انواع شکستگی استخوان رادیوس | درمان شکستگی رادیوس با کاردرمانی
استخوان رادیوس یا زند زبرین میتواند از قسمتهای مختلفی دچار شکستگی شود. انواع شکستگیهای استخوان رادیوس به شکستگی سر استخوان رادیوس، شکستگی گردن این استخوان، شکستگی اسکس لوپرستی (essex lopresti)، گالزی و ... طبقه بندی میشود.

شکستگی استخوان رادیوس یکی از رایجترین انواع شکستگی است. بسته به ضربه و یا آسیبی که وارد میشود، ممکن است قسمتهای مختلفی از آن دچار شکستگی شود. در ادامه به انواع شکستگی استخوان رادیوس در قسمتهای مختلف اعم از سر استخوان رادیوس، شکستگی گردن این استخوان، شکستگی اسکس لوپرستی (Essex Lopresti)، گالزی، بارتون، کالیس و اسمیت میپردازیم.
شکستگی ساعد دست
ساعد انسان از دو استخوان رادیوس و اولنا تشکیل شده است. در زبان فارسی استخوان رادیوس به زند زبرین و استخوان اولنا به زند زیرین معروف است. هنگامی که از شکستگی ساعد صحبت میشود، گاهی شکستگی استخوان رادیوس مد نظر است و گاهی نیز شکستگی استخوان اولنا. همچنین شکستگی ساعد میتواند با شکستگی هر دو استخوان رادیوس و اولنا اتفاق بیافتد. بنابراین در ابتدا باید این موضوع را درک کنید که در کدام یک از استخوانهای ساعد دچار شکستگی شدهاید. در مرحله بعد، تشخیص اینکه کدام قسمت استخوان نیز دچار شکستگی شده است نیز بسیار مهم است.
اهمیت این موضوع در آن است که تمرینات توانبخشی و مدت زمان جوش خوردن استخوان، تا حد زیادی به نوع شکستگی بستگی دارد. در این مقاله قصد داریم تا انواع شکستگیهای استخوان رادیوس یا زند زبرین را مورد بررسی قرار دهیم.
شکستگی سر استخوان رادیوس
هر چند که شکستگی سر استخوان رادیوس میتواند در هر سنی رخ دهد، اما اغلب این شکستگی در بزرگسالان رخ میدهد. آماها نشان می دهد که 85 درصد از شکستگیهای سر استخوان رادیوس در بین 20 تا 60 سالگی اتفاق میافتد. همچنین این شکستگی بیشتر در بانوان رخ میدهد؛ طوری که آمار شکستگی سر استخوان رادیوس در بانوان دو برابر آقایان است. همچنین این شکستگی، رایجترین نوع شکستگی در ناحیه آرنج است. اصولا شکستگی سر استخوان رادیوس بر اثر زمین خوردن اتفاق میافتد و در برخی موارد ضربه مستقیم عامل شکستگی است. اگر فردی با دستان کشیده شده که مقداری آرنج وی خم باشد؛ زمین بخورد، امکان این نوع شکستگی بالا میرود. مدت زمان تقریبی برای درمان این نوع از شکستگی استخوان رادیوس شش تا هشت هفته است.
گاهی در شکستگی سر استخوان رادیوس، بافتهای اطراف نیز آسیب میبینند. شکستگی زائده کرونوئید استخوان اولنا، پارگی لیگامان داخلی آرنج، آسیب به غشای بین استخوانی و تخریب بافت مثلثی غضروفی-فیبری (TFCC) از این قبیل آسیبها به شمار میروند. در توانبخشی شکستگی سر استخوان رادیوس، تمام عوامل مرتبط با شکستگی تست میشود و سپس مداخلات صورت میگیرد.
شکستگی گردن استخوان رادیوس
شکستگی گردن استخوان رادیوس زمانی اتفاق میافتد که فرد با دستانی کشیده (آرنج صاف) به زمین بخورد. در این هنگام فشار بیش از حدی به گردن استخوان رادیوس وارد میشود و سبب شکستگی این استخوان میگردد. اصولا شش هفته زمان نیاز است تا این شکستگی به طور کامل ترمیم شود. گاهی بعد از باز شدن گچ؛ همچنان فرد احساس درد میکند و یا اینکه نمیتواند حرکات آرنج و یا مچ را در دامنه کامل انجام دهد. در این صورت با مداخلات کاردرمانی قادر خواهید شد تا سلامتی کامل خود را به دست بیاورید و حرکات آرنج و مچ را در دامنه کامل انجام دهید. خوشبختانه در بیشتر مواردِ این نوع از شکستگی، دو قطعه استخوانی از هم جدا نمیشوند و نیازی به عمل جراحی نیست و تنها با یک کچ گیری ساده مشکل حل میشود.
شکستگی اسکس لوپرستی (Essex Lopresti)
اگر هم زمان سر استخوان رادیوس دچار شکستگی و مفصل رادیواولنار تحتانی نیز دچار دررفتگی شود، آنگاه این نوع از شکستگی را شکستگی اسکس لوپرستی مینامند. تنها کمتر از 20 درصد از این نوع شکستگی در معاینه اولیه تشخیص داده میشود. این نوع از شکستگی با آسیبی که به مفصل رادیواولنار تحتانی وارد میکند، میتواند حرکات مچ را بسیار دردناک کند.
استفاده از کاردرمانی و جلسات توانبخشی بعد از دوره بیحرکتی و باز کردن کچ میتواند کمک بسیاری به بیمار بکند. نکته قابل ملاحظه این است که در شکستگی اسکس لوپرستی، اصولا غشای بین استخوانی نیز آسیب میبیند و درد در ناحیه ساعد تا مدت زیادی باقی میماند.
شکستگی گالزی
شکستگی قسمت انتهایی استخوان رادیوس و همراه شدن این شکستگی با آسیب به مفصل رادیواولنار تحتانی به شکستگی گالزی معروف است. این نوع از شکستگی استخوان رادیوس در کودکان 9 تا 12 سال بسیار شایع است. افراد بزرگسال به ندرت دچار این نوع از شکستگی میشوند، طوری که تنها 12 درصد از شکستگیهای ساعد به این نوع از شکستگی اختصاص مییابد.
اگر در هنگام زمین خوردن دستها کاملا صاف باشد و کف دست به سمت بیرون متمایل باشد (سوپینیشن ساعد)، قسمت انتهایی استخوان رادیوس به سمت عقب جابهجا میشود و شکستگی گالزی نوع یک رخ میدهد. اگر در هنگام زمین خوردن دستها کاملا صاف باشد و کف دست به سمت داخل متمایل باشد (پرونیشن ساعد)، قسمت انتهایی استخوان رادیوس به سمت جلو جابهجا میشود و شکستگی گالزی نوع دو رخ میدهد.
شکستگی بارتون
این شکستگی به نام یک جراح ارتوپد آمریکایی نامگذاری شده است. در شکستگی بارتون، قسمت انتهایی استخوان رادیوس دچار شکستگی میشود. در این شکستگی، خط شکستگی درون کپسول مفصلی قرار دارد؛ لذا شکستگی بارتون یک شکستگی درون مفصلی حساب میشود. اصولا این شکستگی زمانی اتفاق میافتد که یک نیروی سنگین با سرعت زیادی از مچ به ساعد وارد میشود.
برای درمان این نوع از شکستگی، اصولا جراحی صورت میگیرد و در روند جراحی استخوانهای شکسته شده در یک راستا قرار میگیرند. درمان توانبخشی بعد از جراحی به بیمار کمک زیادی میکند. در واقع درمان توانبخشی نه تنها درد بیمار را کاهش میدهد، بلکه سعی میکند تا دامنه حرکتی کامل را برای بیمار به دست بیاورد.
شکستگی کالیس
شکسته شدن قسمت انتهایی استخوان رادیوس به شکستگی کالیس شهرت دارد. تفاوت شکستگی کالیس با شکستگی بارتون در این است که در شکستگی کالیس، خط شکستگی وارد کپسول مفصلی نشده است. شکستگی کالیس، رایجترین نوع شکستگی در قسمت انتهایی استخوان رادیوس است. این شکستگی میتواند در هر سنی رخ دهد. همچنین احتمال این شکستگی در افرادی که پوکی استخوان دارند بیشتر است؛ لذا شکستگی کالیس در بانوان مسن شایعتر است. شکستگی کالیس در جوانان، به دلیل افتادن از ارتفاع، تصادفات و یا افتادن از اسب رخ میدهد.
بنابراین صدمات سنگین در جوانان باعث شکستگی کالیس میگردد. اگر در هنگام افتادن، دستتان کاملا صاف باشد و کف دست به سمت داخل بچرخد (پرونیشن ساعد)، (حالتی که هنگام افتادن به سمت جلو به خود میگیریم)، احتمال شکستگی کالیس زیاد است. مدت زمان لازم برای جوش خوردن این نوع از شکستگی از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. اما اصولا دو تا سه ماه زمان نیاز است تا شکستگی ترمیم شود. در برخی از افراد، حتی بعد از یکسال از وقوع شکستگی، همچنان درد و مشکل دیده میشود.
شکستگی اسمیت
شکستگی اسمیت به شکستگی قسمت انتهایی استخوان رادیوس و جابهجایی قسمت شکسته شده به سمت قدام اشاره دارد. در شکستگی کالیس، برخلاف شکستگی اسمیت، قطعه استخوان شکسته شده به خلف جابهجا میشود. تنها سه درصد از شکستگیهای استخوان رادیوس و اولنا به این نوع از شکستگی مربوط میشود. اگر ضربه مستقیم به پشت مچ وارد شود و یا فردی با مچ خم شده (فلکشن مچ) به زمین بخورد؛ احتمال شکستگی اسمیت وجود دارد.
کاردرمانی در شکستگی استخوان رادیوس
به هر دلیلی میتواند شکستگی در ساعد و استخوان رادیوس اتفاق بیافتد. خوشبختانه راه درمانی برای تمام این شکستگیها وجود دارد. بعد از درمان شکستگی، چه به صورت جراحی و چه به صورت کچ گیری، کاردرمانی میتواند مداخلات خود را انجام دهد. مداخلات کاردرمانی در زمینه شکستگیهای استخوان رادیوس، شامل استفاده از مدالیتههای ضد درد برای تسکین بیمار، اندازه گیری دامنه حرکتی و رفع محدودیتهای آن، افزایش قدرت عضلات ضعیف شده، کاهش ورم و اقداماتی از این قبیل است.
گاهی درمان به صورت جراحی به تنهایی کافی نیست و برای عملکرد بهتر دست باید درمانهای توانبخشی نیز صورت بگیرد. کاردرمانی برای هر هفته بعد از وقوع شکستگی، مداخلات خاص خود را دارد و حتی در زمانی که دست در کچ است نیز میتوانید از این خدمات توانبخشی استفاده کنید.