شکستگی استخوان کف دست (متاکارپ) | درمان شکستگی استخوان بوکسور با کاردرمانی
در کف دست هر انسان سالم، پنج استخوان وجود دارد که به نام استخوانهای متاکارپ معروف هستند. شکستگی استخوان کف دست میتواند در ناحیه گردن استخوان، تنه استخوان و یا قاعده آن صورت بگیرد.

گاهی شرایطی پیش میآید که موجب آسیب استخوانهای کف دست میگردد و شما مجبور میشوید تا چند هفته بیحرکتی در دست را تجربه کنید. شاید تجربه این بیحرکتی اهمیت دست در انجام فعالیتهای روزمره را برای شما آشکارتر کند. شکستگیهای متاکارپ اغلب شکستگی بوکسور نامیده میشوند زیرا اغلب در اثر مشت زدن به یک جسم سخت (مانند دیوار یا شیء یا شخص دیگر) ایجاد میشود. آسیب های ناشی از کار نیز اغلب علت شکستگی استخوان کف دست در بیماران میانسال است. در افراد مسن نیز ناشی از عدم تعادل و سقوط است.
علت عمده شکستگی استخوان کف دست
کف دست از پنج استخوان دراز تشکیل شده است که به استخوانهای متاکارپ معروف هستند. این پنج استخوان با شمارههای یک تا پنج نامگذاری میشوند که جهت این نامگذاری از سمت انگشت شست است. شما با فشار دادن پشت دست خود، میتوانید به راحتی استخوانهای کف دست خود را لمس کنید. این پنچ استخوان، اولین بند هر انگشت را به استخوانهای مچ متصل میکند. این یک شکستگی شایع است که بیشتر در صدمات ورزشی و یا افتادن بر روی دست بروز میکند و امکان دارد در هر کدام از استخوانهای کف دست رخ دهد.
گاهی برای درمان، تنها پوشیدن آتل کافی است، اما در برخی از موارد جراحی نیاز است تا فیکس شدن استخوان به خوبی صورت بگیرد. لازم به ذکر است که شکستگی استخوان متاکارپ چهارم و پنجم به شکستگی بوکسور معروف است. علت این نامگذاری، آمار بالای این نوع از شکستگی در بوکسورها است. وارد کردن ضربه به استخوانهای کف دست، در حالی که مشت گره شده است باعث این شکستگی میشود.
آناتومی استخوان های کف دست
همانطور که اشاره شد در هر دست، پنج استخوان متاکارپ وجود دارد که با اعداد یک تا پنج و از سمت انگشت شست نامگذاری میشوند. هر کدام از استخوانهای کف دست، از سمت مچ، دارای قاعده، تنه، گردن و سر هستند. شکستگی میتواند در هر یک از این چهار قسمت استخوان رخ دهد و فرد را درگیر کند. اگر شما دستتان را مشت کنید، به راحتی میتوانید سر این استخوانها را در قسمت پشت دست خود لمس کنید.
پیشنهاد مطالعه : کانتراکچر دوپوئیترن چیست؟
انواع شکستگی استخوان کف دست
اینکه استخوان چگونه و از کدام قسمت بشکند، در روند درمان بسیار تاثیرگذار است. برای مطالعه راحتتر شکستگیها، تقسیم بندیهای مختلفی ارائه میشود. به عنوان مثال، شکستگی کف دست میتواند به صورت عرضی، مایل، مارپیچی، سگمنتال و... باشد. همچنین گاهی بر اثر شرایط، نامهای خاصی به برخی از شکستگیهای کف دست اطلاق میشود. تا اینجا با شکستگی بوکسور آشنا شدید که به شکستگی چهارمین و پنجمین استخوان متاکارپ اشاره دارد.
شکستگی بنت و رولاندو به شکستگیهای قاعده اولین استخوان متاکارپ اطلاق میشود. این نوع از شکستگی در اکثر موارد برای درمان، نیاز به عمل جراحی دارد. دانستن نوع شکستگی، این امکان را برای پزشک یا درمانگر فراهم میکند تا پیش آگهی بیماری را پیش بینی کند. به عبارت ساده تر، پزشک میتواند بگوید که این شکستگی تا چه حدی میتواند محدودیت ایجاد کند و با چه روشهایی میتوان این محدودیت را برطرف کرد.
شکستگی استخوان کف دست بیشتر در چه افرادی رخ میدهد؟
از آنجایی که میزان تحمل استخوان در برابر فشارهای مختلف متفاوت است و اینکه وارد آمدن نیرو در یک جهت خاص میتواند سبب شکستگی شود؛ برخی از افراد در برابر شکستگی دست آسیب پذیرتر هستند. اولین گروه از افراد آسیب پذیر، ورزشکاران، بخصوص بوکسورها هستند. در اینگونه از ورزشها، وارد شدن ضربات مستقیم به استخوانهای کف دست میتواند سبب شکستگی آنها شود. همچنین زمین خوردن در هنگام ورزش نیز میتواند یکی دیگر از عوامل خطرزا به حساب بیاید.
آمارها نشان میدهد که افرادی که سن آنها بین 10 تا 40 سالگی است، بیشتر با این نوع از شکستگیها رو به رو میشوند. همچنین وقوع این نوع از شکستگی در مردان بیشتر از زنان است، اما رفته رفته و با افزایش سن، شیوع این شکستگی در بانوان بیشتر میشود.
آیا احتمال شکستگی استخوان کف دست بالا است؟
شکستگی استخوان کف دست، جز شایعترین شکستگیها در بدن انسان محسوب میشود و طبق آمار سومین شکستگی شایع در بدن انسان به حساب میآید. از هر ده شکستگیای که در بدن انسان رخ میدهد، یکی از آنها به استخوانهای متاکارپ یا کف دست برمیگردد. همچنین تحقیقات نشان داده است که شایعترین آسیب دست در بین سن 18 تا 34 سالگی به شکستگی استخوان های کف دست مربوط است. بنابراین باید جانب احتیاط را در این سنین بیشتر رعایت کنید و در صورت بروز آسیب، درمان را هر چه زودتر شروع کنید.
علائم شکستگی استخوان کف دست چیست؟
علائم این شکستگی، تقریبا مانند سایر شکستگیها در بدن انسان است. اگر شکستگی به صورت باز باشد و یا دو تکه از استخوان شکسته شده نسبت به هم جابهجا شوند، با چشم به راحتی میتوان شکستگی را مشاهده کرد. به طور کلی علائم شامل موارد زیر است:
- درد
- التهاب
- حساسیت
- ناتوانی در استفاده از دست
- وجود دفورمیتی در دست
از آنجایی که ساختارهای زیادی در کف دست انسان وجود دارد، امکان دارد سایر بافتهای نرم نیز آسیب ببینند. بافتهای نرمی که امکان آسیب آنها وجود دارد شامل موارد زیر است:
- عضله
- لیگامان
- تاندون
چه عواملی سبب شکستن استخوان کف دست میشود؟
عوامل زیادی وجود دارد که سبب شکستگی استخوانهای کف دست میگردد. مهمترین این عوامل شامل موارد زیر است:
- زمین خوردن
- صدمات ورزشی
- سوانح رانندگی
- وارد شدن ضربه مستقم به کف دست
همچنین گاهی عوامل محیطی و سایر بیماریها نیز میتوانند زمینه شکسته شدن استخوان را فراهم کنند. به عنوان مثال پوکی استخوان میتواند استحکام استخوان را کاهش دهد و زمینه شکسته شدن استخوان را فراهم کند.
تشخیص شکستگی استخوان کف دست
گاهی شکستگی های استخوان کف دست آنقدری واضح است که تنها با مشاهده، پزشک میتواند آن را تشخیص دهد. با این حال، برای اینکه پزشک متوجه شود که کدام یک از استخوانهای کف دست دچار شکستگی شده است و اینکه نوع شکستگی چیست، باید از تصویر برداری کمک بگیرد. اصولا از تصویربرداری به کمک اشعه ایکس استفاده میشود و یک عکس رادیولوژی از کف دست گرفته میشود. در شرایطی که احتمال آسیب به سایر بافتها وجود داشته باشد، سی تی اسکن یا ام آر آی نیز درخواست میشود. همچنین امکان دارد تا در برخی از موارد، پزشک از شما تستهای بالینی مختلفی بگیرد.
راهکارهای درمان شکستگی استخوان کف دست
اینکه از چه روش درمانیای استفاده شود، به عوامل مختلفی مانند نوع شکستگی، محل شکستگی، سن بیمار و... بستگی دارد. بعد از انجام معاینه و تصویربرداری از کف دست، اگر دو قطعه شکسته شده در یک راستا باشند، نیازی به جراحی نیست و با یک بیحرکتی به کمک آتل یا گچ گیری، روند درمان طی میشود. اما گاهی شدت شکستگی آنقدری زیاد است که قطعات شکسته شده از هم فاصله میگیرند و یا در هم فرو میروند. در این حالت باید جراحی صورت بگیرد.
در طی روند جراحی، پزشک سعی میکند تا قطعات شکسته شده را در کنار یک دیگر قرار دهد و راستای استخوان را مانند سابق فیکس کند. سپس به کمک پینهای مخصوصی این قطعات شکسته شده را در کنار هم نگه میدارد و در انتها نیز به کمک آتل دست را بیحرکت میکند. بدیهی است که درمان به صورت جراحی سختتر است و بعد از دوره بیحرکتی و باز کردن آتل، امکان دارد که فرد نتواند به راحتی از دست خود استفاده کند.
کاردرمانی در شکستگی استخوان کف دست
گاهی بعد از طی کردن روند درمان و بیحرکتی، فرد اظهار میکند که مانند سابق نمیتواند دست خود را خم کند. در این شرایط است که کاردرمانی و درمان توانبخشی میتواند به کمک بیمار بیاید. چه درمان به صورت غیرجراحی باشد و چه به صورت جراحی، کاردرمانی میتواند با مداخلات خود، زودتر و بهتر شما را به استقلال و استفاده کامل از دستتان برساند. در واقع کاردرمانی سعی میکند تا دامنه حرکتی انگشتان شما کامل باشد.
همچنین با مدیریت درد، سعی میکند تا درد را در حین حرکات کاهش دهد. در صورت نیاز، عضلات را نیز تقویت میکند تا بتوانید به خوبی از دستانتان استفاده کنید. در صورت آسیب سایر بافتها مانند لیگامان و تاندون، کاردرمانی زودهنگام سبب میشود تا از چسبندگی تاندون جلوگیری شود. منظور از چسبندگی تاندون، گیرکردن تاندون به استخوانهای اطراف است.
این موضوع سبب میشود که فرد نتواند انگشتان خود را به راحتی خم کند. همچنین کاردرمانی با مدیریت بافت اسکار و کنترل ورم، روند بهبودی را سرعت میبخشد. در پارهای از موارد که فرد حتی بعد از عمل جراحی نیز نمیتواند از دست خود به خوبی استفاده کند، کاردرمانی با آموزش روشهای جبرانی به فرد سعی میکند تا استقلال وی را حفظ کند و محدودیتهای به وجود آمده را به حداقل برساند.
توصیههایی برای جلوگیری از شکستگی استخوان کف دست
هر چند با رعایت ایمنی باز هم امکان شکستگی وجود دارد، با این حال میتوانید با رعایت یکسری از نکات، صدمات را به حداقل ممکن کاهش دهید. در پایان توصیههایی برای شما عزیزان داریم که با رعایت آنها میتوانید خطر شکستگی استخوان دست را به حداقل برسانید.
- در هنگام رانندگی حتما از کمربند ایمنی استفاده کنید.
- در هنگام کار یا ورزش، از دستکشهای مخصوص و لوازم ایمنی استفاده کنید.
- به طور منظم ورزش کنید تا سلامت اسکلت بدن شما تضمین شود.
- از رژیم غذایی مناسبی استفاده کنید.
- از ایستادن روی صندلی و چهارپایه خودداری کنید