تاثیر مداخلات کاردرمانی | آیا کاردرمانی در بهبود بیماری ها تاثیرگذار است؟
کاردرمانی وضعیت خلق و خو، کیفیت زندگی و به طور کلی وضعیت سلامت بدن و روان افراد را بهبود میبخشد. کاردرمانی به فرد کمک میکند.
فربد حاجی زاده
آیا کاردرمانی در بهبود بیماری تاثیرگذار است؟ این سؤال، اصولا سؤال افرادی است که با رشته کاردرمانی آشنایی چندانی ندارند. اگر به تاریخچه رشته کاردرمانی نگاهی گذرا داشته باشید، به خوبی درخواهید یافت که این رشته توانبخشی تاریخچهای مستحکم و پویا دارد که در طول زمان باعث تکامل بیشتر رشته گردیده است. افراد و پزشکان بزرگی چون النور کلارک اسلاگل، آدولف مایر و... تأثیرات فراوانی بر روی این رشته گذاشتهاند. تاثیر مداخلات کاردرمانی نیز غیر قابل انکار میباشد، چرا که تمامی مداخلات درمانی در این حیطه توانبخشی، مبتنی بر شواهد علمی است و هیچ جای تردیدی باقی نمیماند.
برای اینکه اثر این مداخلات در روند استقلال و بهبودی بیماری را عمیقتر درک کنید، در این مقاله، ما مداخلات کاردرمانی را به بخشهای مجزا تقسیم کردهایم و با ذکر مثال سعی کردیم تا تاثیر کاردرمانی را برای شما به زبانی ساده و روان بیان کنیم. با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
تاثیر مداخلات کاردرمانی در بیماریهای ذهنی (منتال) کودک چیست؟ آیا کاردرمانی تاثیرگذار است؟
دانشجویان رشته کاردرمانی واحدهای زیادی را در رابطه با روانشناسی کودک و اختلالات ذهنیِ آنها مطالعه میکنند. شاید شما هم با کلینیکهای منتالِ رشته کاردرمانی آشنا باشید. این کلینیکها مراجعان گستردهای با اختلالات متفاوت را پذیرا میباشند. از شایعترین این اختلالات میتوان به نقص بیش فعالی و توجه، اختلال هماهنگی رشد، اختلال طیف اتیسم، اختلال یادگیری و سایر اختلالات مرتبط اشاره کرد.
برای اینکه تاثیر کاردرمانی در این حیطه را درک کنید، بگذارید که موضوع را با ذکر یک مثال بررسی کنیم. فرض کنید کودکی با اختلال بیش فعالی و نقص توجه به کاردرمانی مراجعه میکند. در ابتدای امر، یک کاردرمانگر حرفهای بر اساس چارچوب OTPF سعی میکند که مداخلات و اهداف درمانی خود را تنظیم کند.
- در جلسههای اول و دوم، کاردرمانگر سعی میکند تا به کمک فرم ارزیابی، مشکلات کودک را در زمینههای مختلف بسنجد. فارق از دیدگاه پزشکی که چه چیزی باعث به وجود آمدن نقص توجه و یا بیش فعالی شده است، کاردرمانگر سعی میکند تا مشکلات کودک را در زمینههای مختلف تعیین کند.
- پس از تعیین شدن مشکلات، کاردرمانگر سعی میکند تا اهداف درمانی را به صورت هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت تنظیم کند. در این مرحله، کاردرمانگر سعی میکند تا با مشورت با خانواده مراجع، بهترین هدفها را تنظیم کند. در مرحله بعدی، فردِ کاردرمانگر سعی میکند تا پروتکلِ درمانی خود را بنویسد و سپس آنها را در طی جلسات اعمال کند.
- حال فرض کنید که کودک مراجعهکننده به کاردرمانی که با اختلال بیش فعالی و نقص توجه دست و پنجه نرم میکند، به گفته والدین آرام و قرار ندارد و همیشه بالا و پایین میپرد. در طی ارزیابیهای صورت گرفته توسط کاردرمانگر، وی متوجه میشود که کودک مراجعهکننده یک Sensory Seeker یا جست و جوگر حسی است.
- جست و جوگر حسی به این معنی است که کودک دوست دارد تا محرکهای حسی بیشتر از محیط، آن هم با شدت زیاد دریافت کند.
- به همین دلیل است که آرام و قرار ندارد. حال با روشن شدن مشکل، کاردرمانگر سعی میکند تا ورودیِ حسِ کودک را با مداخلات خود تعدیل کند. بعد از چند جلسه کاردرمانی، به طرز شگفتآوری، کودک آرامش بیشتری از خود نشان میدهد و تاثیر مداخلات کاردرمانی برای کودک و خانواده او آشکار میشود. باید توجه داشته باشید که مثال ذکر شده در بالا، تنها یک مثال ساده است تا شما بتوانید تاثیر مداخلات کاردرمانی را بهتر درک کنید. حال اگر این مداخلات به صورت گروهی و با همکاری روانپزشک و دارو درمانی همراه شود، نتیجه بسیار بهتر خواهد شد.
آیا کاردرمانی در بیماریهای نورولوژی تاثیرگذار است؟
متأسفانه امروزه ما با ازدیاد بیماریهای نورولوژیک روبه رو هستیم. بیماریهای نورولوژیک، بیماریهایی هستند که سیستم اعصاب مرکزی در آن درگیر است و علت بیماری را میتوان در مغز و اعصاب پیدا کرد. شایعترین بیماریهای نورولوژیک شامل سکتهی مغزی، ام اس، پارکینسون و بیماریهایی از این قبیل است.
حال تاثیر مداخلات کاردرمانی در درمان این بیماران چگونه است؟ بگذارید این پرسش را نیز با ذکر یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید فردی در پی سکته مغزی دچار همی پلژی شده باشد. همی پلژی، فلج یک نیمه از بدن است. یعنی فرد مذکور نمیتواند دست و پای یک سمت از بدن خود را حرکت دهد. با توجه به شدت سکته و سن بیمار و سایر عوامل مرتبط که یک متخصص کاردرمانی به خوبی بر آنها واقف است، ارزیابیهای لازم صورت میگیرد.
- پس از ارزیابی، کاردرمانگر مداخلات خود را شروع میکند. بیشتر مداخلات در این بیماری، شامل استفاده از تکنیکهایی مانند تکنیک رود، بوبت، برانستروم و پی ان اف است. اگر شرایط بیمار و شدت سکته در طیف خوبی باشد، پس از مداخلات کاردرمانی حرکت را دیگر بار میتوان در سمت فلج شده بیمار مشاهده کرد.
- اما گاهی شدت سکته و سن بیمار طوری است که حرکت طبیعی هیچگاه نمیتواند دوباره در فرد ایجاد شود. در این مرحله نیز شما تاثیر مداخلات کاردرمانی را مشاهده خواهید کرد، چرا که کاردرمانگر میتواند روشهای جبرانی را به بیمار آموزش دهد که به کمک این روشها استقلال فرد از بین نمیرود. به عنوان مثال، آموزش پوشیدن لباس، جا به جایی از تخت به روی ویلچر و بلعکس و آموزشاتی از این قبیل. پس در بدترین شرایط بیماری نیز کاردرمانی تاثیر خود را میگذارد و سعی میکند تا استقلال حداکثری فرد را به او بازگرداند.
- باز هم باید متذکر شویم که مثال ارائه شده تنها مختصر اقدامی است که یک کاردرمانگر انجام میدهد. پس در جواب این سوال که آیا کاردرمانی تاثیرگذار است؟ باید گفت قطعا بله!
تاثیر مداخلات کاردرمانی در بیماریهای ارتوپدی چگونه است؟ آیا کاردرمانی تاثیر گذار است؟
بیماریهای ارتوپدی، اکثرا شامل شکستگی، قطع و پارگی تاندون و رباط میباشد. کاردرمانی در این حیطه نیز تاثیرگذار است و مداخلات متنوعی دارد. برای روشن شدن موضوع و تاثیر مداخلات کاردرمانی، ادامه مطلب را با ذکر یک مثال بیان میکنیم. فرض کنید فردی پس از طی دوران نقاهت که با کالیس فرکچر دست و پنجه نرم میکرده است، به کاردرمانی مراجعه کند. کالیس فرکچر شکستگی قسمت تحتانی استخوان زند زبرین به سمت عقب است. پس از اینکه جراح ارتوپد شکستگی را جا انداخت و مدتی دست فرد در کچ ماند، پس از باز شدن کچ، کاردرمانی میتواند تاثیر بسزایی داشته باشد
- چرا که در مدت زمانی که دست در کچ بوده است، بسیاری از عضلات ضعیف شدهاند و یا اینکه در اثر کچ گرفتگی، مفاصل بالایی وپایینی شکستگی بیتحرک ماندهاند.
- برای رفع این مشکلات، کاردرمانی اقدامات متنوعی دارد. به عنوان مثالشانه منجمد یا Frozen Shoulder یکی از عارضههایی است که در سنین بالا و تحت تاثیر کالیس فرکچر ممکن است رخ دهد. از آنجایی که دست در کچ بوده و حرکاتشانه محدود شده بود، پس از باز شدن کچ نیز محدودیت درشانه باقی میماند و درد در هنگام حرکت حس میشود. در این هنگام مداخلات کاردرمانی میتواند در جهت رفع این درد و بازگرداندن دامنه حرکتی کامل، مؤثر باشد. این گونه است که تاثیر مداخلات کاردرمانی غیرقابل انکار میشود.
آیا کاردرمانی در بیماریهای روان نیز تاثیرگذار است؟
در حیطه بیماریهای روان، کیسهای مراجعهکننده به کاردرمانی به دو گروه مختلف تقسیم میشوند. گروهی که به صورت روزانه به کلینیک مراجعه میکنند و از خدمات کاردرمانی بهرهمند میشوند و گروهی نیز که در بیمارستان بستری هستند و به کلینیک کاردرمانی بیمارستان ارجاع داده میشوند. برای درک تاثیر مداخلات کاردرمانی در حیطه روان، بهتر است تا مثالی را برای یک کیس بستری ذکر کنیم. فرض کنید فردی با اختلال اسکیزوفرنیا در بیمارستان بستری باشد. با صلاح دید روانپزشک، فرد مفروض به کلینیک کاردمانی که در بیمارستان واقع شده است، ارجاع داده میشود.
تاثیر مداخلات کاردرمانی در این حیطه، بدین گونه است که با دادن فعالیتهای متنوع به بیمار، سعی میشود تا علائم مختلف بیماری بهتر و واضحتر آشکار شود و گزارش جلسه به پزشک مربوطه داده شود. با این کار گروهی، پزشک میتواند بهتر و دقیقتر دوز دارو را برای بیمار تعیین کند و روند بهبودی وی سریعتر و تاثیرگذارتر طی شود. حال به خوبی درک میکنید که کاردرمانی تا چه میزانی تاثیرگذار است. آیا کاردرمانی تاثیرگذار است سوال خوبی برای درمانهای روانیست که با تکنیکهای روز به دست متخصصان صد درصد تاثیر گذار خواهد بود.
هر رشتهای که پا به عرصه وجود گذاشته است، بدون شک تاثیرات لازم را بر روی جوامع انسانی دارد. هدف ما از تحریر مقاله حاضر این بود که شما را بیشتر و بهتر با حیطههای کاردرمانی آشنا کنیم و تاثیر مداخلات کاردرمانی را به شما بنمایانیم. کاردرمانی برای کودکان سربرال پالزی یا همان فلج مغزی و کاردرمانی در سالمندان نیز از دیگر حیطههای این رشته میباشند که در مقاله به آنها اشاره نشد، چرا که تاثیر مداخلات کاردرمانی با ذکر مثالهای بالا روشن و واضح است. برای اینکه بهتر و بیشتر با تاثیر مداخلات کاردرمانی آشنا شوید، می توانید از خدمات این رشته توانبخشی استفاده کنید و تاثیر آن را نیز به عینه مشاهد کنید.
