آشنایی با وسایل کمکی معلولین | 14 وسیله‌ مهم برای افراد کم‌توان جسمی

هدف از طراحی وسایل کمکی معلولین چیست؟ مقصود بسیار واضح است. هر شخصی برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی (ADL)، به یک حداقل ظرفیت و توانمندی فیزیکی و شناختی نیازمند است. افراد عادی برای جا‌به‌جایی، استفاده از ابزار آشپزخانه در آشپزی کردن، استفاده از سرویس بهداشتی، غذا خوردن، لباس پوشیدن و... از دیگران کمک نمی‌گیرند.

اما افرادی که دچار ضایعه‌های جسمی شده‌اند، با توجه به شدت و نوع ضایعه، درجاتی از وابستگی به دیگران در انجام کارهای عادی روزمره و Self-Care را دارند. گاهی پس از مداخله و درمان، توانایی‌های فرد بازمی‌گردد و مستقل می‌شود؛ اما گاهی توانایی افراد به طور کامل برنمی‌گردد. این مسئله باعث اختلال در کیفیت زندگی مراجع می‌شود.  وسایل کمکی معلولین اینجا به کمک فرد می‌آیند. این وسایل به منظور عدم وابستگی شما به دیگران در کارهای ساده تهیه و تولید می‌شوند.

وسایل کمکی معلولین، مناسب چه افردی است؟

به طور معمول یافتن وسایل کمکی معلولین، دغدغه افراد کم توان و مراقبین آنها است. ممکن است تعداد معدودی از افراد سالم هم، از این وسایل استفاده کنند؛ چرا که طراحی آنها به گونه‌ای است که حداکثر میزان راحتی و آسایش را فرآهم می‌کند.

کاردرمانگران ابزار کمکی را به کسانی توصیه می‌کنند که دچار سکته مغزی، ام اس، ضایه نخاعی شده‌اند. همچنین افرادی که قدرت گرفتن (Grip) خوبی به دلیل ضایعات عصبی، ضعف عضلانی یا اختلالات حسی، ندارند نیز می‌توانند از وسایل کمکی معلولین استفاده کنند. افرادی که بدلیل شکستگی، ضایعات اعصاب مرکزی یا محیطی، توانایی راه رفتن یا جابه‌جایی ندارند نیز، در این دسته قرار می‌گیرند.

1. Reacher

ریچر یکی از وسایل کمکی معلولین است که دارای یک دسته مناسب در یک انتها و یک قلاب در انتهای دیگر است. این وسیله، ابزار مناسبی جهت پوشیدن جوراب، پایین آوردن لباس از چوب لباسی و هر وسیله‌ای که در ارتفاع غیر قابل دسترس برای فرد کم توان است، می‌باشد. کسانی که دچار آسیب نخاع کمری، سکته مغزی، فلج مغزی یا شکستگی لگن شده‌‌اند، می‌توانند از این وسیله استفاده کنند. همچنین پیشنهاد خوبی به افراد سالمند به دلیل عوارض سالمندی است.

2. Transfer board

وسیله‌ای جهت انتقال و جابه‌جایی از ویلچر به تخت، ویلچر به صندلی و مبل، ویلچر به توالت فرنگی و بالعکس است. این وسیله کمک می‌کند بدون اینکه از دیگران کمک بگیرید خودتان در منزل جا‌به‌جا شوید. Transfer board ویژه افرادی است که به دلیل هر سانحه‌ای از ویلچر استفاده می‌کنند.

3. Button hook

معمولا بستن دکمه برای افراد سکته مغزی کار دشواری است. Button hook ابزاری بسیار ساده برای بستن دکمه لباس است. شما به کمک یک دست و بدون دخالت موثر دست دیگر، می‌توانید دکمه لباس خود را ببندید. علاوه بر کسانی که دچار سکته مغزی شده‌اند، افرادی که عملکرد یک دست خود را به دلیل تصادف و یا دیگر سوانح از دست داده‌اند می‌توانند از این وسیله استفاده کنند.

4. Mouth stick

وسیله‌ای بسیار کاربردی برای افرادی است که نمی‌توانند از دست‌های خود استفاده کنند. افرادی که فلج چهار اندام (quadriplegic) هستند، کسانی که دو دست آن‌ها قطع شده است وکسانی که دچار آسیب نخاعی گردنی شده‌اند، از این وسیله می‌توانند کمک بگیرند. این وسیله کمک می‌کند افراد تمام فعالیت‌های خود را فقط به کمک دهان انجام دهند. فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن، نقاشی کردن و... . گاهی اوقات نیز برای افرادی استفاده می‌شود که به دلیل لرزش و حرکات زیاد دست، قادر به استفاده از دستانشان نیستند.

5. Grab bar

یک نگه دارنده میله‌ای است که کمک می‌کند شما در کارهای روتین خود مستقل‌تر شوید. این وسیله جهت جلوگیری از افتادن، کمک به بلند شدن و کمک به ایستادن در حمام، دستشویی، راهرو، آشپزخانه و راه پله نصب می‌شود. نصب این وسیله در بخش‌های مختلف خانه می‌تواند از افتادن وعواقب آن (مانند شکستگی و ...) جلوگیری کند. از جمله وسایل کمکی معلولین است که افراد سالمند، سکته مغزی، پارکینسون، ام اس و تمامی افرادی که در ایستادن و جا‌به‌جایی نیاز به کمک دارند از آن استفاده می‌کنند.

6. Zip jar opener

ابزاری برای باز کردن در بطری و ظروف دردار است. این وسیله متناسب با سایز درِ ظروف قابل تنظیم است. مناسب برای افراد سکته مغزیِ یک طرفهِ بدن و افرادی که از یک دست خود نمی‌توانند استفاده کنند.

7. Pan stabilizer

وسیله‌ای برای ثابت کردن ماهیتابه روی گاز در آشپزخانه، هنگامی که قرار است محتویات ماهیتابه را هم بزنید. وسیله‌ای مناسب برای خانم‌های خانه دار و افرادی که آشپزی می‌کنند ولی در حال حاضر یک دست آنها به دیل ضایعه عصبی یا اسکلتی محدودیت حرکتی دارد.

8. Plate guard

یک گارد ویژهِ لبه بشقاب برای جلوگیری از ریختن غذا از لبه، حین غذا خوردن است. هنگامی که غذا می‌خورید، ممکن است، لبه بشقاب به اندازه کافی ارتفاع نداشته باشد و پس از جمع کردن بشقاب متوجه کثیف شدن سفره یا میز غذاخوری شوید. Plate guard نه تنها برای افراد کم توان توصیه می‌شود، بلکه کودکانی که به تازگی شروع به غذا خوردن و گرفتن قاشق کرده‌اند، می‌توانند از آن استفاده کنند.

9. Universal cuff

این وسیله از یک کاف تشکیل شده که برای افرادی که محدودیت حرکتی در ناحیه دست دارند و یا قدرت دستشان ضعیف است، مناسب است. Universal cuff با قرار گرفتن در ناحیه مچ دست، گرفتن وسایلی مانند قاشق، چنگال و مسواک را تسهیل می‌کند.

10. Round-tip scissors

یک قیچی ایمن برای کوتاه کردن مو یا برش است که با دسته‌های حلقه‌ای بزرگ و مناسب، در گرفتن راحت‌تر دسته‌ها به شما کمک می‌کند و مانع از آسیب زدن به خود حین کار با آن می‌شود.

11. Hairdryer holder

یکی از وسایل کمکی معلولین است که به عنوان نگهدارنده مخصوص سشوار مو از آن استفاده می‌شود. این وسیله نیز مناسب افرادی است که می‌توانند بیشتر کار‌های خود را با یک دست انجام دهند. سشوار را روی نگهداره گذاشته و با دست سالم مو‌های خود را شانه کنید تا خشک شود.

12. Door Knob Extension

با ایجاد یک شکاف در دستگیره در و آویزان کردن یک ریسمان از آن می‌توان در را با صرف انرژی کمتری باز کرد. استفاده از این روش در منزلِ افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید پیشنهاد مناسبی است؛ زیرا فشار زیادی نباید به مفاصل آنها وارد شود.

13. Swedish steak knife

یک چاقو که با دسته ضخیم برای گرفتنِ راحت‌تر در دست طراحی شده‌ است که می‌تواند در طرح‌های مختلفی دیده شود. برای نمونه دسته عمود بر تیغه، به برش آسان‌تر مواد غذایی کمک کرده و مواد را به جلو هل می‌دهد.

14.  Keyboard aid

وسیله‌ای است کمکی برای افرادی که با کیبورد کامپیوتر و ماشین حساب سر و کار دارند اما مهارت‌های ظریف دستشان دچار محدودیت شده و نمی‌توانند از انگشتان استفاده کنند. این وسیله برای افراد تایپیست که دستشان دچار اختلال حرکتی شده است مناسب می‌شود.

 وسایل کمکی معلولین تا چه میزان می‌توانند مفید باشند؟ 

کیفیت زندگی افرادی که دچار نقص جسمی شده‌اند تا حدودی با در اختیار داشتن ابزار و تجهیزات کمکی بازمی‌گردد. بهتر است با کمک گرفتن از افراد متخصص در این زمینه، هرچه سریع‌تر به استقلال و زندگی خود بازگردید. اما قبل از هر اقدامی باید بپذیرید که این ناتوانی ممکن است تا مدت‌ها با شما همراه باشد. سعی کنید پس از مرحله پذیرش، به زندگی خود به روال عادی ادامه دهید با وجود ناتوانی‌ای که در حال حاضر دارید. این نکته را نیز بدانید که این وسایل کمکی طبق اصول علمی طراحی شده‌اند و بسیار کاربردی هستند.