تغذیه در بیماری ام اس | بیماران ام اس چه غذاهایی را باید مصرف کنند؟

اگرچه هیچ دستورالعمل رسمی برای رژیم غذایی برای ام اس وجود ندارد، با این حال ایجاد برخی تغییرات رژیم غذایی ممکن است به کند کردن پیشرفت بیماری و افزایش کیفیت زندگی بیماران ام اس کمک کند. همچنین رژیم غذایی ناسالم می‌تواند باعث افزایش یا کاهش وزن، افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت شود. به نظر می‌رسد وجود این بیماری‌ها با تشدید علائم بیماری ام اس و افزایش سرعت پیشرفت این بیماری مرتبط باشد. به همین علت نوع تغذیه در بیماری ام اس در روند این بیماری بسیار تاثیرگذار است.

نوع تغذیه در بیماری ام اس باید شامل چه مواد غذایی باشد؟

به طور کلی، دستورالعمل‌های یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس شبیه به یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی است که شامل مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان برای مبارزه با التهاب، فیبر بالا برای کمک به حرکات روده، کلسیم و ویتامین D کافی می‌شود. با این حال، نوع تغذیه در بیماری ام اس بیشتر بر مصرف غذاها و غلات گیاهی تاکید دارد. در ادامه لیستی از غذاهایی که باید در رژیم غذایی مناسب بیماری ام اس گنجانده شود شرح داده شده است.

• میوه‌ها و سبزیجات تازه، مهم‌ترین مواد غذایی در نوع تغذیه در بیماری ام اس به شمار می‌روند.
• افراد مبتلا به ام اس می‌توانند یک رژیم غذایی حاوی غلات، مانند نان، جو، برنج و... داشته باشند.
• مصرف چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، نارگیل و آووکادو در رژیم غذایی بیماری ام اس مجاز است.
• مصرف آجیل، مغزها و دانه‌ها و همچنین غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست، کفیر، کلم در رژیم غذایی بیماری ام اس توصیه می‌شود.
• تخم مرغ سرشار از ویتامین ب، ویتامین D و سایر مواد مغذی مهم است، که مصرف آن به مبتلایان به بیماری ام اس توصیه می‌شود.
• انواع گوشت مانند گوشت گاو، مرغ، بوقلمون و... سرشار از ویتامین D و بیوتین است و خوردن گوشت قرمز در حد اعتدال، در حالی که تمرکز بر میوه ها، سبزیجات و غلات بیشتر است، در رژیم غذایی بیماران ام اس توصیه می‌شود.

بیماران ام اس از مصرف چه غذاهایی باید پرهیز کنند؟

برخی از مواد غذایی می‌توانند با واکنش‌های خاصی منجر به تشدید علائم ام اس و سرعت بیشتر پیشرفت این عارضه شوند. به طور معمول برخی مواد غذایی با تاثیر بر سیستم ایمنی منجر به افزایش واکنش‌های التهابی می‌شوند. همچنین نوع تغذیه در بیماری ام اس ممکن است با تاثیر بر عواملی از جمله اضافه وزن، فشار خون بالا و... به طور غیر مستقیم بر بیماری ام اس تاثیر گذار باشد. در رژیم غذایی مناسب برای ام اس بهتر است برخی از گروه‌های غذایی برای کمک به مدیریت علائم ام اس محدود شوند. در ادامه تعدادی از این گروه‌های غذایی شرح داده شده است.

• گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس، گوشت‌های کنسرو شده یا نمک زده، دودی و... بهتر است در تغذیه در بیماری ام اس قرار نگیرند.
• کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید، ماکارونی، بیسکویت و ... به بیماران ام اس توصیه نمی‌شود.
• چربی‌های ترانس و غذاهای بسیار فرآوری شده مانند غذاهای آماده و منجمد، فست فود، چیپس و همچنین غذاهای سرخ شده بهتر است در رژیم غذایی بیماران ام اس بسیار محدود شود.
• مصرف مشروبات الکلی، نوشیدنی‌های انرژی زا، نوشابه، چای شیرین و... بهتر است تا حد امکان محدود شود.

آیا لبنیات برای بیماران ام اس مفید است یا مضر؟

محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و کره منبع خوبی از پروبیوتیک، کلسیم، ویتامین D، ویتامین A ... هستند. با این حال مصرف لبنیات در تغذیه در بیماری ام اس نتایج متفاوتی را نشان می‌دهد. علت آن این است که به نظر می‌رسد لبنیات التهاب و فعالیت سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است باعث تشدید برخی از علائم مرتبط با بیماری ام اس شود.

اگر فکر می‌کنید محصولات لبنی علائم ام اس شما را بدتر می‌کند، بهتر است مصرف لبنیات را محدود کرده یا آن را از برنامه غذایی خود حذف کنید. با این حال مصرف لبنیات در حد اعتدال اگر منجر به تشدید علائم نشود، می‌تواند در یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری ام‌اس قرار گیرد.

رایج‌ترین نوع تغذیه در بیماری ام اس

نوع تغذیه در بیماری ام اس به طور کلی با محدود کردن غذاها و گوشت‌های فرآوری شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، چربی‌های ترانس، شکر و... بر ارتقای سلامت و تندرستی کلی تمرکز دارد. برخی رژیم‌های غذایی خاص وجود دارند که به نظر می‌رسد می‌تواند برای بیماران ام اس مفید باشند. با این حال برای ارزیابی اثربخشی این رژیم‌های غذایی به مطالعات بیشتری نیاز است. رژیم سوانک از محبوب‌ترین رژیم‌های غذایی مناسب برای ام اس هستند که در ادامه به بررسی ‌آن‌ می‌پردازیم.

رژیم سوانک در تغذیه در بیماری ام اس

رژیم غذایی سوانک توسط دکتر روی سوانک در سال 1948 طراحی شده است. رژیم غذایی سوانک یک رژیم غذایی کم چرب است که در آن غذاهای فرآوری شده حاوی چربی اشباع شده یا روغن‌های هیدروژنه محدود شده است. کسانی که به رژیم غذایی پایبند بودند (مصرف 20 گرم چربی یا کمتر در روز) نسبت به کسانی که بیش از 20 گرم چربی مصرف می‌کردند، دوره‌های عود مرتبط با ام اس کمتری را تجربه کرده‌اند. در ادامه گروه‌های غذایی که در رژیم غذایی سوانک باید مصرف شوند یا از آن‌ها پرهیز شود، عنوان شده است.

• مصرف چربی‌های اشباع و هیدروژنه مجاز نیست و مصرف چربی‌های غیراشباع حدود 20 گرم در روز تعیین شده است.
• مصرف میوه و سبزیجات در این رژیم غذایی آزاد است و توصیه می‌شود حداقل 2 میوه در روز و به اندازه دو فنجان سبزیجات مصرف شود.
•  مصرف لبنیات با 1% چربی یا کمتر در رژیم غذایی سوانک آزاد است.
• مصرف سفیده تخم مرغ به علت سطح چربی پایین آن مانعی ندارد، اما مصرف زرده تخم مرغ در این رژیم غذایی مجاز نیست.
• مصرف نان، برنج و ماکارونی در رژیم غذایی سوانک مجاز است، اما بهتر است از نان سبوس‌دار استفاده شود.
• در سال اول رژیم غذایی سوانک مصرف گوشت قرمز مجاز نیست اما پس از آن مصرف گوشت قرمز حدود 3 اونس در هفته آزاد است.
• مصرف مرغ، بوقلمون و ماهی اگر به صورت فراوری شده نباشد، مانعی ندارد.

توصیه‌هایی برای تغذیه در بیماری ام اس

تغذیه سالم و رژیم غذایی مناسب برای کاهش سرعت پیشرفت و جلوگیری از تشدید بیماری ام اس، مهم است. علاوه بر مواد غذایی مصرف شده توجه به عوامل دیگری از جمله بهترین زمان و تعداد وعده‌های غذایی مهم است. به عنوان مثال فرد مبتلا به بیماری ام اس را در نظر بگیرید که به طور مستمر به کاردرمانی مراجعه می‌کند.

تغذیه نامناسب می‌تواند باعث کاهش انرژی، خستگی و تشدید سایر علائم شود و در نتیجه بر کیفیت جلسات درمانی تاثیر گذاشته و مانع از نتیجه مطلوب شود. در ادامه توصیه‌هایی برای تغذیه در بیماری ام اس ذکر شده است که افراد مبتلا به ام اس می‌توانند این نکات غذایی را برای کمک به مدیریت علائم خود در نظر بگیرند.

• وعده‌های غذایی با کالری کم می‌تواند باعث خستگی و کاهش انرژی شود. مطمئن شوید که غذا با کیفیت و به مقدار کافی می‌خورید.
• سعی کنید تعداد وعده‌های غذایی را افزایش دهید و هر 4 ساعت یکبار یک وعده غذایی با کالری مناسب داشته باشید.
• از تجیهزات و وسایلی مانند خوردکن که آشپزی را راحت‌تر می‌کنند استفاده کنید. همچنین تهیه و خرید میوه‌ها و سبزیجات از قبل خرد شده می‌تواند در صرفه جویی انرژی و کاهش خستگی موثر باشد.
• برای گوارش بهتر غذا‌ها را خوب بجوید. اگر جویدن زیاد باعث خستگی شما می‌شود، سعی کنید غذاهای نرم‌تری مانند سوپ را انتخاب کنید.
• مصرف مکمل‌های ویتامین و همچنین امگا 3 به بیماران ام اس توصیه می‌شود. بهتر است برای نحوه مصرف این مکمل‌های غذایی با پزشک مشورت کنید.

اگرچه تاثیر تغذیه در بیماری ام اس، به طور قطع مشخص نیست، با این حال هر تغییر مثبتی که انجام دهید، به سلامت و افزایش کیفیت زندگی شما کمک می‌کند. بر اساس تحقیقات فعلی و در حال انجام، یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری ام اس باید به افراد مبتلا به ام اس کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنند. امروزه تحقیقات زیادی برای بررسی تاثیر تغذیه در بیماری ام اس درحال انجام است و پیش بینی می‌شود با تکمیل این تحقیقات، راهکارهای ویژه‌تری برای ارائه درباره تغذیه در بیماری ام اس وجود داشته باشد.