8 تمرین ورزشی آتاکسی (Ataxia) | درمان آتاکسی با تمرینات کاردرمانی در خانه
تمریناتی وجود دارد که میتواند علائم بیماری آتاکسیا را کاهش دهد و استقلال را به فرد بازگرداند. تمریناتی چون چرخش زانو در حالت طاق باز، تمرین زانو زدن، انتقال وزن در حالت چهار دست و پا

تمرینات کاردرمانی سبب میشود تا هماهنگی و تعادل در بدن فرد بیمار، در درجه اول حفظ شود و در وهله بعدی پیشرفت کند. همچنین شواهد نشان داده است که تمرینات تعادلی میتواند راه رفتن در این افراد را بهبود ببخشد و مانع از افتادن آنها شود. از سوی دیگر، انجام این تمرینات باعث میشود تا فرد تواناییهای از دست رفته خود را تا حد ممکن به دست بیاورد و در بسیاری از اعمال روزمره مستقل شود. آنچه که اثربخشی این تمرینات را تضمین میکند، انجام منظم و با برنامه این تمرینات است. در ادامه شما با 8 تمرین ورزشی آتاکسی آشنا خواهید شد. این تمرینات اگر چه ساده به نظر میرسند، اما با انجام آنها در خواهید یافت که تا چه اندازه موثر و مفید هستند.
8 تمرین ورزشی آتاکسی؛ با تمرینات کاردرمانی، آتاکسی را درمان کنید
قبل از شروع تمرین ورزشی آتاکسی، بهتر است ابتدا با کاردرمانگر خود مشورت کرده و همچنین با پزشک و یا متخصص مغز و اعصاب خود هماهنگی لازم را نیز به عم آورید. به این ترتیب هم مطمئن میشوید که برای انجام این تمرینات آماده هستید و هم با توجه به نیاز و نوع آسیبی که دارید تمرینات را هدفمند انجام میدهید.
1. چرخش زانو در حالت طاق باز (Lying Bent Knee Rotations)
برای انجام این تمرین کافیست که به صورت طاق باز دراز بکشید. سعی کنید تا دستانتان را در دوطرف بدن قرار دهید. سپس هنگامی که به صورت طاق باز دراز کشیدهاید و کف پاهایتان روی زمین است، سعی کنید تا دو زانوی خود را یک بار به سمت چپ و یک بار به سمت راست بچرخانید. این تمرین بر حرکت سگمنتال (قطعه ای) اندام تحتانی تمرکز دارد. انجام این تمرین به بیماران کمک میکند تا بهتر و راحتتر در تخت جابهجا شوند. این تمرین را باید در سه ست انجام دهید. تعداد حرکات در هر ست 10 بار است که بسته به توان بیمار میتواند تغییر کند.
2. تمرین زانو زدن (Kneeling Press Up)
از دیگر تمرین ورزشی آتاکسی، تمرین زانو زدن است. برای انجام این تمرین، همانطور که از نامش پیداست باید زانو بزنید و دستانتان در کنار بدنتان باشد. سپس به آرامی پایین می روید، انگار که می خواهید روی پاشنه پاهایتان بنشینید. سپس دوباره به پوزیشن قبل، یعنی حالت زانو زدن برگردید. این تمرین بر قدرت و ثبات عضلات اندام تحتانی تاثیر شگرفی دارد. باید سعی کنید تا این تمرین را 10 بار تکرار کنید.
3.انتقال وزن در حالت چهار دست و پا (Quadruped Weight Shifting)
این تمرین بر تقویت عضلات مرکزی و محوری بدن تمرکز دارد. در عضلات محوری بدن هستند که نقش پررنگی در حفظ تعادل انسان بازی میکنند. برای انجام این تمرین کافیست که به صورت چهار دست و پا قرار بگیرید. دقت کنید که دستانتان دقیقا زیر شانه و زانوهایتان نیز دقیقا زیر لگن باشد. حال یک دست را تا ارتفاع شانه از جلو بالا بیاورید و در این حین سعی کنید تا همزمان پای سمت مخالف را نیز بالا بیاورید و صاف کنید. هنگامی که پا و دست سمت مقابل کاملا صاف شدند، سعی کنید تا این پوزیشن را 5 ثانیه حفظ کنید . سپس دوباره به حالت چهار دست و پا برگردید. این تمرین را 5 بار در هر طرف و به صورت متناوب انجام دهید.( 5 بار پای راست و دست چپ و بالعکس)
4.تمرین بشین پاشو (Sit to Stand)
برای انجام این تمرین کافیست تا روی یک صندلی بنشینید. سپس سعی کنید تا پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید. خود را اندکی به جلو خم کنید و سعی کنید تا وزن خود را به پاها منتقل کنید. از عضلات قوی پا در مرحله بعد کمک بگیرید و سعی کنید تا زانوهایتان را صاف کنید. سپس به آرامی بنشینید و به پوزیشن اولیه برگردید. انجام این تمرین به بهبود تعادل و افزایش قدرت عضلات کمک میکند. دانستن چند نکته برای انجام این تمرین ضرورری است. اول اینکه ارتفاع صندلی در انجام این تمرین بسیار مهم است. هر چه ارتفاع صندلی بلندتر باشد، تمرین آسانتر خواهد بود. نکته دوم، فاصله عرض پاهاست. هر چه عرض پاها بیشتر باشد، فرد با انرژی کمتری تعادل خود را حفظ میکند.
5.انتقال وزن در حالت نشسته (Sitting Lateral Weight Shifts)
برای انجام این تمرین به یک توپ بزرگ نیاز دارید. اصولا این توپها را در کلینیکهای کاردرمانی مشاهد میکنید. کافیست که روی توپ بنشینید، طوری که کف پاها کاملا روی زمین باشد. سپس باید سعی کنید تا با حرکت باسن خود، توپ را به آرامی به چپ و راست، به صورت متناوب، حرکت دهید. انجام این تمرین باعث بهبود تعادل در بیماران آتاکسی میشود. همچنین این تمرینات باعث تقویت عضلات محوری بدن میگردد و از ضعف عضلانی جلوگیری میکند.
6.تمرین حفظِ تعادلِ استاتیک (Standing Heel to Toe Balance)
برای انجام این تمرین باید بایستید، طوری که یک پا دقیقا در مقابل پای دیگر باشد. هنگامی که این پوزیشن را به خود میگیرید، پاشنه یک پا در مقابل انگشتان پای دیگر است. در واقع با این پوزیشن شما سطح اتکا بدن خود را کم کردهاید. با کم شدن سطح اتکا، حفظ تعادل نیز دشوارتر میگردد. برای حفظ تعادل، عضلات با شدت بیشتری منقبض میشوند و بدین صورت است که این تمرین، بدون حتی اندکی جابهجایی در آن، باعث تقویت عضلات میگردد.
7.انتقال وزن در حالت ایستاده (Standing Lateral Weight Shifts)
برای این تمرین کافی است تا بایستید و پاها رابه اندازه عرض شانه باز کنید. سپس کل بدن خود را به سمت راست متمایل کنید، در این حالت وزن بیشتری روی پای راست احساس خواهید کرد. حال این وزن را به سمت چپ منقل کنید و سعی کنید تا این حرکت را به صورت متناوب انجام دهید. این تمرین، در واقع انتقال وزن طرفی است. برای انتقال وزن در جهت قدامی-خلفی، کافیست که حالت قدم برداشتن بگیرید؛ یعنی یک پا اندکی جلوتر از پای دیگر باشد. سپس وزن خود را یک بار روی پای جلویی میاندازید و سپس وزن را به آرامی به عقب منتقل میکنید. این تمرین باعث برانگیخته شدن رفلکسهای تعادلی میشود و تاثیر بسیار زیادی برای بیماران آتاکسیا دارد.
8.ایستادن روی یک پا (Single Leg Stance)
ایستادن روی یک پا، یکی از سختترین تمرین ورزشی آتاکسی است. برای انجام این تمرین میتوانید از یک عصا کمک بگیرید و یا اینکه این تمرین را در مقابل یک دیوار انجام دهید تا در صورت نیاز و برای حفظ تعادل از آنها کمک بگیرید. سعی کنید تا یک پا را از زمین جدا کنید و 5 ثانیه این حالت را حفظ کنید. ایستادن روی یک پا، عضلات اندام تحتانی را به شدت تقویت میکند و سبب میگردد تا فرد بتواند به طرز درستی در آینده راه برود.
آیا این تمرینات تاثیرگذار هستند؟
انجام این تمرینات باعث اتفاقات فیزیولوژیک زیادی در سلولهای بدن میشود که در نهایت شرایط بیمار را به سمت بهبودی سوق میدهد. بگذارید تمرینات تعادلی را در بیماری آتاکسیا بررسی کنیم. در واقع هدف از تمرینات تعادلی در بیماران آتاکسیا، افزایش ورودی به مخچه است. مخچه قسمتی از مغز انسان است که مسئول حفظ تعادل در بدن است. مخچه برای انجام مسئولیت خود، اطلاعاتی را از ارگانهای مختلف بدن میگیرد. یکی از مهمترین ارگانهایی که به مخچه پیام میدهد، عضلات و مفاصل بدن هستند. انجام این تمرینات باعث افزایش ورودی به مخچه میشود و این افزایش ورودی دقیقا مانند آن است که اطلاعات بیشتری از وضعیت بدن در اختیار مخچه است، لذا حفظ تعادل نیز برای آن آسانتر میگردد. بنابراین از شما انتظار داریم که برای گرفتن نتیجه، تمرینات را منظم و درست انجام دهید.