام برد. هر کدام از این علائم و نشانهها میتواند مشکلات مختلفی را برای فرد ایجاد کرده و بخشی از فعالیتهای فرد را محدود کند.
به طور کلی اسکولیوز به دو دسته S و C تقسیم شده که در دسته C، در راستای ستون فقرات یک قوس ایجاد شده و در دسته S، دو قوس ناهنجار در راستای ستون فقرات ایجاد میشود. روند تشخیصی اسکولیوز به این صورت است که پزشک متخصص با بررسی عکسهای رادیولوژی و MRI افراد، مقدار انحراف ستون فقرات را اندازه گیری کرده و درمان مناسب فرد را تجویز میکند.
کاردرمانی برای اسکولیوز (Scoliosis)
برای اسکولیوز با توجه به شدت آن درمانهای متفاوتی در نظر گرفته میشود که تجویز بریس، کاردرمانی و جراحی از جمله آنها هستند. بریس کمربندهایی هستند که به صورت اختصاصی برای افراد با مشکل اسکولیوز تجویز شده و در درازمدت باعث اصلاح راستای ستون فقرات فرد میشود.
معمولا جراحی یکی از روشهای درمانی است که ممکن است عوارضی را برای افراد به دنبال داشته باشد؛ به همین دلیل در صورتی برای فرد انجام میشود که انحراف ستون فقرات زیاد بوده و با کاردرمانی و سایر درمانهای غیر جراحی، درمان نشود.
اصلاح وضعیت و راستای بدنی بیماران یکی از حیطههای کاری کاردرمانگران بوده و برای درمان اسکولیوز نیز بسیار موثر است.
کاردرمانگر ابتدا با تستهای بالینی انحراف و ناهماهنگی را در ستون فقرات فرد ارزیابی کرده و دلیل اصلی بروز اسکولیوز را تشخیص میدهد. در بسیاری از موارد ضعفهای عضلانی و کوتاهی عضلات یا عدم هماهنگی عضلات باعث ایجاد اسکولیوز شده که کاردرمانی با انجام حرکات اصلاحی و تمرین درمانی های مناسب به اصلاح راستای ستون فقرات فرد کمک میکند.
گودی کمر یا لوردوز کمری(Lordosis)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
ستون فقرات از 4 ناحیه گردنی، کمری، سینهای و خاجی تشکیل شده و به صورت طبیعی دارای قوسهایی به سمت جلو و عقب بدن است. در گردن و کمر ستون فقرات به سمت جلوی بدن، در سینه و ناحیه خاجی به سمت عقب بدن قوس دارد.
وجود این گودیها و برآمدگیها باعث میشود ستون فقرات به خوبی عمل کرده و فشاری روی اعصاب نخاعی وارد نشود. اما در صورتی که این قوسها از میزان نرمال بیشتر شود به حالت پاتولوژیک تبدیل شده و باعث ایجاد مشکلاتی برای فرد میگردد.
اگر گودی کمر فرد بیش از 30 درجه باشد، فرد به گودی یا لوردوز کمری مبتلا بوده و ممکن است باعث ایجاد کمردرد و همچنین آسیب به ریشههای عصبی نخاع شود.
لوردوز کمری ممکن است علل متفاوتی از جمله ضربه و آسیبهای ستون فقرات، قرارگرفتن طولانی مددت در وضعیتهای نامناسب، چاقی، بارداری و... داشته باشد.
کاردرمانی برای لوردوز کمری
باتوجه به شدت و اندازه لوردوز کمری، درمانهای متفاوتی در نظر گرفته میشود. اگر لوردوز کمری باعث کمردرد شدید شود، معمولا پزشک داروهای استروئیدی برای فرد تجویز کرده تا درد فرد تسکین یابد.
همچنین کاردرمانگر ممکن است برای فرد، بریسها یا کمربندیهایی را تجویز کرده و به فرد توصیه کند هر روز ساعت مشخصی آن را استفاده کند.
بهترین روش برای درمان لوردوز کمری، تمرین درمان و حرکات اصلاحی است. کاردرمانی برای درمان لوردوز کمری ابتدا ارزیابیهای خاصی را انجام داده و سپس با استفاده از حرکات اصلاحی و تمرین درمانی، در جهت اصلاح این عارضه تلاش میکند.
آرتروز مفصلی(Osteoarthritis)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
آرتروز یا استئوارتریت یکی از بیماریهای مفصل بوده که در آن، غضروف مفصلی آسیب دیده یا تخریب میشود. غضروف مفصلی در دو انتهای استخوانها، در محل مفاصل وجود داشته که به حرکت مفاصل کمک میکند.
بیماری آرتروز میتواند هر مفصلی را در بدن تحت تأثیر قرار دهد؛ اما مفاصل دست، گردن، زانو و لگن بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار میگیرند.
اولین نشانههای آرتروز، وجود درد و سفتی در مفاصل است که میزان و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. معمولا افرادی که درگیر آرتروز مفصلی هستند، در مفاصل خود شاهد کاهش دامنه حرکتی و همچنین صدای ترق و تروق هستند.
کاردرمانی برای آرتروز مفصلی
داروهای متعددی برای درمان بیماری آرتروز وجود دارد که معمولا هدف آنها کنترل التهاب، کاهش درد و کند شدن سرعت پیشرفت بیماری است. تغییر سبک زندگی یکی از گامهای مهمی است که بیماران میتوانند برای کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن انجام دهند.
افراد مبتلا به آرتروز باید فعالیتهایی را در زندگی خود قرار دهند که میزان فشار را روی مفاصل کاهش دهد. شنا یکی از ورزشهای بسیار مفید برای بیماران مبتلا به ارتروز است.
کاردرمانی وضعیتهای مناسب بدنی را به بیمار آموزش داده و با کاهش حرکات مخرب باعث کاهش علائم فرد شده و همچنین وسایل کمکی نیز برای آنها طراحی میشود.
آرتریت روماتوئید(Arthritis Rheumatoid)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
آرتریت روماتوئید یا بیماری روماتیسم مفصلی، یک نوع بیماری خود ایمنی التهابی بوده که در آن مانند سایر بیماریهای خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به سلولهای سالم بدن خود فرد حمله میکند.
در روماتیسم، سیستم ایمنی بدن اغلب به مفاصل بدن حمله کرده و باعث آسیب و التهاب آن میشوند. این آسیب و التهابها باعث احساس درد طولانی مدت و حتی تغییر شکل مفاصل میشود.
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، صبحها هنگامی که از خواب بیدار میشوند، در مفاصل خود احساس خشکی و سفتی میکنند.
از جمله سایر نشانههای اولیه روماتوئید آرتریت التهاب و قرمزی در مفاصل است که معمولا در 3 مفصل یا بیشتر بروز میکند. معمولا مفاصل در این بیماری به صورت قرینه درگیر میشود یعنی در صورتی که مفصل زانوی چپ بیمار درگیر باشد، مفصل زانوی راست او نیز درگیر خواهد بود. البته در برخی موارد در مراحل اولیه بیماری مفاصل افراد درگیر نشده و علائمی مانند تب، بی اشتهایی، کاهش وزن و احساس خستگی و کسالت را تجربه میکنند.
در صورتی که افراد به آرتریت روماتوئید مشکوک باشند، باید آزمایشهای مخصوصی را انجام دهند تا در مورد ابتلای آنها به این بیماری اطمینان حاصل شود. علت اصلی ابتلا به این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست اما افرادی که زمینه ژنتیکی دارند احتمال ابتلای آنها به این بیماری بالاتر است.
کاردرمانی برای آرتریت روماتوئید
برای درمان آرتریت روماتوئید، داروها، نقش بسیار مهم و حیاتی را ایفا میکنند. این داروها پیشرفت بیمار را بسیار کند کرده و از ایجاد دفورمیتی و تغییر شکل در مفاصل جلوگیری شده و ممکن است برخی داروهای دیگر نیز برای کاهش درد و التهاب تجویز شود. در مواردی که بیماری پیشرفت زیادی کرده و دامنه حرکتی مفاصل کاهش قابل توجهی یافته و مفاصل دچار تغییر شدهاند، باید فرد عمل جراحی لازم را انجام دهد.
کاردرمانی یکی از روشهای غیرجراحی برای درمان آرتریت روماتوئید بوده که به بیمار کمک میکند تا در انجام فعالیتهای روزمره استقلال کافی داشته و باعث کاهش درد وعلائم بیماری و افزایش انعطاف پذیری مفاصل میشود.
فروزن شولدر یا شانه یخ زده(Frozen Shoulder)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
شانه یخ زده یا فروزن شولدر نام یک بیماری در ناحیه شانه است که در آن کپسول مفصلی درگیر میشود. التهاب مفصلی و چسبندگی این کپسول باعث ایجاد فروزن شولدر یا شانه یخ زده شده و حرکات شانه را در جهات مختلف به میزان متفاوتی محدود میکند. شانه یخ زده انواع متفاوتی داشته و علل مختلفی برای آن میتوان در نظر گرفت. سیر بیماری 4 مرحله را طی میکند که روند درمانی برای هر کدام از مراحل، متفاوت است.
در مراحل اولیه در انتهای دامنه حرکتی فرد دچار درد شده البته درد در مرحله اول شدید نیست. مرحله دوم یخ زدن یا freezing که درد شدید در ناحیه شانه دارند و 2 تا 9 ماه طول میکشد. در مرحله یخ زده یا Frozen درد بیمار کاهش یافته و فرد احساس میکند رو به بهبودی میرود اما محدودیتهای حرکتی فرد در این مرحله بیشتر میشود. مرحله آخر این بیماری که بهبودی نام دارد معمولا 5 تا 26 ماه طول کشیده و علائم به مرور زمان فروکش میکند.
کاردرمانی برای فروزن شولدر
در مرحله اول که بیماری به تازگی شروع شده و فرد درد چندانی ندارد، معمولا به فکر درمان خود نمیافتد. اما در مرحله دوم که درد بیماری شدت میگیرد، فرد به کاردرمانی مراجعه میکند و کاردرمانگر تمرکز خود را بر روی کاهش درد میگذارد. در این مرحله، کاردرمانی از مدالیتههایی مانند یخ برای کاهش درد استفاده کرده و همچنین با استفاده از موبیلیزیشنهای شانه از محدودیت حرکتی شانه جلوگیری میکند.
همانطور که اشاره کردیم در مرحله بعد درد فروکش کرده و محدودیت حرکتی شانه افزایش مییابد به همین دلیل تمرکز کاردرمانی بر روی افزایش دامنه حرکتی شانه است. بنابراین کاردرمانگر از تکنیکهای افزایش دامنه حرکتی مانند استفاده از گرما، تمرینات پاندولی، موبیلیزیشنهای مفصلی، کشش و... استفاده میکند.
ایمپنجمنت یا سندروم گیر افتادگی شانه(Shoulder Impingement Syndrome)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
ایمپنجمنت، سندرومی است که در آن برخی از عضلات یا تاندونها در ناحیه شانه دچار گیر افتادگی میشوند. به عبارت دیگر گیر افتادگی و سایش تدریجی عضلات روتاتورکاف، بورس ساب آکرومیال و سر بلند بایسپس باعث ایجاد علائم گیرافتادگی شانه یا ایمپنجمنت میشود.
التهاب تاندون و بورس ساب آکرومیال باعث ایجاد درد شده و فرد در انجام بسیاری از فعالیتهای روزانه خود دچار اختلال میشود.
از جمله عواملی که ممکن است ایمپنجمنت یا سندروم گیرافتادگی شانه را ایجاد کند، شامل انجام حرکات تکراری در ناحیه شانه، پوسچر بدنی نامناسب، ساختارهای غیرطبیعی در ناحیه شانه، وارد آمدن ضربه و... است.
افرادی که شغلشان به گونهای است که باید در مدت طولانی دست در بالای سر قرار گیرد، بیشتر در معرض ابتلا به ایمپنجمنت است. این بیماران در هنگام بالا بردن دست خود از ناحیه سر دچار درد شده، به لمس ناحیه درگیر حساس بوده و در هنگام پوشیدن لباس درد دارند.
کاردرمانی برای ایمپنجمنت یا سندروم گیر افتادگی شانه
همانطور که اشاره کردیم در ایمپنجمنت، ممکن است سه عنصر متفاوت دچار گیرافتادگی شده و به همین دلیل کاردرمانی ابتدا مشکل اصلی و ناحیه درگیر را تشخیص داده و سپس به درمان اختصاصی هرکدام میپردازند.
در صورتی که تاندونیت سوپرااسپایناتوس علل ایجاد ایمپنجمنت باشد، مداخلات کاردرمانی به دو دسته مرحله حاد و مزمن تقسیم میشود. در مرحله حاد با استفاده از یخ و سایر مدالیتهها درد بیمار کنترل شده و موبیلیزیشنهای مختلف برای فرد انجام میشود.
در مرحله مزمن نیز برخی از کششها و ماساژهای مخصوص برای ناحیه درگیر انجام شده و همچنین درمانگر از برخی تکنیکها و الگوهایPNF استفاده میکند. در صورتی که بورسیت ساب آکرومیال دلیل اصلی ایجاد ایمپنجمنت سندروم باشد، از اسلینگ برای فرد استفاده نشده اما ماساژهای فریکشن عرضی انجام میشود.
TOS یا سندرم مدخل خروجی قفسه سینه؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
TOS یکی دیگر از عارضههای ناحیه شانه است که در آن عروق ساب کلاوین یا شبکه عصبی بازویی در ناحیه مدخل خروجی قفسه سینه تحت فشار قرار میگیرد. توراسیک اوتلت یا مدخل خروجی قفسه سینه یک مثلث بوده که به دلیل قرارگیری عضلات اسکالن، مثلث اسکالن نیز نامیده میشود. شبکه عصبی بازویی و عروق ساب کلاوین از سه فضا به نامهای اسکالن، کوستوکلاویکولار و ساب کوراکوئید عبور میکنند.
برای ایجاد TOS یا سندرم مدخل خروجی قفسه سینه علتهای مختلفی در نظر گرفته میشود که از جمله آنها میتوان عوامل مادرزادی مانند وجود دنده گردنی، اتصالات غیر طبیعی در عضلات اسکالن، انجام حرکات تکراری بازو مانند بالا بردن بازو از کنار بدن، وضعیتهای نامناسب بدنی، شکستگیها، تصادفات و... اشاره کرد.
افراد مبتلا به این بیماری معمولا به دلیل فشرده شدن عروق و اعصاب، علائمی مانند خواب رفتن دستها، گزگز کردن و بی حسی در ناحیه شانه و دست، ضعف و آتروفی عضلات دست، درد در ناحیه بازو و دست، کبودی و ورم کردن دست و بازو و... تجربه میکنند. برای تشخیص TOS تستهای مختلفی وجود دارد.
یکی از این تستها Roos نام دارد که در آن فرد باید روی صندلی نشسته و بازوی خود را از کنار بدن 90 درجه بالا آورده و آرنج را نیز 90 درجه خم کند. در این حالت فرد باید به مدت 2 تا 3 دقیقه دست خود را باز و بسته کند. در صورتی که فرد به بیماری TOS مبتلا باشد علائم این بیماری مانند گزگز انگشتان و خستگی شانهها را نشان میدهند.
کاردرمانی برای TOS یا سندرم مدخل خروجی قفسه سینه
این بیماران در صورتی که برخی مشکلات مانند دنده گردنی و... داشته باشند، کاندیدای جراحی بوده و برای رهایی از این بیماری باید عمل جراحی انجام دهند. اما بیشتر بیماران با انجام درمانهای مفید مانند کاردرمانی نیازی به جراحی پیدا نخواهند کرد. کاردرمانی با تستهای تشخیصی مخصوص مشکل اصلی ایجاد علائم در TOS را شناسایی کرده و سپس در پی حل این مشکلات میرود.
در بیشتر موارد موبیلیزیشن و تمرین درمانی میتواند فشار را از اعصاب و عروق این ناحیه برداشته و علائم فرد را برطرف کند. در برخی از موارد کوتاهی یا ضعف یکی از عضلات این ناحیه باعث ایجاد علائم شده که کاردرمانگر با کشش یا تقویت این عضلات به درمان بیماری میپردازد.
پارگی روتاتور کاف(Rotator Cuff Syndrome)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
عضلات روتاتور کاف شامل 4 عضله بوده که وظیفه چرخش خارجی و داخلی بازو را برعهده دارند. این 4 عضله شامل سوپرااسپایناتوس، اینفرااسپایناتوس، ساب اسکاپولاریس و ترس مینور میباشد. همانطور که میدانیم عضلات با انقباض خود باعث ایجاد حرکت در استخوان میشوند. عضله سوپرااسپایناتوس از استخوان کتف منشا گرفته و به استخوان بازو میچسبد و باعث ثبات مفصل شانه شده و عمل دور کردن بازو از کنار بدن را انجام میدهد.
عضله اینفرااسپایناتوس نیز از کتف منشا گرفته و به استخوان بازو میچسبد و عمل آن چرخش استخوان بازو به سمت خارج میباشد. ترس مینور نیز مانند اینفرااسپایناتوس از کتف منشا گرفته و به استخوان بازو میچسبد و این عضله نیز چرخش خارجی استخوان بازو را انجام میدهد. عضله ساب اسکاپولاریس نیز از کتف به استخوان بازو متصل است اما این عضله وظیفه انجام چرخش داخلی بازو را برعهده دارد. اما در برخی افراد به علتهای متفاوتی مانند ضربات، تصادفات یا کشیدگی این عضلات دچار پارگی شده و برای فرد مشکل ایجاد میکنند.
درد در ناحیه شانه یکی از اصلیترین علائم پارگی روتاتور کاف بوده و حرکات فرد محدود میگردد. همچنین ممکن است افراد در هنگام حرکت در مفصل شانه صدای ترق و تروق را در این ناحیه احساس کنند. برای پارگی روتاتور کاف تستها تشخیصی مختلفی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به MRI و DROP-ARM اشاره کرد.
کاردرمانی برای پارگی روتاتور کاف
افرادی که دچار پارگی کامل در عضلات روتاتور کاف خود شدهاند، باید ابتدا به پزشک مراجعه کرده و تحت عمل جراحی قرار گیرند. اما افراد پس از انجام عمل جراحی مجدد به درمانهایی مانند کاردرمانی و فیزوتراپی نیاز دارند تا به زودی به زندگی عادی خود بازگردند. کاردرمانی برای پارگی روتاتور کاف بلافاصله پس از جراحی شروع شده و در سه فاز مختلف از نظر زمانی عمل میکند.
در 4 هفته اول برای کاهش درد فرد از مدالیتههایی مانند سرما درمانی و... استفاده شده و همچنین از تمرینات پاندولی به صورت پسیو بهره میبرند. در هفته 5 الی 12 فرد اعمال برای کاهش درد همچنان انجام شده و ممکن است برای جبران محدودیت حرکتی از موبیلیزیشن و کشش استفاده شود. در فاز آخر نیز کاردرمانی به تقویت عضلات این ناحیه میپردازد تا در کمترین زمان ممکن فرد به روال زندگی عادی خود بازگردد.
تنیس البو(Tennis Elbow)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
تنیس البو یا آرنج تنیس بازان یکی از مشکلات شایعی است که معمولا تنیس بازان به آن دچار میشوند. تنیس البو مخصوص افراد تنیس باز نبوده و در افرادی که در طول روز عمل اکستنشن مچ خود را بیش از حد انجام میدهند نیز شایع است. به طور کلی اگر عضلات اکستانسور یا راست کننده مچ و انگشتان فرد در ناحیه چسبندگی آن به استخوان بازو دچار التهاب شود، تنیس البو بروز میکند.
معمولا با افزایش سن مقاومت تاندونها در مقابل نیروهایی که باعث کشش تاندون میشوند، کاهش یافته و به همین دلیل فشار غیر معمول به تاندون ناحیه آرنج باعث ایجاد تنیس البو میشود.
شایعترین علامت تنیس البو درد در ناحیه آرنج بوده و اغلب فرد در انجام حرکات مچ دچار درد میشود. کشش عضلات این ناحیه باعث ایجاد درد در فرد شده و همچنین برخی تستهای بالینی برای تشخیص قطعی این عارضه وجود دارد که به درمانگر کمک میکند تا دلیل اصلی درد آرنج فرد را مشخص سازد.
کاردرمانی برای تنیس البو
نکتهای که در مورد تنیس البو وجود دارد، تدریجی بودن شروع آن و مراحل مختلف آن است. بر اساس اینکه بیماری در کدام مرحله قرار دارد، کاردرمانی از مداخلات متفاوتی استفاده میکند. به طور مثال در مراحل اولیه و حاد کاردرمانگر سعی میکند در پی کاهش التهاب و درد فرد بکوشد. ممکن است برای فرد اسپیلنتهای خاصی تجویز شده و همچنین کششها و ماساژهای خاصی در ناحیه آرنج انجام شود.
کاردرمانگر در تمرینات تقویتی و فعالیتهای مختلفی افراد را درگیر کرده و سعی میکند به زودی فرد از درد رهایی یافته و روال عادی زندگی خود بازگردد.
گلف البو(Golfer's Elbow)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
گلف البو یکی دیگر از عارضههای ناحیه آرنج است که معمولا با انجام حرکات تکراری ایجاد میشود. دلیل این نامگذاری شایع بودن آن در بین افراد گلف باز است.
شغل افراد تأثیر بسیار زیادی در ابتلای افراد به این بیماری دارد به طور مثال کارگران یا کشاورزان که فعالیت کلنگ زدن را به طور مداوم انجام میدهند یا افرادی که به باغبانی مشغول هستند، بیشتر در معرض ابتلای به این بیماری هستند.
افراد مبتلا به این بیماری، در قسمت داخلی آرنج خود درد داشته و ممکن است با انجام برخی حرکات درد آنها تشدید شود. ایجاد گلف البو ممکن است دلایل متفاوتی داشته که از جمله آنها میتوان استفاده بیش از حد از عضلات این ناحیه که وظیفه خم کردن مچ را دارند، یا التهاب و فرسودگی تاندون را نام برد.
علائم بیماری گلف البو شامل درد در ناحیه داخلی آرنج، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در ناحیه دست، ضعف عضلات ناحیه انگشتان و خشکی مفصل در ناحیه آرنج و مچ است.
کاردرمانی برای گلف البو
همانطور که اشاره گردید، این بیماری تدریجی شروع شده و به مرور علائم آن، زندگی فرد را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد. کاردرمانی در مرحله اول بیماری، تکنیکهای لازم برای کاهش درد و التهاب بیمار را انجام داده و همچنین اسپیلنتهای خاصی برای فرد تجویز میشود تا از حرکت مچ جلوگیری شود.
در مرحله بعدی که درد فرد کاهش یافته درمانگر به تقویت عضلات پرداخته و از فعالیتهای هدفمند برای بهبودی فرد از بیماری تلاش میکند. پس از طی پروسه کاردرمانی فرد مشاهده میکند که از درد در ناحیه آرنج خود خلاص شده و به راحتی به فعالیتهای معمول خود میپردازند.
گانگلیون یا کیست مچ دست(Ganglion Cysts)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
کیست مچ دست یا گانگلیون، یک برآمدگی است که در پشت مچ و برخی مواقع، در جلوی مچ تشکیل میشود. این برآمدگی در واقع یک توده مایع بوده که در ارتباط با مفاصل موجود در استخوانها یا تاندونها و لیگامانها است. اغلب برای مشاهده بهتر گانگلیون خلفی باید مچ دست را خم کرده تا برجستگی آن به خوبی قابل مشاهده باشد.
گانگلیون مچ دست اغلب در ناحیه مفاصل مچ تشکیل میشود که شایع ترین آنها مفصل اسکافولونیت است. البته گانگلیون در شیت تاندونهای اکستانسوری نیز ممکن است به وجود آید.
نکته جالب در مورد گانگلیون مچ دست این است که ممکن است درد داشته یا بدون درد باشد. تشخیص جراحی این عارضه توسط پزشک و پس از انجام معاینه صورت میگیرد.
اندازه گانگلیون میتواند بسیار کوچک بوده و با چشم دیده نشود اما در این صورت با MRI تشخیص آن امکان پذیر است. تا کنون دلیل خاصی برای ایجاد کیست مچ دست شناخته نشده اما برخی از مطالعات بیان میکند که دلیل ایجاد آن استرسهای وارد شده به مفاصل مچ و تجمع مایع سینوویال در این ناحیه است.
کاردرمانی برای گانگلیون یا کیست مچ دست
معمولا در صورتی که گانگلیون مچ دست درد نداشته باشد، درمان جراحی توصیه نمیشود. اما در صورتی که پس از تجویز آسپرین و تزریق استروئید کریستالین مشکل فرد رفع نشده و علائم برطرف نشده باشد، فرد کاندید عمل جراحی میشود.
نکته قابل توجه در مورد گانگلیون مچ دست این است که در بسیاری از موارد خود به خودی درمان شده و نیازی به جراحی و کاردرمانی نخواهد داشت.
کاردرمانی معمولا پس از جراحی به فرد پیشنهاد شده و در ابتدا ورم و ادم دست فرد کاهش داده شده و اقدامات لازم برای رفع چسبندگی در ناحیه عمل جراحی انجام میشود. معمولا پس از جراحی فرد در انگشتان و مچ خود محدودیت حرکتی داشته که در کاردرمانی برای رفع آنها از تکنیکهای خاصی استفاده میشود.
بورسیت اوله کرانون(Bursitis Olecranon)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
آرنج، یکی از مهمترین و حیاتیترین مفاصل در بدن است که در آن ساختاری به نام بورس وجود دارد. بورس اوله کرانون در ناحیه مفصل آرنج از این مفصل در برابر برخی آسیبها محافظت میکند.
بورس، کیسهای از جنس فیبروز بوده که با مایع سینوویال پر شده و محل قرار گیری آن ممکن است میان پوست یا استخوان باشد.
در مواردی مانند بورس اوله کرانون، بورس در بین دو استخوان قرار گرفته و باعث تسهیل حرکت استخوانها نسبت به هم میشود. بورسیت به حالتی اطلاق میشود که به دلایل متفاوت بورس دچار التهاب شده و متورم میشود.
شایعترین علت ایجاد بورسیت اوله کرانون ضربه مستقیم به ناحیه مفصل آرنج بوده و همچنین ضربات کوچک با تعداد زیاد نیز میتواند باعث ایجاد آن شود.
فرد پس از ابتلا به بورسیت اوله کرانون ورم و تندرنس را در قسمت آرنج خود تجربه کرده و معمولا این بورس با لمس در این ناحیه قابل حس بوده و فرد ممکن است در هنگام حرکات آرنج خود متوجه محدودیت حرکتی شود. در مواردی که بورسیت عفونی باشد، باید از روشهای خاصی مایع سینوویال این ناحیه را تخلیه کرده و برای انجام آزمایش های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
کاردرمانی برای بورسیت اوله کرانون
بسته به اینکه بورسیت اوله کرانون، عفونی یا غیرعفونی باشد، درمانهای متفاوتی برای آن در نظر گرفته میشود. در موارد بورسیت اوله کرانون غیر عفونی، کاردرمانی میتواند اقدامات موثری برای درمان آن انجام دهد که از جمله آنها میتوان بانداژهای فشاری و استفاده از یخ و پد نرم برای کاهش التهاب و ورم را نام برد.
اگر شغل شما به گونهایست که ممکن است در طول روز ضربات متعددی به ناحیه آرنج وارد شود، بهتر است با استفاده از آرنج بندهای مختلف از این مفصل محافظت کنید تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید.
تنوسینوویت دکورون(Tenosinovitis De Quervain)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
تنوسینوویت دکورون که به معنی التهاب تاندون در ناحیه انگشت شست دست میباشد، یکی از عارضههای شایع در ناحیه انگشتان دست است. در این بیماری، غلاف دو تا از تاندونهای ناحیه شست دچار التهاب شده و باعث درد آزار دهندهای در فرد میشود. این تاندونهای شست از درون یک غلافی عبور میکنند که در صورت تورم و التهاب آن تنوسینوویت ایجاد میشود. درد در ناحیه انتهایی زند زبرین یا رادیوس احساس میشود.
علت ایجاد تنوسینوویت دکورون را میتوان استفاده بیش از حد از عضلات مربوطه دانست که با استفاده مکرر از آنها غلاف این تاندون دچار التهاب میشود. در این بیماران افراد در هنگام دور کردن قدرتی شست خود درد خواهند داشت.
همچنین، برخی فعالیتها مانند باز و بسته کردن درب بطری، بستن زیپ، تایپ کردن و... دچار محدودیت میشود. برای تشخیص این بیماری، تستهای مختلفی وجود دارد که مهمترین آنها تست فینکلشتاین است که در آن فرد باید شست را به کف دست خود خم کرده سپس دست را مشت کرده و مچ خود را به سمت انگشت کوچک خم کنند.
در صورتی که فرد در ناحیه پایین استخوان زند زبرین یا رادیوس خود درد داشته باشد، نتیجه تست مثبت بوده و فرد به تنوسینوویت دکورون مبتلا است.
کاردرمانی برای تنوسینوویت دکورون
در مواردی که بیماری خیلی شدید نبوده و به جراحی نیازی نباشد، درمانهای توانبخشی مانند کاردرمانی برای فرد بسیار موثر خواهد بود. البته در مواردی که افراد عمل جراحی را انجام دهند نیز پس از عمل جراحی به کاردرمانی برای بازگشت به فعالیتهای روزمره خود نیاز خواهند داشت.
در نوع درمان غیر جراحی، کاردرمانی فازهای متفاوتی را پشت سر میگذارد که در فاز اول به کاهش درد و التهاب به طور اختصاصی پرداخته میشود.
ممکن است در فاز اول درمان کاردرمانی برای این بیماران، اسپیلنتهای خاصی را تجویز کرده که شست، بی حرکت شده و از تحریک دوباره این تاندونها جلوگیری شود تا مسیر درمانی به خوبی پیش رود. در ابتدا اسپیلنتها به صورت مداوم و شبانه روزی پوشیده شده و در فاز بعدی درمان فرد باید اسپیلنت را تنها در شبها و هنگام استراحت بپوشد.
در فازهای انتهایی حرکات اکتیو و اکتیو مقاومتی انجام شده و سعی میشود در کمترین زمان ممکن به روال زندگی عادی خود بازگردند.
دفورمیتی گردن قو یا (Swan Neck)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
دفورمیتی سوان نک یا گردن قو، یکی از عارضههای ناحیه انگشتان بوده که بند انتهایی انگشت فرد مانند گردن قو خم شده و فرد توانایی صاف کردن آن را ندارد. همانطور که میدانیم هر انگشت سه بند و دو مفصل دارد که در سوان نک یا دفورمیتی گردن قو، مفصل نزدیک به کف دست به سمت پشت دست خم شده و مفصل انتهایی به سمت کف دست خم میشود (به عبارت دیگر مفصل پروگزیمال به هایپر اکستنشن رفته و مفصل دیستال به فلکشن میرود).
همانطور که میدانیم خم و راست کردن این مفاصل توسط تاندونهایی که به عضله متصل است انجام میشود و در آسیبها و ضرباتی که به این ناحیه وارد میشود تاندون آسیب دیده و دفورمیتی به شکلی که در بالا گفتیم، ایجاد میشود.
نکتهای که در مورد دفورمیتی گردن قو یا سوان نک وجود دارد این است که نیازی به تستهای خاصی برای تشخیص نداشته و با مشاهده ساده نیز قابل تشخیص است. البته در برخی موارد پزشک متخصص با بررسی و معاینه مفصل میزان خشکی آن را بررسی میکند.
کاردرمانی برای دفورمیتی گردن قو یا سوان نک
آسیب در زونهای اکستانسوری در انگشتان باعث ایجاد این دفورمیتی شده و برای درمان آن ابتدا فرد تحت جراحی قرار میگیرد. در این عمل جراحی، شکاف کوچکی در محل آسیب دیده ایجاد شده و با عمل جراحی کارهای لازم برای ترمیم تاندون آسیب دیده انجام میشود. پس از این عمل جراحی معمولا 6 تا 8 هفته برای فرد آتل تجویز شده و باید از خم کردن انگشت تحت هر شرایطی جلوگیری شود تا تاندون به خوبی ترمیم یابد.
پس از عمل جراحی فرد به کاردرمانی مراجعه کرده و در کاردرمانی رویکردهایی مانند کاهش ادم و التهاب و همچنین برطرف کردن چسبندگی بافتها در این محل اتخاذ میشود. سپس از تکنیکهای لازم برای افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات این ناحیه انجام میشود.
در هندتراپی یا کاردرمانی برای دفورمیتی گردن قو از خمیرهای درمانی یا خمیر پوتی نیز استفاده میشود که برای درمان این مشکل تأثیر شگفتی دارد.
دفورمیتی بوتونیر(Boutonniere Deformity)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
بوتونیر یکی دیگر از بدشکلیها در ناحیه انگشتان بوده که تا حدود زیادی کارهای روزمره افراد را با مشکل مواجه میسازد. در صورتی که تاندون اکستانسوری در انگشتان در اثر ضربه، تروما، تصادف و... آسیب ببیند، امکان ابتلا به دفورمیتی بوتونیر ایجاد میشود.
دفورمیتی بوتونیر برعکس دفورمیتی گردن قو بوده و در آن مفصل انتهایی انگشت به سمت پشت دست خم شده (هایپراکستنشن) و مفصل نزدیک به مچ، به سمت کف دست خم (فلکشن) میشود.
برای دفورمیتی بوتونیر تست تشخیصی خاصی وجود نداشته و صرفا با مشاهده میتوان به سادگی آن را تشخیص داد. افراد دچار دفورمیتی بوتونیر به صورت ارادی نمیتواند بند انتهایی انگشت خود را صاف کند.
کاردرمانی برای دفورمیتی بوتونیر
در صورتی که مفاصل خشک شده و انعطاف پذیری خود را از دست داده باشند، عمل جراحی برای فرد پیشنهاد میشود. پس از انجام عمل جراحی، فرد نیاز دارد به کاردرمانی مراجعه کرده و عملکردهای دست و انگشتان خود را هرچه زودتر به دست آورد. اما در صورتی که نیازی به عمل جراحی نباشد، بهترین درمان برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر، کاردرمانی است.
معمولا در ابتدای معاینه برای فرد اسپیلنت خاصی تجویز شده که به آن سه نقطه فشار میگویند. استفاده از این اسپیلنت در کنار درمان کاردرمانی باعث تسریع در روند بهبودی این عارضه میشود. در واقع بی حرکت کردن تاندون به وسیله اسپیلنت به مدت 6 هفته باعث میشود روند بهبودی بافت سریع تر انجام شود.
مالت فینگر یا انگشت چکشی(Mallet Finger)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
انگشت چکشی یا مالت فینگر، یکی دیگر از عارضهها در ناحیه انگشتان است که در این عارضه نیز تاندون اکستانسوری ناحیه انگشتان به دلایل متفاوتی آسیب میبیند. انگشت چکشی معمولا در افراد ورزشکار به وفور رخ میدهد و علت اصلی آن را میتوان برخورد یک جسم سخت به نوک انگشت دانست. به دلیل شایع بودن این عارضه در بین افرادی که ورزش بیس بال را انجام میدهند، این عارضه به انگشت بیسبال بازان نیز معروف است.
علت اصلی ایجاد مالت فینگر خم شدن ناگهانی بند انتهایی انگشت و به عبارت دیگر کشیدگی ناگهانی تاندون اکستانسور و پارگی آن میباشد.
مانطور که اشاره کردیم تاندونی که در این عارضه آسیب میبیند، تاندون اکستانسوری بوده که وظیفه آن صاف کردن بندهای انگشتان است. به این ترتیب فردی که دچار این مشکل شده توانایی صاف کردن ارادی بند انتهایی انگشت خود را ندارد. افراد مبتلا به این عارضه در ناحیه بند انتهایی انگشت خود درد داشته و ممکن است این مفصل متورم و کبود شود.
کاردرمانی برای مالت فینگر
در درمان این عارضه ابتدا برای فرد اسپیلنت تجویز شده و بند انتهایی انگشت بی حرکت میشود. در مواردی که ضربه وارد شده به این ناحیه شدید بوده و باعث ایجاد شکستگی کوچکی در استخوان بند انتهایی انگشت شود، عمل جراحی پیشنهاد میشود. پس از عمل جراحی نیاز است که انگشت فرد حدود 6 تا 8 هفته در آتل بدون حرکت قرار گرفته تا پروسه ترمیم تاندون در سریعترین زمان انجام شود.
چه در صورت انجام عمل جراحی چه بدون عمل جراحی، کاردرمانی برای فرد پیشنهاد میشود. در کاردرمانی علائم فرد مانند درد و التهاب و تورم در ابتدا پیگیری شده و در پی رفع این مشکلات برمیآیند.
انگشت ماشهای یا تریگر فینگر(Trigger Finger)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
یکی از مشکلات شایعی است که اغلب در انگشت شست افراد رخ داده و در آن فرد پس از خم کردن انگشت خود در هنگام صاف کردن آن دچار مشکل شده و انگشت گیر میکند و ممکن است با یک صدای تق مانند آزاد شود. این عارضه در واقع یک بیماری التهابی بوده که در آن غلاف سینوویال اطراف تاندونها درگیر میشود.
معروفترین راه تشخیصی این عارضه گیر کردن انگشت خمیده در حال صاف شدن میباشد.
شیوع این بیماری در بین خانمهای بین 40 تا 60 بیشتر از سایرین است. از دیگر علائم تریگر فینگر یا انگشت ماشه ای میتوان به سفتی و خشکی مفصل و همچنین احساس درد در ناحیه انگشت اشاره کرد. همچنین ممکن است در انتهای انگشت در نزدیک کف دست برجستگیهای کوچک یا بزرگی را مشاهده نمود. معمولا افرادی که از انگشتان خود نسبت به سایر افراد استفاده بیشتری میکنند، مانند نوازندگان و تایپیستها بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
کاردرمانی برای تریگر فینگر یا انگشت ماشه ای
بسته به شدت بیماری درمانهای متفاوتی برای آن میتوان نام برد که معمولا پزشک متخصص ارتوپد کاردرمانی را به فرد پیشنهاد میکند. در مراحل اولیه بیماری که روند التهابی در ناحیه تاندون برقرار است، فرد باید به انگشت خود استراحت داده و از انجام حرکات تکراری یا حرکات ظریف انگشتان خودداری کنند. همچنین ممکن است کاردرمانی برای افراد آتلهای مخصوصی را طراحی و تجویز کرده تا به صورت روزانه یا شبانه استفاده کرده و با جلوگیری از حرکات اضافی در این ناحیه التهاب را کاهش دهند.
کاردرمانی با انجام تکنیکهای متفاوت از جمله ماساژهای مخصوص کاهش ورم و التهاب، ماساژ فریکشن و تمرینات کششی و... به درمان این عارضه کمک میکند. در صورتی که درمانهای غیرتهاجمی پاسخگوی مشکل نباشد پزشک برای فرد داروهای استروئیدی تزریق میکند.
کانترکچر دوپوئیترن(Contracture Dupuytren)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
این بیماری، فاشیای کف دست افراد را درگیر کرده که در آن مشکلات عدیدهای برای انگشتان دست پیش آمده و فعالیتهای روزمره فرد را دچار اختلال میکند. بیماری دوپوئیترن باعث افزایش تکثیر سلولهای فیبروبلاست در فاشیای کف دست شده و به نوعی تومور فیبروماتوزیس به شمار میرود. در کانترکچر دوپوئیترن رشتههای فاشیا در اثر تکثیر حجیم شده و حالت گره مانند و طنابی شکلی به خود میگیرند.
فاشیا در واقع پردهای از جنس بافت پیوندی است که انواع مختلفی داشته و سرتاسر بدن را فرا میگیرد. فاشیای کف دست مثلثی شکل بوده که راس آن در نزدیکی چین مچ دست و قاعده آن به مفصل متاکارپوفالنژیال میچسبد.
متاسفانه هنوز علت اصلی برای تقسیم غیر عادی سلولهای فیبروبلاست در کانترکچر دوپوئیترن یافته نشده است. اما برخی از عواملی که میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد شامل، زمینههای ژنتیکی و ارثی، ضربات مکرر به ناحیه دست، مشکلات قلب عروقی و... میباشد. در این بیماری پوست کف دست نازک شده، فاشیای کف دست دچار کوتاهی شده، ممکن است انگشتان دست حالت خمیده به خود بگیرند.
کاردرمانی برای کانترکچر دوپوئیترن
افرادی که دچار این بیماری هستند باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرده و برای عمل جراحی اقدام نمایند. در مواردی تزریق استروئید و تجویز ویتامین E میتواند موثر بوده و فرد را از انجام عمل جراحی برهانند. اما پس از عمل جراحی پزشک افراد را به کاردرمانی ارجاع داده و اقدامات درمانی لازم برای آنها انجام میشود. حالت خمیده انگشتان در این بیماری باعث ضعف برخی عضلات و کوتاهی برخی دیگر میشود.
در کاردرمانی این ضعف یا کوتاهی عضلات برطرف شده و ممکن است برای فرد اسپیلنتهای مخصوصی تجویز شود. همچنین پس از عمل جراحی در دست فرد بافت اسکار شکل گرفته که کاردرمانگر باید مراقبتهای لازم برای آن و تکنیکهای درمانی را اعمال کند. همچنین در جلسات ابتدایی ورم و ادم فرد کنترل و درمان شده و دامنه طبیعی حرکات انگشتان فرد بازیابی میشود.
سندرم تونل کارپال(Carpal Tunnel Syndrome)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
تونل کارپال، ساختاری در مچ دست افراد بوده که از طریق آن تاندونها و اعصاب عبور میکنند. عصب مدین یکی از اعصاب بسیار مهم در ناحیه دست بوده که بخش مهمی از دست را عصبدهی میکند و از تونل کارپال عبور میکند. در صورتی که به دلایل متفاوتی عناصری که از ناحیه تونل کارپال عبور میکنند، تحت فشار قرار گیرند باعث ایجاد سندرم تونل کارپال و بروز علائم مربوط به آن میشود.
علت ابتلا به این عارضه را میتوان در شغل افراد و حرکاتی که انجام میدهند جستجو کرد. معمولا انجام حرکات تکراری در مچ، شغلهایی مانند خیاطی و آرایشگری، کار زیاد با کامپیوتر و حرکاتی از این قبیل میتواند ریسک ابتلا به سندرم تونل کارپال را افزایش دهد.
یکی از علائم مهمی که در افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال وجود دارد، بی حسی و گزگز در ناحیه انگشتان است که میتواند با انجام فعالیت یا حتی در زمان استراحت بروز کند.
به دلیل درگیری عصب مدین در این بیماری ماهیچههایی که توسط این عصب، عصبدهی میشود دچار ضعف شده و به این ترتیب فعالیتهای روزمره افراد دچار اختلال میشود. راههای تشخیصی متعددی برای تشخیص سندرم تونل کارپال وجود داشته که تصویر برداری از رایجترین آنهاست.
کاردرمانی برای سندرم تونل کارپال
یکی از مهمترین اقداماتی که کاردرمانی برای سندرم تونل کارپال انجام میدهد، کاهش فشار از روی عصب مدین بوده که علائم این بیماری را تا حدود زیادی کاهش میدهد. معمولا توصیه میشود در هنگام انجام فعالیت با انگشتان فشار کمتری وارد کرده و در فواصل کمی بین کار به انگشتان خود استراحت دهند. بسته به میزان پیشرفت این عارضه ممکن است درمانهای جراحی یا غیر جراحی به فرد پیشنهاد شود.
اگر پیشرفت بیماری به گونهای باشد که فرد به جراحی نیاز داشته باشد، در عمل جراحی فشار از روی عناصر تونل کارپال برداشته میشود. اگر به موقع تشخیص انجام شود، از طریق درمانهای غیرجراحی مانند کاردرمانی فرد درمان میشود. معمولا در ابتدا برای فرد اسپیلنتی تجویز میشود که مچ دست را بی حرکت کرده و تا حدود زیادی از علائمی مانند بی حسی و گزگز جلوگیری میشود.
پس از جراحی کاردرمانی برای فرد تجویز شده و برای بازگشت سریعتر افراد به زندگی روزمره ضروری است. در کاردرمانی ورم و التهاب ناشی از عمل جراحی برطرف شده و تکنیکهای لازم برای بهبود بافت اسکار انجام میشود.
زانوی پرانتزی(Bow Leg)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
یکی از شایعترین مشکلات در ناحیه زانو، زانوی پرانتزی بوده که Bow Leg یا Genovarum نیز نامیده میشود. در افرادی که به زانوی پرانتزی مبتلا هستند، با چسباندن قوزکهای پا زانوها از هم فاصله دارند در حالی در افراد نرمال اینگونه نیست. البته زانوی پرانتزی ممکن است به میزان متفاوتی در بسیاری از افراد وجود داشته باشد که فقط در صورتی به عنوان اختلال شناخته میشود که از میزان مشخصی بیشتر شود.
علتهای گوناگونی برای زانوی پرانتزی نام برده شده که از جمله مهمترین آنها میتوان به حفظ وضعیتهای نامناسب در طولانی مدت، کمبود ویتامین D، کمبود کلسیم، ضعف یا کوتاهی برخی از عضلات پا، عفونتها یا تومورها و.... اشاره کرد.
معمولا در این افراد لبه خارجی کفشها ساییده شده و بر شیوه راه رفتن افراد تأثیر میگذارد. مهمترین علامتی که زانوی پرانتزی دارد این است که با چسباندن قوزکهای پا به هم بین زانوها فاصله زیادی ایجاد شده و پاها شکل کمانی به خود میگیرند.
زانوی پرانتزی عامل راه رفتن اردکی در کودکان بوده و به دلیل توزیع نامناسب وزن برای فرد مشکلات تعادلی ایجاد میشود و ممکن است افراد در برخی موانع تعادل خود را از دست داده و زمین بخورند.
کاردرمانی برای زانوی پرانتزی
درمانی که برای زانوی پرانتزی در نظر گرفته میشود، بستگی به میزان و شدت این اختلال داشته و طیف وسیعی شامل جراحی، کفشهای طبی، کاردرمانی و... میشود. در جراحی استئوتومی به وسیله پین گذاری و... استخوانها در زاویه مناسب قرار گرفته و اصلاح زاویه انجام میشود. ممکن است برای افراد زانوبندهای طبی تجویز گردیده و از انحراف زانو به سمت خارج جلوگیری میشود.
این زانو بندها که توسط ارتوپد فنی ساخته میشود رشد استخوان را در راستای مناسب آن هدایت میکند و مدت زمان استفاده از آن بسته به شدت این اختلال دارد.
در کاردرمانی با روشهای ارزیابی و تستهای بالینی میزان این عارضه تشخیص داده شده و ممکن است به تقویت یا کشش برخی از عضلات پرداخته شود. همچنین کاردرمانگران از حرکات اصلاحی استفاده شده و به این ترتیب استخوانها به سمت راستای صحیح خود بازگردانده میشود. هرچه زودتر و در سنین پایینتر این اختلال تشخیص داده شود، درمان ان راحتتر بوده و دوره درمان آن کمتر میباشد.
زانوی ضربدری(Genovalgum)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
یکی دیگر از اختلات شایع در ناحیه زانو، زانوی پرانتزی است که بسیاری از افراد مبتلا به آن ممکن است از مشکل خود باخبر نباشند. زانوی ضربدری یا Genovalgum راستای زانوها را تحت تأثیر قرار داده و در آن زانوها به سمت داخل متمایل میشود.
برخلاف زانوی پرانتزی، در این اختلال، مچهای پا از یکدیگر فاصله میگیرد و به این ترتیب لگن، زانو و قوزک پا در یک راستا قرار نگرفته و در صورت وصل کردن آنها با یک خط فرضی امتداد آن به سمت خارج زانو قرار میگیرد.
معمولا در برخی از کودکان، زانوی ضربدری مشاهده میشود که در بیشتر موارد تا سن 6 سالگی برطرف میشود. از جمله عواملی که باعث ایجاد این عارضه میشود میتوان ضعف یا کوتاهی برخی از عضلات در ناحیه ران، صافی کف پا، نشستن به صورت w در کودکی، کمبود کلسیم و... را نام برد. زانوی ضربدری در صورتی که شدید باشد ممکن است اختلالات زیادی را برای فرد ایجاد کرده و فعالیتهای عادی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
یکی از مشکلاتی که ممکن است برای این افراد ایجاد شود، احتمال ابتلا به آرتروز در سنین پایینتر از معمول یا آرتروز زودرس ایجاد میشود. در این عارضه برخلاف زانوی پرانتزی قسمت داخلی کفشهای فرد ساییده شده و این افراد در هنگام پیاده روی ممکن است زودتر از حد معمول خسته شوند.
برخی از عوارض زانوی ضربدری شامل در رفتگی کشکک زانو، افزایش فشارها بر روی لیگامانها، بهم خوردن مرکز ثقل بدن، آرتروز زودرس، خشکی مفاصل و... است.
کاردرمانی برای زانوی ضربدری
برای زانوی ضربدری نیز درمانهای جراحی و غیر جراحی وجود دارد که در ابتدا درمانهای غیر جراحی توصیه شده و در صورت عدم کسب نتیجه مثبت عمل جراحی پیشنهاد خواهد شد.
کفشهای طبی تا حدودی میتوانند اختلال فرد را جبران کرده و تاحدودی مشکلات فرد را کاهش دهند. زانوبندهای خاصی نیز وجود دارد که در صورت استفاده به موقع باعث اصلاح راستای استخوانها میشوند.
کاردرمانی یکی از روشهای درمانی مفید برای اصلاح زانوی ضربدری بوده که در آن با ارزیابی دقیق، مشکل اصلی فرد تشخیص داده شده و با تقویت یا کشش برخی از عضلات ضعیف یا کوتاه مشکل عضلانی فرد برطرف میشود. همچنین با استفاده از حرکات اصلاحی برای اصلاح راستای زانوهای فرد تلاش میشود.
البته باید توجه کرد که این حرکات اصلاحی در سنین کودکی که استخوانهای فرد درحال رشد هستند موثرتر بوده هرچه سن فرد بالاتر باشد اصلاح این مشکل سختتر خواهد بود.
عقب زدگی زانو(Genu Recurvatum)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
این اختلال، یک تغییر شکل در مفصل زانو بوده که در آن مفصل زانو بیش از مقدار طبیعی به سمت عقب بدن متمایل میشود. این اختلال ممکن است مادرزادی بوده یا به دلایل مختلفی در طول زندگی فرد ایجاد شود.
به طور طبیعی مفصل زانو بین 5 تا 10 درجه در بسیاری از افراد امکان تمایل به پشت بدن را دارد اما در صورتی که این میزان بیش از 10 درجه باشد، به عنوان عقب زدگی زانو تشخیص داده میشود.
این بدشکلی ممکن است در اثر برخی بیماریها مانند فلج مغزی، MS، دیستروفی عضلانی یا آسیب به رباطهای زانو ایجاد شود. عقب زدگی زانو خود میتواند مشکلات عدیدهای را برای افراد ایجاد کند که از جمله آنها میتوان به اختلال در راه رفتن، بهم خوردن تعادل، کاهش تحرک در مفصل زانو و... اشاره کرد.
کاردرمانی برای عقب زدگی زانو
با توجه به میزان و شدت عقب زدگی زانو، درمانهای متفاوتی توسط پزشک متخصص برای آن پیشنهاد میشود. معمولا در صورتی عمل جراحی برای افراد تجویز میشود که شدت و اندازه آن بسیار زیاد باشد اما در غیر اینصورت بیشتر موارد از طریق روشهای غیر جراحی مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی اقدام میشود.
در بسیاری از موارد برای افراد ارتزها و بریسهای مختلفی تجویز شده که در کنار کاردرمانی از جمله درمانهای مکمل است. در برخی از موارد علت ایجاد عقب زدگی زانو ضعف یا کوتاهی برخی از عضلات است که در کاردرمانی تشخیص داده شده و برای درمان آن کارهای لازم انجام میشود.
صافی کف پا(Flat Foot)؛ کاردرمانی در حیطه جسمی
یکی از شایعترین مشکلاتی که بسیاری از افراد جامعه را درگیر میکند صافی کف پا است. همانطور که میدانیم کف پاهای ما به طور طبیعی دارای قوس بوده و در صورتی که این قوس طبیعی وجود نداشته باشد، ممکن است مشکلاتی برای افراد پیش بیاید. صافی کف پا ممکن است باعث درد در ناحیه مچ پا شده و همچنین بر راه رفتن و تعادل افراد نیز تأثیر بگذارد.
صافی کف پا ممکن است باعث چرخش مچ پا شده و حتی بر روی زانو و لگن افراد نیز تأثیر گذاشته و باعث درد در این افراد شود. کف پای صاف میتواند به دو صورت سخت یا انعطاف پذیر بوده که در حالت سفت، چه در حالت ایستاده و چه در حالت نشسته کف پا صاف است اما در نوع انعطاف پذیر در هنگامی که کف پا بر روی زمین قرار گرفته قوس تشکیل میشود. افرادی که به صافی کف پا مبتلا هستند، به دلیل کشیدگی عضلات و بافتهای پیوندی در این ناحیه دچار درد میشوند.
نکته قابل توجه در مورد این عارضه این است که صرفا ژنتیکی نبوده و ممکن است در هر سنی به دلایل مختلف افراد درگیر این اختلال شوند. از جمله برخی از این دلایل میتوان به چاقی، دیابت، تحت فشار قرار گرفتن تاندونها، صدمات مچ پا، راه رفتن طولانی با کفش نامناسب و... اشاره کرد.
روشهای مختلفی برای تشخیص صافی کف پا وجود دارد که سادهترین آن، بررسی ساییدگیهای کفش و همچنین مشاهدات بالینی کف پا است. البته روشهای دیگری نیز برای تشخیص این عارضه وجود دارد که از جمله آن میتوان به X-ray، CT-scan و MRI اشاره کرد.
کاردرمانی برای صافی کف پا
مانند بیشتر اختلالات، اولین روش پیشنهادی برای درمان صافی کف پا، روشهای غیر جراحی بوده که یکی از بهترین روشهای درمانی برای کف پای صاف کاردرمانی است. کاردرمانی با انجام تستهای بالینی مختلف صافی کف پا را بررسی کرده و برنامه درمانی مناسب را برای فرد طرح ریزی میکند.
کاردرمانی ممکن است برای درمان صافی کف پا از تمرینات کششی برای برخی از عضلات و همچنین برخی تمرینات تقویتی برای رفع صافی کف پا بهره گیرد. در بسیاری از موارد برای این افراد کفیها یا کفشهای طبی خاصی تجویز شده که برخی از مشکلات افراد را جبران کرده و همچنین از بدتر شدن وضعیت جلوگیری میکند.