انواع سکته مغزی | کدام نوع از سکته مغزی مخرب‌تر است؟

همان طور که اشاره شد، دلیل سکته مغزی، نرسیدن خون به سلول‌های مغزی است. سلول‌های مغزی یا همان نورون‌ها، برای اینکه بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند، به اکسیژن و مواد غذایی نیاز دارند. به خوبی می‌دانید که سرخرگ‌های موجود در سر این وظیفه را بر عهده دارند. گاهی اتفاقاتی در درون این سرخرگ‌ها رخ می‌دهد که باعث اختلال در خون رسانی به مغز می‌شود و در نتیجه این اختلال، انواع سکته مغزی بروز می‌کند.

دسته‌بندی انواع سکته مغزی

براساس اینکه چه اتفاقی برای سرخرگ‌های خون رسان می‌افتد، سکته مغزی را به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌کنند. در ادامه هر کدام از این انواع سکته مغزی را برای شما شرح خواهیم داد.

سکته مغزی ایسکمیک (Ischemic)؛ انوع سکته مغزی

سکته ایسکمیک از انواع سکته مغزی است و به سکته‌ای می‌گویند که به دلیل انسداد عروق خون رسان به مغز ایجاد می‌شود. سکته مغزی ایسکمیک حدود 87 درصد از مجموع انواع سکته مغزی را به خود اختصاص می‌دهد. علت اصلی سکته مغزی ایسکمیک، رسوباتی است که در دیواره سرخرگ‌ها جمع شده است. این رسوبات از جنس چربی هستند و آرتریواسکلروز (Artheriosclerosis) نامیده می‌شوند. این چربی‌ها باعث دو نوع انسداد در سرخرگ‌ها می‌شوند.

• ترومبوز مغزی که در آن لخته خون در یک پلاک چربی شکل می‌گیرد. قسمتی از دیواره یک سرخرگ را در نظر بگیرید. در این دیوار می‌تواند یک پلاک تشکیل شود که رفته رفته قطر سرخرگ را مسدود می‌کند و مانع از جریان خون می‌شود.
• آمبولی مغزی که یک لخته خون است، اصولا در قسمت‌های دیگری از بدن، مانند قلب و شریان‌های بزرگ بالای قفسه سینه و گردن تشکیل می‌شود. بخشی از این لخته شکل گرفته شل می‌شود و وارد جریان خون می‌شود. این لخته در یکی از رگ‌های کوچک خون رسان مغز گیر می‌کند و باعث انسداد جریان خون می‌شود. علت اصلی آمبولی، ضربان قلب نامنظم است که به فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation) معرف است.

سکته مغزی هموراژیک (Hemorrhagic)؛ انوع سکته مغزی

سکته مغزی هموراژیک، حدود 13 درصد از انواع سکته مغزی را به خود اختصاص می‌دهد. در این نوع از سکته مغزی، دیواره رگ‌های خون رسان به مغز ضعیف هستند و به طور ناگهانی پاره می‌شوند. پاره شدن رگ در نهایت سبب تجمع خون در بین سلول‌های مغزی می‌شود. تجمع بیش از حد خون سبب وارد آمدن فشار به بافت مغز می‌شود.

یکی از دلایل اصلی سکته مغزی هموراژیک، آنوریسم است. آنوریسم یک ناهنجاری در سرخرگ‌ها است و به شکل بیرون زدگی دیواره سرخرگ خود را نمایش می دهد. آنوریسم اصولا در محل دو شاخه شدن شریان‌ها اتفاق می‌افتد.

حمله ایسکمیک گذرا (Transient Ischemic Attack)؛ انوع سکته مغزی

حمله ایسکمیک گذرا، در واقع نوع دیگری از انواع سکته مغزی است. در این نوع از سکته مغزی، جریان خونی که به سمت سلول‌های مغزی می‌رود، توسط یک لخته به طور موقت قطع می‌شود. این لخته سپس به طور خود به خود حل می‌شود و جریان خون بار دیگر به حالت طبیعی برمی‌گردد. علائم این نوع از سکته مغزی معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد.

هر چند در این نوع از سکته مغزی علائم به طور کامل از بین می‌رود، اما حمله ایسکمیک گذرا هشدار یک سکته احتمالی در آینده را می‌دهد. لذا انتظار داریم که بعد از این نوع سکته، حتما تحت مراقبت قرار بگیرید.

سکته مغزی کریپتوژنیک (Cryptogenic)؛ انواع سکته مغزی

همان طور که پیشتر نیز اشاره کردیم، بیشترین نوع از انواع سکته مغزی را، سکته مغزی ایسکمیک شامل می‌شود. اما گاهی علت اصلی سکته مغزی مشخص نمی‌شود. در این حالت به اصطلاح می‌گویند که سکته مغزی کریپتوژنیک یا بدون علت خاص بوده است.

از آنجایی که یک نفر از چهار نفری که از سکته جان سالم به در برده‌اند، احتمال دارد مجددا به سکته مبتلا شوند؛ لذا شناخت علت سکته اهمیت بسزایی دارد. آمار نشان می‌دهد که از هر سه سکته ایسکمیک، یکی از آن‌ها کریپتوژنیک است.

سکته ساقه مغز (Brain Stem)؛ انواع سکته مغزی

سکته مغزی در این ناحیه می‌تواند علائم بسیار متفاوتی ایجاد کند. از سرگیجه و عدم تعادل شدید گرفته تا ضعف و در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند از نشانه‌های این نوع از سکته باشد. دوبینی یا دید دوتایی نیز یکی دیگر از علائم این نوع از سکته مغزی به شمار می‌رود. هر چند ساقه مغز جزئی از قشر مغز به حساب نمی‌آید، اما جز سیستم اعصاب مرکزی است و در درون جمجمه قرار دارد.

توانبخشی و کاردرمانی در این نوع از سکته بسیار عالی عمل می‌کند، چرا که فرد از لحاظ شناختی و گفتار درگیر نمی‌شود.

چرا باید انواع سکته مغزی را بشناسیم؟

سبک زندگی شما در سلامت بدنتان بسیار موثر است. با شناخت انواع سکته مغزی می‌توانید از ابتلا به آن‌ها جلوگیری کنید. به عنوان مثال، شایع‌ترین نوع سکته مغزی، سکته ایسکمیک است. همان طور که اشاره شد، این نوع از سکته به دلیل انسداد سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود. ماده مسدود کننده رگ، ماهیت چربی دارد، لذا این مهم دستگیر شما می‌شود که رژیم غذایی سالم برای خود برگزینید و از مصرف بیش از حد چربی‌های سیر شده خودداری کنید.

یکی دیگر از فواید شناخت انواع سکته مغزی، این است که در صورت ابتلا، می‌توانید بهترین درمان را انتخاب کنید. هر چند تمامی علت‌های سکته به نرسیدن خون به سلول‌های مغزی ختم می‌شود، اما شناخت انواع آن نیز خالی از لطف نیست.

نقش کاردرمانی در انواع سکته مغزی

یکی از حیطه‌های مداخلات کاردرمانی، توانبخشی در بیماری‌های نورولوژیک است که اصطلاحا به نوروریهب معروف است. در این حیطه از کاردرمانی سعی می‌شود تا عملکرد طبیعی مغز و سایر سلول‌های سیستم عصبی به روال طبیعی خود برگردد. به عنوان مثال، فردی که دچار سکته مغزی می‌شود، بسته به نوع سکته و شدت درگیری، علائم مختلفی در وی بروز می‌کند.

کاردرمانی سعی می‌کند تا با مداخلات خود، قسمت آسیب دیده مغز را بار دگیر به کار بیاندازد. رفته رفته مشاهده می‌شود که با مداخات کاردرمانی، حرکاتی را که فرد در اثر سکته مغزی از دست داده بود؛ بار دیگر نمایان شده است. آنچه که باید مورد توجه شما قرار گیرد، این است که مداخلات کاردرمانی باید بلافاصه بعد از وقوع سکته و در بخش بستری بیمارستان انجام شود. مراجعه دیر هنگام به کاردرمانی می‌تواند نتایج مداخلات را به تعویق بیاندازد.