انواع جراحی مچ و دست | 7 شیوه جراحی برای مچ و دست

برای اینکه دست انسان قادر باشد تمامی فعالیت‌های مورد نیاز را به درستی انجام دهد، استخوان‌های زیادی در این ناحیه وجود دارند که امکان حرکت را برای این ناحیه پدید می‌آورد. همچنین عضلات بسیاری در ناحیه مچ و دست انسان وجود دارد که حرکات ریز و درشت را ایجاد می‌کند. حال تصور کنید که در اثر یک بیماری، بخشی از عملکرد مچ یا دست دچار اختلال شود. چگونه باید این اختلال را درمان کرد؟ روش‌های رایج درمانی شامل چه مواردی می‌شود؟ آیا همیشه برای درمان بیماری‌های مچ و دست، نیاز به عمل جراحی هست؟ در ادامه به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد و شما را با انواع جراحی مچ و دست آشنا خواهیم کرد.

درمان با کاردرمانی یا جراحی در مچ و دست!

بعد از بروز یک مشکل در ناحیه مچ یا دست، همیشه این سوال برای بیماران ایجاد می‌شود که با چه روشی باید به درمان این بیماری بپردازیم. گاهی درمان توانبخشی و کاردرمانی در اولویت است و گاهی نیز جراحی. اینکه بیماری از چه نوعی و شدت آسیب چقدر باشد، شیوه درمان را مشخص می‌کند. درمان غیر جراحی و کاردرمانی از آن جهت در اولویت است که هزینه کمتری برای بیمار دارد و نیازی نیست که بیمار، پروسه جراحی را تحمل کند. با این حال مشکلاتی در ناحیه دست و مچ می‌تواند ایجاد شود که فقط به کمک جراحی می‌تواند درمان شود.

برای تشخیص بهترین شیوه درمان، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اما بعد از جراحی، کاردرمانی می‌تواند روند توانبخشی را از سر بگیرد. گاهی عمل جراحی عوارضی برای فرد پدید می‌آورد که به کمک کاردرمانی می‌توان این عوارض را برطرف کرد. بنابراین به شما توصیه می‌کنیم که همواره با کاردرمانگر خود نیز در ارتباط باشید. در ادامه رایج‌ترین جراحی‌هایی را که در ناحیه مچ و دست صورت می‌گیرد، مورد بررسی قرار خواهیم داد.

انواع جراحی مچ و دست

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، شیوه‌های مختلفی برای جراحی مچ و دست به وجود آمده است و روز به روز این شیوه‌ها پیشرفته‌تر و بهتر از روز گذشته می‌شود. اینکه بیماری ایجاد شده در ناحیه مچ و دست از چه نوعی باشد، این امکان را برای جراح پدید می‌آورد که از چه روشی برای درمان و جراحی مچ و دست استفاده کند. در واقع عوامل زیادی وجود دارد که جراح را در تصمیم گیری برای درمان یاری می‌دهد. انواع مختلف جراحی مچ و دست شامل مواردی است که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم و توضیح مختصری درباره هر کدام داده‌ایم.

برداشتن فشار از روی عصب (Nerve Decompression)

اعصاب مختلفی از ناحیه مچ و دست انسان عبور می‌کنند. این اعصاب دو وظیفه مهم بر عهده دارند. اول عصب دهی به عضلات که سبب حرکات مچ و دست می‌شود و دوم تعمین حس ناحیه مچ و دست. گاهی این اعصاب توسط ساختارهای مختلفی در این ناحیه تحت فشار قرار می‌گیرند. هنگامی که عصب تحت فشار قرار می‌گیرد، بی حسی، گزگز، خواب رفتگی و علائمی از این شکل در ادامه مسیر عصب حس می‌شود. همچنین عضلاتی که توسط عصب فشرده شده تغذیه می‌شوند دچار ضعف می‌شوند و فرد احساس می‌کند که دیگر آن قدرت سابق را در انگشتان ندارد.

در این نوع از جراحی، پزشک جراح با بریدن ساختارهایی سعی می‌کند تا فضای لازم را برای عصب به وجود بیاورد و به نوعی فشار را از روی عصب بردارد. هر چند کاردرمانی هم می‌تواند همین کار را بدون جراحی و با لغزش عصب انجام دهد؛ اما در فشردگی‌های شدید عمل جراحی نیاز است.

فیکس کردن استخوان های شکسته (Surgical Fixation Of Broken Bones)

گاهی به دلیل شرایط محیطی، استخوان‌های مچ و دست دچار شکستگی می‌شوند. تصادفات جاده‌ای، زمین خوردن، فعالیت‌های صنعتی و ورزش‌های خشن می‌توانند این شکستگی‌ها را ایجاد کنند. هنگامی که یک شکستگی رخ دهد، شما باید یک عکس رادیولوژی از ناحیه تهیه کنید. پزشک جراح تصمیم می‌گیرد که آیا نیاز به عمل جراحی هست یا خیر. اگر قطعات شکسته شده نسبت به هم جابه‌جا شده باشند، جراحی و فیکسیشن توسط جراح صورت می‌گیرد.

بعد از جوش خوردن استخوان امکان دارد احساس کنید که حرکات انگشتان یا مچ شما محدود و یا اینکه حرکات با درد همراه شده است. در این قسمت کاردرمانی بسیار تاثیرگذار است. کاردرمانی سعی می‌کند محدودیت حرکتی را از بین ببرد و درد را کاهش دهد.

آرتروپلاستی (Arthroplasty)

آرتروپلاستی نام عمل جراحی‌ای است که در آن مفصل تعویض می‌شود. این عمل بسیار حساس بوده و باید توسط یک جراح حاذق صورت بگیرد. گاهی در اثر بیماری‌های مخرب، سطوح مفصلی از بین می‌روند و دیگر چاره‌ای جز تعویض مفصل باقی نمی‌ماند. در این شرایط پزشک جراح مفصل ناکارآمد را از بدن خارج می‌کند و یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌کند. بعد از این عمل جراحی، کاردرمانی برای مدیریت زخم، افزایش قدرت عضلانی، کسب دامنه حرکتی کامل و بسیاری دیگر از اقدامات توانبخشی ضروری و کارآمد است.

فیوژن مفصل (Arthrodesis Or Joint Fusion)

گاهی امکان تعویض مفصل وجود ندارد و جراح در طی یک عمل، مفصل را اصطلاحا خشک می‌کند. خشک کردن یا فیوژن مفصل به این معنی است که آن مفصل به طور کامل بی حرکت می‌شود؛ گویی که دو استخوان در مفصل به هم جوش خورده‌اند. این نوع از عمل جراحی در بین استخوان‌های مچ دست رایج است. فیوژن مفصل باعث محدودیت دامنه حرکتی می‌شود و گاهی نیز می‌تواند یک درد برای بیمار، حتی مدت‌ها بعد از عمل نیز پدید بیاورد. محدودیت دامنه حرکتی وهمراه بودن حرکات مچ با درد، سبب می‌شود تا بیمار نتواند بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را به درستی انجام دهد.

کاردرمانی در این حالت شیوه‌های جبرانی‌ای به بیماران آموزش می‌دهد که به کمک این شیوه‌ها، استقلال فرد در انجام فعالیت‌های روزمره حفظ می‌شود. همچنین کاردرمانی با کمک مدالیته‌های ضد درد، درد در این بیماران را کاهش می‌دهد.

ترمیم تاندون (Tendon Repair)

تاندون قسمت انتهایی عضله است که ماهیچه را به استخوان وصل می‌کند. در واقع نیروی حرکت دهنده ماهیچه توسط تاندون به استخوان منتقل می‌شود و بدین صورت حرکتی در مفصل ایجاد می‌شود. گاهی در اثر بردیدگی، تصادف و یا اتفاقات مشابه، تاندون دچار پارگی ناکامل یا کامل می‌شود. در این صورت عمل جراحی اجتناب ناپذیر است. در طی جراحی، پزشک دو قسمت تاندون را به یک دیگر می‌دوزد. این عمل عوارض جانبی نیز دارد. از آنجایی که در یک دست سالم، تاندون‌ها در یک غلاف لغزنده و نرم حرکت می‌کنند، به راحتی نیرو را از عضله به استخوان منتقل می‌کنند.

اما بعد از جراحی و به سبب برش‌های ایجاد شده، تاندون به بافت‌های اطراف می‌چسبد و دیگر نمی‌تواند به خوبی نیرو را به استخوان منتقل کند. در این شرایط دامنه حرکتی فرد به خصوص در انگشتان محدود می‌شود. کاردرمانی با تکینیک‌های خود چسبندگی تاندون‌ها را باز می‌کند و محدودیت دامنه حرکتی را برطرف می‌سازد. مراجعه زود هنگام به کاردرمانی بسیار اهمیت دارد.

آرتروسکوپی (Arthroscopy)

آرتورسکوپی یک شیوه نوین جراحی است که عوارض جانبی اندکی دارد. در این شیوه جراح با ایجاد یک سوراخ در ناحیه مچ و یا دست، دوربین و ابزاری را به درون بدن می‌فرستد. وی به کمک دوربین و ابزار ترمیم کننده، به خوبی ناحیه را ترمیم می‌کند و به سایر بافت‌ها آسیب کمتری وارد می‌کند.

انتقال تاندون (Tendon transfer)

گاهی به دلایلی نیاز است تا تاندونی از یک قسمت از بدن برداشته شود و در یک قسمت دیگر از بدن استفاده شود. به این عمل جراحی انتقال تاندون می‌گویند. در انتقال تاندون نیز می‌تواند شرایطی مانند آنچه در ترمیم تاندون ذکر شد، پیش آید. کاردرمانی بعد از انتقال تاندون به شدت توصیه می‌شود.

آیا بعد از عمل جراحی حرکات دست مانند سابق می‌شود؟

حال که با انواع جراحی‌های مچ و دست آشنا شدید، شاید این سوال برای شما ایجاد شود که آیا حرکات مچ و دست بعد از عمل مانند سابق خواهد بود. در بسیاری از موارد پاسخ مثبت است. آنچه که اهمیت دارد درمان توانبخشی در کنار یک جراحی خوب و بدون نقص است. این ترکیب بهترین شیوه درمان است. بنابراین، بسیاری از بیماری‌های مچ و دست نیازی به جراحی ندارد و با کاردرمانی قابل درمان است، در برخی از موارد جراحی اجتناب ناپذیر است و کاردرمانی به عنوان یک دوره ریکاوری برای بازگردادن عملکرد ها ضرورت پیدا می‌کند.