علت درد شانه چیست؟ | کامل ترین راهنمای درمان درد شانه
درد شانه علل متفاوتی دارد. برای مثال پارگی روتاتورکاف یکی از علل درد شانه است. همچنین استفاده بیش از حد یا آسیب به تاندونهای مجاور، مانند عضلات دوسر بازو میتواند منجر به ایجاد درد شانه شود.

شانه متحرکترین مفصل بدن انسان است. گروهی متشکل از چهار ماهیچه و تاندونهای آنها که روتاتور کاف نامیده میشوند، دامنه حرکتی وسیعی را به شانه میدهند. شایعترین علت درد شانه زمانی است که تاندونهای روتاتور کاف در زیر ناحیه استخوانی شانه گیر میافتند. این تاندونها ملتهب شده یا آسیب میبینند. به این وضعیت تاندونیت روتاتور کاف یا بورسیت میگویند.
همه عوامل از جمله تورم، آسیب یا تغییرات استخوانی در اطراف روتاتور کاف میتواند باعث درد شانه شود. ممکن است هنگام بلند کردن بازو از بالای سر یا حرکت آن به سمت جلو یا پشت خود احساس درد داشته باشید. در ادامه انواع علل درد شانه و سپس راهنمای کامل درمان درد شانه ارائه شده است.
آشنایی با آناتومی شانه
برای اینکه درک بهتری از علت درد شانه و مشکلات ناشی از آن داشته باشیم بهتر است اول با آناتومی این ناحیه آشنا شویم. شانه هر فردی از سه استخوان بازو، کتف و ترقوه ساخته شده است. سر استخوان بازو به شکل یک کره بوده و داخل حفره گردی از استخوان کتف قرار میگیرد. این نوع مفصل گوی و کاسه نامیده شده و ترکیب زیادی از ماهیچهها و تاندونها این دو استخوان را کنار هم نگه میدارند.
از جمله مهمترین گروههای عضلانی که استخوان بازو و کتف را در مفصل شانه کنار هم نگه میدارند میتوان به روتاتور کاف اشاره کرد. در واقع در مفصل شانه استخوان بازو به کتف متصل شده و کتف نیز از طریق ترقوه به جناغ و قفسه سینه متصل میشود.
علت شانه درد چیست؟ چرا شانه ام درد میکند؟
همانطور که گفتیم شانه ساختار پیچیدهای داشته و از این منطقه استخوانها، ماهیچهها و تاندونهای متعددی عبور میکنند که وجود اختلال در هر کدام میتواند به شانه درد بیانجامد. اما برای سادگی توضیح علت شانه درد مشکلات شانه را به 4 دسته کلی تقسیم میکنیم:
- التهاب تاندون (بورسیت یا تاندونیت) و پارگی تاندون
- بی ثباتی شانه
- آرتروز شانه
- شکستگی
در حدود 90 درصد موارد درد شانه به همین 4 دسته بالا مربوط میشود و با شناختن ویژگیهای آنها بهتر میتوان برای درمان درد شانه اقدام کرد. البته علل دیگری نیز وجود دارد که باعث شانه درد میشوند که از جمله آنها میتوان به تومور، عفونت و مشکلات عصبی اشاره کرد. این موارد بسیار نادر بوده و احتمال بروز آنها بسیار کم است. در ادامه به بررسی 4 دسته کلی علت درد شانه میپردازیم.
التهاب بورس یا بورسیت (Bursitis)
بورسها کیسههای کوچکی هستند که پر از مایع بوده و در مفاصل بدن ما وجود دارند. وظیفه بورسها این است که در مفاصل ما (در اینجا مفصل شانه) بین دو استخوان قرار گرفته و مانند یک بالشتک به عنوان بافت نرم پوشاننده عمل میکند. بورسها در واقع اصطکاک را بین ماهیچهها و استخوانها در ناحیه مفاصل کاهش میدهند و به سرخوردن بهتر محتویات مفاصل روی یکدیگر کمک میکنند.
گاهی فعالیتهای شدید شانه باعث التهاب و تورم بورس مفصل شانه که بین عضلات روتاتور کاف و آکرومیون قرار دارد، میشود.
التهاب بورس که بورسیت نامیده میشود در ناحیه شانه با عنوان بورسیت ساب آکرومیال شناخته میشود. معمولا بورسیت ساب آکرومیال همراه با التهاب تاندونهای روتاتورکاف رخ میدهد. این التهاب بورس بسیار دردناک بوده و در هنگام انجام فعالیتهایی مانند شانه کردن مو و لباس پوشیدن تشدید شده و ممکن است فرد را از انجام این فعالیتها بازدارد.
التهاب تاندون یا تاندونیت (Tendonitis)
تاندون ساختار طناب مانند و محکمی است که ماهیچه را به استخوان متصل میکند. تاندونیت به حالتی اطلاق میشود که در آن تاندون عضله به دلایل مختلف دچار التهاب میشود. به طور کلی تاندونیت به دو دسته حاد و مزمن تقسیم میشود. تاندونیت حاد میتواند در اثر پرتاب شدید توپ یا سایر فعالیتهایی که در حین کار یا ورزش دست بالای سر قرار میگیرد. علت ایجاد تاندونیت مزمن را میتوان بیماریهای پیشروندهای مانند آرتریت یا سایش مکرر محتویات ناحیه شانه به دلیل افزایش سن دانست.
در ناحیه شانه شایع ترین تاندونیتها مربوط به تاندونهای چهار عضله روتاتور کاف و عضله دو سر بازویی است. بنابراین یکی از شایعترین دلایل شانه درد تاندونیت این عضلات بوده که بسیار دردناک است و فرد را از انجام بسیاری از حرکات شانه باز میدارد.
پارگی تاندون (جزئی یا کامل)
یکی از آسیبهای شایع شانه پارگی تاندون عضلات ناحیه شانه است که درد بسیار شدیدی به همراه دارد. پارگی تاندون ناشی از آسیبهای حاد یا تغییرات دژنراتیو تاندونها به دلیل افزایش سن یا استفاده بیش از حد از شانه است. پارگی تاندون ممکن است جزئی بوده و تنها بخشی از تاندون دچار پارگی شود همچنین ممکن است پارگی کامل نیز وجود داشته باشد و تاندون به طور کامل از استخوان جدا شود.
بی ثباتی یا ناپایداری مفصل شانه
بیثباتی شانه هنگامی رخ میدهد که سر استخوان بازو به هر دلیلی از درون حفره مفصل شانه خارج شود. این در رفتگی میتواند در اثر آسیبها و ضربات ناگهانی به این محل بوده و یا در اثر استفاده بیش از حد و شدید از شانه ایجاد شود. در رفتگی شانه درجاتی دارد که از دررفتگی جزئی تا دررفتگی کامل را پوشش میدهد. در صورتی که سر استخوان بازو به طور کامل از حفره شانه خارج شود، سابلاکسیشن شانه نامیده شده و در این حالت اتصال طبیعی بین سر استخوان بازو و حفره گلنوئید استخوان کتف از بین میرود. به مرور زمان ممکن است رباطها، تاندونها و عضلات اطراف شانه شل یا پاره شوند که در این حالت دررفتگی شانه به طور مکرر روی میدهد.
در افرادی که بی ثباتی شانه دارند با دور کردن دست از بدن یا بالا بردن بازو درد و دررفتگی مشاهده میشود. دررفتگی شانه بسیار خطرناک بوده و بهتر است زودتر درمانهایی مانند کاردرمانی و فیزیوتراپی دنبال شوند زیرا دررفتگی مکرر میتواند ریسک ابتلا به آرتریت مفصلی را افزایش دهد.
آرتروز و سائیدگی مفصل شانه
همانطور که دیدیم درد شانه میتواند علتهای مختلفی داشته باشد که یکی از آنها آرتروز مفصل شانه است. به زبان ساده آرتروز را میتوان ساییدگی استخوانها در مفصل شانه دانست. آرتروز در ناحیه شانه علائمی مانند تورم، درد و سفتی را به همراه دارد که معمولا در سنین میانسالی شروع میشود.
آرتروز در ناحیه شانه یکی از شایعترین دلایل شانه درد در بین افراد مسن است که در آن شانه درد به کندی شروع شده و به مرور زمان شدت مییابد.
آرتروز شانه ممکن است با انجام مکرر حرکات شانه یا ورزشهای سنگین که باعث ساییدگی استخوانهای این ناحیه میشوند، ایجاد شود. بیشتر افراد مبتلا به آرتروز شانه برای جلوگیری از درد شانه از انجام حرکات شانه خودداری میکنند. این بیحرکتی شانه در بسیاری از موارد خود باعث سفتی بافتهای نرم ناحیه شانه شده و محدودیت حرکتی بیشتری ایجاد میکند. به این ترتیب به مرور زمان عدم درمان آرتروز شانه باعث میشود فرد با کوچکترین حرکات شانه نیز دچار درد شود.
شکستگی استخوانهای شانه
یکی از سادهترین مواردی که درد شانه را ایجاد میکنند، شکستگی استخوانهای ناحیه شانه است. همانطور که پیشتر بیان کردیم در ناحیه شانه سه استخوان به هم متصل هستند که شامل استخوان بازو (هومروس)، ترقوه (کلاویکل) و کتف (اسکاپولا) است. شکستگی هرکدام از این استخوانها میتواند باعث شانه درد شود. شکستگی شانه معمولا در اثر ضربات و آسیبهای مستقیم به این ناحیه روی میدهد.
در افراد مسن به دلیل کاهش تراکم استخوان و ضعیفتر شدن استخوان یک زمین خوردن ساده میتواند باعث شکستگی شود. اما در افراد جوانتر معمولا در اثر ضربات شدیدتر مانند تصادفات و یا آسیبهای ورزشی شدید شکستگی ایجاد میشود.
شکستگیها معمولا درد بسیار شدید و غیرقابل تحمل، تورم و کبودی را ایجاد میکنند. معمولا درمان شکستگیها بیحرکتی به وسیله گچ گیری و.. در راستای مناسب استخوانها بوده و پس از باز کردن گچ، درمان پیشنهادی کاردرمانی است. افراد میانسال دقت کنند که روند بهبودی پس از شکستگی در آنها کندتر بوده و ممکن است برخی مشکلات جانبی را برای آنها ایجاد کند. بنابراین افراد میانسال بهتر است مراقب شکستگی استخوانهای خود بوده و در صورت زمین خوردن یا سایر ضربات سریعا برای درمان خود اقدام کنند.
برای درمان شانه درد چه کنیم؟ راهنمای کامل درمان درد شانه
شانه درد به دلیل پیچیدگی ساختار شانه دلایل متفاوتی دارد که در بالا به مهمترین آنها اشاره کردیم. در صورتی که آسیب یا ضربه شدیدی به شانه وارد شده و درد شدیدی ایجاد کرده است، احتمالا شانه دچار دررفتگی، شکستگی یا پارگی تاندون شده و در سریعترین زمان ممکن باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
اما اگر بدون ضربه و آسیب خاصی در ناحیه شانه خود احساس درد میکنید، بهتر است چند روز استراحت کنید تا ببینید مشکل برطرف میشود یا خیر. در صورت تداوم علائم درد شانه بهتر است که به پزشک مراجعه کرده و برای درمان خود اقدام کنید. در صورت وجود هر مشکلی پزشک مشکل را بررسی کرده و گزینههای درمانی لازم را در اختیار شما قرار میدهد.
اولین مرحله مراجعه به پزشک ارتوپد
در اولین مرحله درمان شانه درد باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید و پزشک شرح حال کامل پزشکی را از شما دریافت میکند. به عبارت دیگر پزشک ممکن است از شما بپرسد چگونه درد شروع شده و دقیقا چه زمانی درد شانه وجود دارد. ممکن است از شما پرسیده شود آیا قبلا هم چنین دردی را تجربه کردهاید یا خیر و همچنین سوالات دیگری در مورد سلامت عمومی شما پرسیده میشود. همچنین پزشک در مورد فعالیتهایی که باعث تشدید درد میشوند و اینکه به طور معمول چه فعالیتهایی در طول روز انجام میدهید باید سوال کند.
این سوالات به تشخیص صحیحتر مشکل کمک میکند و پاسخ دقیقتر به آنها باعث میشود درمانهای مناسب به شما پیشنهاد شود. در مرحله بعد پزشک معاینه فیزیکی را انجام میدهد و شانه از لحاظ دامنه حرکتی، قدرت، درد و.. بررسی شده و علت احتمالی درد شانه مشخص میگردد. سپس ممکن است پزشک برای تشخیص قطعی شما را برای آزمایشهای تکمیلی ارجاع میدهد.
دومین مرحله آزمایش و عکسبرداری
یکی از رایجترین اقدامات به هنگام پیگیری درمان شانه درد، عکس برداری رادیولوژی و MRI است. عکس برداری رادیولوژی تمامی مشکلاتی که برای استخوانها پیش آمده از جمله شکستگی، در رفتگی، ترک، بدشکلی، آرتروز و... را مشخص میکند. MRI به خوبی بافت نرم را نمایان ساخته و اختلالاتی که ممکن است بافت نرم را درگیر کرده باشد را مشخص میکند. به عبارت دیگر MRI میتواند مشکلات مربوط به ماهیچهها، تاندون، بورس، رباطها، لیگامانها و.. را به صورت واضح نشان دهد.
رایجترین آزمایشها در زمینه درد شانه عکس برداری رادیولوژی و MRI است. البته برخی دیگر از آزمایشها مانند نوار عصب عضله، سی تی اسکن، آرتروسکوپی و... است که کمتر شایع هستند.
درمانهای رایج برای رفع درد شانه کدامند؟
در این بخش به درمانهای اختصاصی میپردازیم که ممکن است پزشک ارتوپد پس از معاینه شانه و بررسی عکسهای رادیولوژی و MRI به شما پیشنهاد کند. برخی از دردهای شانه صرفا با استراحت و مصرف برخی داروها قابل حل بوده اما برخی دیگر ممکن است نیاز به کاردرمانی داشته باشند. در صورت پارگی تاندون، برخی شکستگیها و در رفتگیها ممکن است پزشک عمل جراحی را به شما توصیه کند. در ادامه به تمامی این درمانهای رایج میپردازیم.
درمان شانه درد با دارودرمانی
پزشک متخصص برای کاهش التهاب و درد ممکن است برخی داروها را تجویز کند. در برخی موارد تنها با مصرف دارو و استراحت مشکل درد شانه حل شده و نیاز به درمان دیگری نمیباشد. دقت کنید در صورتی که یک بار شانه شما دچار درد شد و پس از مراجعه به دکتر دارو دریافت کردید و پس از مدتی مجدد درد بروز کرد، داروهای قبلی را مصرف نکنید و سریعا به پزشک خود مراجعه کنید. علاوه بر دارو ممکن است برخی داروهای بی حس کننده یا استروئیدها برای تسکین درد تجویز شود.
درمان درد شانه با استفاده از کاردرمانی
یکی از رایجترین روشهای درمانی برای درد شانه در سراسر دنیا کاردرمانی است. بسیاری از افرادی که با شانه درد مزمن به کاردرمانی مراجعه کردهاند پس از چند جلسه بهبودی 80 درصدی خود را عنوان کردهاند. کاردرمانی در مراحل حاد شانه درد به کاهش درد افراد کمک کرده و سپس به حل مشکل اصلی فرد میپردازد. در مواردی مانند آرتروز که استخوانها برروی هم فشرده میشوند و درد زیادی ایجاد میکنند، فشار از روی مفصل برداشته شده و درد شانه تا حدود زیادی کاسته میشود. در موارد دیگر لازم است که ماهیچههای اطراف مفصل شانه تقویت شده و ثبات شانه فراهم شود.
افرادی که به علت شانه درد عمل جراحی انجام میدهند پس از گذراندن دوره نقاهت باید به کاردرمانی مراجعه کرده تا مجدد دامنه حرکتی طبیعی شانه را به دست آورده و از آسیب مجدد شانه جلوگیری شود.
عمل جراحی برای درد شانه
در برخی موارد که آسیب فرد شدید بوده و با دارو یا سایر درمانها مشکل فرد برطرف نمیشود، فرد تحت عمل جراحی قرار میگیرد. پارگی تاندون یکی از مواردی است که فرد برای عمل جراحی ارجاع داده میشود. افرادی که عمل جراحی انجام میدهند پس از عمل جراحی به درمانهای توانبخشی مانند کاردرمانی نیاز خواهند داشت تا در سریعترین زمان ممکن دامنه حرکتی شانه خود را به دست آورده و به زندگی عادی خود بازگردند.
باید توجه داشت که عمل جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی پیشنهاد میشود و معمولا افرادی که مشکلات شدید دارند در ابتدا به کاردرمانی یا فیزیوتراپی همراه با دارودرمانی ارجاع داده میشوند و در صورت عدم درمان قابل قبول برای عمل جراحی کاندید میشوند.
کاردرمانی و درمان درد شانه
یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد جامعه از آن رنج میبرند، درد شانه است. شانه یک ساختار پیچیده است که در این مطلب شما را با بخشهای مختلف ان آشنا کردیم. اختلال در هر بخش از ساختارهای تشکیل دهنده شانه میتواند باعث ایجاد شانه درد شود. در این مطلب شایعترین علت های درد شانه را نام بردیم که مهمترین آنها التهاب تاندون، بی ثباتی، شکستگی و آرتروز است.
کاردرمانی با بررسی شرایط فرد و فعالیتهایی که در طول روز انجام میدهد، به مشکل اصلی فرد که درد شانه را ایجاد کرده پی برده و به درمان آن میپردازد. در صورتی که از درد شانه خود رنج میبرید پیشنهاد میکنیم ابتدا به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرده و پس از انجام اقدامات لازم برای درمان کامل خود کاردرمانی را انتخاب کنید.