علت پارگی تاندون دوسر بازو در شانه | کاردرمانی در کشیدگی و پارگی تاندون عضله دوسر بازویی
پارگی تاندون دوسر بازو شامل پارگی کامل یکی از دو تاندون است که بالای عضله دوسر را به شانه متصل میکند. اغلب در افراد میانسال اتفاق میافتد و معمولا به دلیل سالها

پارگی تاندون عضله دوسر بازو عموما در افراد بین 40 تا 60 سال رخ میدهد. افرادی در این گروه سنی که برای مدت طولانی مشکلات شانه داشتهاند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اغلب عضله دوسر بازو بعد از سابقه طولانی درد شانه ناشی از تاندونیت (التهاب تاندون) یا مشکلات ناشی از برخورد شانه، پاره میشود. سالها ساییدگی و کشیدگی عضله شانه شروع به ساییدگی و پارگی تاندون دوسر بازو در شانه میکند. در نهایت سر بلند عضله دوسر ضعیف شده و مستعد پارگی یا کشیدگی میشود.
آناتومی مفصل شانه و عضله دوسر بازویی
مفاصل در بدن بر اساس شکل و عملکرد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. مفصل شانه که از اتصال دو استخوان بازو (هومروس) و کتف (اسکاپولا) تشکیل شده است، یک مفصل از نوع گوی و کاسه در نظر گرفته میشود. سر استخوان بازو که حالتی گوی مانند دارد، درون حفره گلنوئید که به شکل کاسه است قرار میگیرد و امکان آزادی و حرکت را برای این مفصل پدید میآورد. عضله دوسر بازویی (بایسپس) یکی از عضلاتی است که از ناحیه مفصل شانه شروع میشود و به استخوان رادیوس در ساعد ختم میگردد.
همانطور که از نام این عضله پیداست، این عضله در مبدا خود شامل دو سر است که یکی از دیگری بلند تر است.
سر بلند به قسمت فوقانی حفره گلنوئید متصل است و سر کوتاه به زائدهای از کتف به نام کوراکوئید اتصال دارد. سر کوتاه بایسپس فقط در حرکات مفصل آرنج شرکت دارد، حال آنکه چون سر بلند بایسپس از دو مفصل شانه و آرنج میگذرد، میتواند بر هر کدام از این مفاصل اثر خود را بگذارد.
پارگی سر بلند عضله دوسر بازویی
همان طور که پیشتر اشاره کردیم، در این مقاله قصد داریم تا پارگی عضله دور سر بازویی را مورد بررسی قرار دهیم. تاندون ساختاری بسیار محکم از جنس بافت پیوندی است که بالک عضله را به استخوان متصل میکند و نیروی تولید شده در عضله را به آن انتقال میدهد. عوامل زیادی وجود دارد که سبب ضعیف شدن تاندون در طول زمان میشود.
بعد از ضعیف شدن تاندون، با یک حرکت ناگهانی و یا بلند کردن یک شی سنگین، احتمال پارگی وجود دارد.
سر بلند عضله دوسر بازویی نسبت به سر کوتاه، با توجه به موقعیت آناتومیک آن، بیشتر مستعد پارگی است. به عبارت دگیر، سر کوتاه عضله دوسر بازویی به ندرت دچار پارگی میشود. دو سر بودن عضله بایسپس این امکان را به وجود آورده است که علیرغم پرگی تاندون سر بلند عضله، همچنان عملکرد آن حفظ شود؛ چون سر کوتاه به کتف متصل است. پارگی تاندون سر بلند عضله دوسر بازویی به دو صورت زیر اتفاق میافتد:
- پارگی جزئی: به نوعی از پارگی اطلاق میشود که هنوز ارتباط بین تاندون به طور کامل قطع نشده است؛ اما صدماتی در تاندون وجود دارد.
- پارگی کامل: همانطور که از نام این پارگی پیداست، تاندون به کلی قطع میشود و عملکرد عضله مختل میگردد.
دلیل آسیب تاندون عضله دوسر بازویی
تاندونها ساختارهای بسیار محکم و سفتی هستند که میتوانند نیروهای غیر قابل تصوری را نسبت به قطر خود تحمل کنند؛ با این حال چه چیزی میتواند سبب پارگی تاندون و نقص در عملکرد افراد شود؟ به طور کلی دو پدیده را برای پارگی تاندونها میتوان در نظر گرفت.
- آسیبها و صدمات: اگر فردی که دستانش به سمت جلو متمایل شده است، زمین بخورد و یا اینکه شی بسیار سنگینی را با خم کردن مفصل شانه بلند کند؛ احتمال پارگی تاندون عضله دوسر بازویی وجود دارد. هر آسیب دیگری که این تاندون را بیش از حد تحت کشش قرار دهد نیز به نوعی یک عامل خطرزا محسوب میگردد.
- استفاده بیش از حد: هر کدام از تاندونهای موجود در بدن ما، مقدار مشخصی از نیرو را تحمل میکنند. استفاده بیش از حد از یک تاندون، با انجام حرکات تکراری، زمینه ضعف و پارگی تاندون را فراهم میکند.
عوامل خطرزای پارگی تاندون چیست؟
همیشه فاکتورهایی وجود دارد که زمینه را برای به وجود آمدن یک بیماری یا صدمه فراهم میکند. برای پارگی سر بلند عضله بایسپس نیز این عوامل خطرزا وجود دارد. اگر شما با این عوامل آشنا شوید و آنها را رعایت کنید، بعید است که با مشکلی مواجه شوید. همچنین آشنایی با این عوامل بعد از صدمه نیز، این امکان را برای شما پدید میآورد که دیگر بار به سمت این عوامل نروید. مهمترین عوامل خطرزا برای پارگی تاندون سر بلند بایسپس شامل موارد زیر است:
- سن: سن یکی از فاکتورهای مهم و در عین حال غیر قابل کنترل است. با افزایش سن، احتمال آسیب به تاندون نیز بیشتر میشود و تاندون دیگر توان مقابله با نیروهای شدید را ندارد.
- حمل بار سنگین: هر چقدر بار سنگینتری بلند کنید، فشار بیشتری نیز به تاندون وارد میشود. حال اگر شغلی داشته باشید که مجبور باشید بار سنگین را به بالای سر منتقل کنید، در این حالت امکان آسیب چندین برابر میشود؛ بخصوص اگر این حرکات تکراری و متناوب باشد.
- حرکات تکراری شانه: به خوبی میدانید که تاندون در تماس با استخوانهای بدن است. این تماس باعث به وجود آمدن اصطکاک میشود. حرکات تکراری به مرور زمان باعث ضعیف شدن تاندون و در نهایت پارگی آن میشود.
- استعمال دخانیات: مصرف سیگار باعث اختال در خون رسانی به تاندون میشود. اگر خون رسانی درستی برای تاندون صورت نگیرد، مواد مغذی کافی به تاندون نمیرسد و زمینه ضعف و پارگی تاندون فراهم میشود.
- مصرف داروهای کرتیکواستیروئیدی: تحقیقات نشان داده است که مصرف طولانی مدت داروهایی کرتیکواستیروئیدی میتواند باعث ضعف تاندون و عضله شود.
پیشنهاد مطالعه : تنوسینوویت دکورون چیست؟
علائم پارگی تاندون عضله دوسر بازویی
بعد از آسیب به تاندون عضله دوسر بازویی (بایسپس) علائمی در فرد بروز میکند. این علائم بسته به میزان و شدت پارگی میتواند متغیر باشد. مهمترین علائم بالینی پارگی تاندون عضله دوسر بازو به شرح زیر است:
- درد ناگهانی و تیز در قسمت شانه
- شنیدن صدای پارگی (صدای پاپ)
- گرفتگی عضله دوسر بازویی
- کبودی ناحیه شانه که ممکن است تا آرنج نیز ادامه یابد.
- درد و حساسیت در شانه و آرنج
- ضعف در انجام حرکات شانه و آرنج
- سخت شدن چرخاندن کف دست به سمت سقف و زمین
- فرورفتگی در ناحیه فوقانی بازو و برآمدگی در ناحیه انتهایی بازو
تشخیص پارگی تاندون بایسپس
برای تشخیص پارگی عضله دوسر بازویی، به طور کلی دو روش وجود دارد. یکی معاینه بالینی است که توسط پزشک و درمانگر صورت میگیرد و دیگری استفاده از تجهیزات تصویر برداری است. گاهی پارگی تاندون به قدری واضح است که نیاز به تصویر برداری نیست. در آدامه هر کدام از این روشهای تشخیصی را به طور خلاصه مورد بررسی قرار خواهیم داد.
معاینه بالینی؛ تشخیص پارگی تاندون
در معاینه بالینی، ابتدا فرد آزمونگر ناحیه را به دقت نگاه میکند. در پارگی کامل تاندون عضله دوسر بازویی، یک فرورفتگی در قسمت فوقانی بازو و یک برآمدگی در قسمت انتهایی بازو ایجاد میشود. این فرورفتگی و برآمدگی به قدری واضح است که تشخیص را آسان میکند. در صورت پارگی جزئی تاندون، در ظاهر عضله اتفاقی نمیافتد، اما انجام حرکات بسیار دردناک میگردد. شاید فرد آزمونگر دستور دهد که شانه خود را خم کنید.
در این حالت آزمونگر فشاری در برابر حرکت اعمال میکند. وجود درد میتواند نشانهای از پارگی جزئی باشد. یکی دیگر از نکاتی که آزمونگر باید در طول معاینه به آن دقت کند، تشخیص افتراقی است. پارگی تاندون دوسر بازویی نباید با پارگی تاندونهای روتاتور کاف، سندروم گیرافتادگی شانه و یا تاندونیتهای آن ناحیه اشتباه گرفته شود.
تصویربرداری؛ تشخیص پارگی تاندون
اگر فرد آزمونگر نتواند با معاینه بالینی به طور قطعی مشکل را تشخیص دهد، آنگاه تصویربرداری از ناحیه الزامی است. خوشبختانه با کمک تجهیزات امروزی، تصاویر واضح و دقیقی از ناحیه برای پزشک فراهم میشود و امکان تشخیص را بسیار آسان میکند. دو مورد از تصویر برداریهای رایج به شرح زیر است:
- X-Ray: هرچند تصویر برداری به کمک اشعه ایکس، نمیتواند بافت نرم (تاندون) را نشان دهد، اما با چک کردن این تصویر، پزشک از سالم بودن مفاصل مطمئن میشود و سایر گزینههای احتمالی درد را کنار میگذارد.
- MRI: تصویربرداری به کمک MRI سبب میشود تا پزشک بتواند محل آسیب را به دقت ببیند. در این تصویربرداری، پارگی جزئی و کامل تاندون عضله دوسر بازویی به خوبی قابل مشاهده است.
درمان پارگی تاندون دو سر بازو
درمان پارگی تاندون بایسپس به دو صورت درمان جراحی و غیرجراحی صورت میگیرد. اگر شت آسیب کم باشد، با درمان غیرجراحی می توان آسیب را به طور کامل درمان کرد. در صورتی که پارگی شدید باشد و یا اینکه بصورت کامل تاندون پاره شود، ابتدا درمان جراحی صورت میگیرد و سپس درمان توانبخشی و کاردرمانی آغاز میشود.
درمان غیرجراحی
بهترین روش برای درمان غیرجراحی تاندون بایسپس، کاردرمانی است. کاردرمانی با مداخلات و تمریناتی که به بیمار میدهد، ضایعه را به طور کامل رفع مینماید. در ابتدا معاینههای لازم انجام میشود و از مدالیتههای ضد دردی چون کیسه یخ برای بیمار استفاده میشود. سپس سعی میگردد تا با تقویت عضلات کمکی و کاهش فشار روی تاندون، زمینه ترمیم تاندون فراهم شود. همچنین آموزشهای لازم برای انجام حرکات در دوره نقاهت نیز به بیمار داده میشود.
درمان جراحی
همانطور که پیشتر ذکر شد، اگر شدت آسیب زیاد باشد و یا پارگی به طور کامل رخ دهد، جراحی اجتناب ناپذیر خواهد بود. خوشبختانه جراحی تاندون عضله دوسر بازویی عوارض چندانی ندارد، اما آنچه که مهم است؛ استفاده از مداخلات کاردرمانی و توانبخشی در طول دوره ریکاوری است. در درمان جراحی ابتدا دو قسمت از تاندون که پاره شده است، به هم نزدیک میشود و ترمیمات لازم صورت میگیرد.
ترمیم پارگی تاندون و بازگشت به فعالیتها
اگر مقاله ما را به خوبی مطالعه کرده باشید، حتما متوجه این موضوع شدهاید که پارگی تاندون نمیتواند شما را برای همیشه از انجام برخی از فعالیتها محروم کند. پارگی تاندون خواه به صورت جزئی و خواه به صورت کامل قابل درمان است. مراجعه زود هنگام به پزشک و استفاده از خدمات کاردرمانی بسیار حائز اهمیت است. سپس با گذشت زمان، قادر خواهید بود تا تمام فعالیتها را مانند زمان قبل از آسیب انجام دهید و استقلال کامل خود را به دست بیاورید.