راهنمای انتخاب کفی و کفش طبی متناسب با فرم پا

شاید در طول زندگی خود افراد بسیاری را دیده باشید که از کفش طبی و کفی‌ طبی استفاده می‌کنند. اغلب افراد تصور می‌کنند کفی و کفش‌های طبی تنها برای اصلاح مشکلات پا و یا مچ پا هستند؛ اما این کفش‌ها و کفی‌ها علاوه بر اصلاح مشکلات، برای محافظت و راحتی بیشتر پا نیز استفاده می‌شوند. به عنوان مثال بسیاری از ورزشکاران به خصوص دونده‌ها، اغلب به منظور راحتی و محافظت از پا و مچ پای خود، از کفش طبی استفاده می‌نمایند. 

کاربردهای کفش طبی و کفی‌ طبی؛ مزایای استفاده از کفی و کفش طبی چیست؟

کفی‌‌ طبی با کیفیت، می‌تواند، مزایایی مشابه با کفش‌ طبی داشته باشد؛ در واقع می‌توان کفش‌هایی که طراحی استانداردی دارند را با استفاده از یک کفی طبی به کفش طبی تبدیل کرد. با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله، در رابطه با کاربرد این وسایل کمکی و انواع آن‎ها بیشتر آشنا شوید.

کفش طبی و کفی‌ طبی، در موارد زیر کاربرد بیشتری دارند؛ اما برای پیشگیری از بروز مشکلات، محافظت از پا و راحتی نیز استفاده می‌‎شوند. 

• وجود صافی قوس کف پا (پرونیشن کم)
• افزایش قوس کف پا (پرونیشن زیاد)
• متغییر و نامنظم بودن حرکات پا حین راه رفتن 
• بی ثباتی مچ پا (به علت بی ثباتی مفاصل و یا ضعف عضلات این ناحیه)
• اصلاح بدشکلی‌های زانو (مانند عقب زدگی زانو، زانوی ضربدری، زانوی پرانتزی و...)
• چرخش پنجه پا به سمت بیرون (اورژن)
• چرخش پنجه پا به سمت داخل (اینورژن)
• تفاوت طول دو پا
• پیشگیری از پیشرفت آرتروز
• پیشگیری یا رفع بدشکلی‌ها
• بهبود زانو درد و کمر درد
• بهبود عملکرد ورزشی

ویژگی‌های کفش‌های طبی؛ چگونه کفش طبی مناسب انتخاب کنیم؟

کفش‌ طبی، طراحی استاندارد و ساختاری مستحکم دارد که باعث می‌شود، در هنگام راه رفتن، پا در جای خود ثابت بماند و پیچ خوردگی‌های مچ پا کاهش یابد. علاوه بر این، کفش‌ طبی تاثیرات مثبتی روی زانو، لگن و کمر نیز دارد.

• پشتیبانی از قوس کف پا

کاهش قوس کف پا، عملکرد پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب درد پا و کمر می‌شود. در واقع حمایت از قوس کف پا، که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کفش‌ طبی است، به این معنا است که این کفش‌ها قوس مناسبی برای کف پا فراهم می‌کنند و از کاهش قوس پا جلوگیری می‌کنند. کفی‌هایی که در این کفش‌ها به کار می‌روند، کفی‌های ارتوتیک هستند. این کفی‌ها بخش قابل توجهی از وزن بدن را به قوس کف پا انتقال داده و فشار وارده به ناحیه سینه و پاشنه پا را کاهش می‌دهند.

• طراحی و ارتفاع مناسب پاشنه

ارتفاع پاشنه کفش، فاکتوری بسیار تاثیرگذار در راحتی و استاندارد بودن کفش است. کفش‌هایی که پاشنه‌های خیلی کوتاهی دارند باعث می‌شوند حین راه رفتن، ضربات وارده از سمت زمین، مستقیما به کف و پاشنه پا نیرو زیادی اعمال کند. وجود پاشنه نیروی وارده به کف و پاشنه پا را کاهش می‌دهد. در مقابل، کفش‌های پاشنه بلند فشار زیادی به پنجه، انگشتان و کمر وارد می‌کنند.

کفش‌ طبی که برای خانم‌ها طراحی می‌شود، 2 الی 3 سانتی متر و کفش‌ طبی مردانه حدود 2 سانتی متر پاشنه دارند. این میزان هرچه از سمت پاشنه به سمت پنجه کفش می‌رویم کمتر می‌شود تا راه رفتن را تسهیل کند؛ درواقع پاشنه این کفش‌ها شیب ملایمی به سمت جلو دارند. 

• عریض بودن ناحیه پنجه

عرض ناحیه پنجه کفش باید به گونه‌ای باشد که انگشتان فضای کافی برای حرکت داشته باشند و بهم فشرده نشوند؛ زیرا افزایش فشار روی انگشتان موجب بدشکلی‌های انگشت مثل هالوکس والگوس می‌شود. همچنین عریض بودن ناحیه پنجه، باعث کاهش فشار از ناهنجاری‌هایی مانند پینه و انگشتان چکشی می‌شود. 

• عمق بیشتر

کفش‌ طبی نسبت به سایر کفش‌ها، عمق بیشتری دارد تا فضای کافی برای کفی طبی فراهم شده و بر روی نقاط مختلف پا فشار وارد نشود.

• حفاظت داخلی 

طراحی و جنس داخل کفش‌ طبی به گونه‌ای است که تماس ملایمی بین کفش و پوست پا برقرار شود و نقاط فشاری ایجاد نکند. همچنین بخش فوقانی کفش طوری طراحی شده است که موجب فشار روی برآمدگی پا نشود و از ایجاد ناهنجاری‌هایی مثل پینه جلوگیری کند.

کفی طبی و انواع آن؛ انواع کفی طبی و کاربردهای آن

کفی طبی وسیله کمکی است که بر اساس نیازهای مختلف در داخل کفش فرد قرار می‌گیرد. کفی طبی نسبت به کفش طبی این مزیت را دارد که متحرک بوده و می‌توانید آن‌ را در کفش‌های مختلف خود قرار دهید. این وسایل کمکی در شکل‌ها، اندازه‌ها و جنس‌های مختلف عرضه می‌شوند. کفی طبی انواع بسیار متنوعی دارد و برای طیف وسیعی از مشکلات پا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی این وسایل کمکی برای اصلاح یا تغییر عملکرد پا و حمایت از پاها در برابر بیماری‌ها و عوارض مختلف از قبیل عوارض دیابت در پاها، تغییرات بیومکانیکی و آسیب‌دیدگی‌های مزمن پاها طراحی می‌شوند. کفی طبی در سه گروه کلی دسته بندی می‌شود:

• کفی طبی سخت 

کفی‌های سفت، در اصل برای کنترل عملکرد و راه رفتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع کفی طبی از مواد سختی مانند؛ پلاستیک یا فیبر کربن ساخته می‌شود. کفی‌های سخت با استفاده از قالب پا و یا اسکن کف پا ساخته می‌شوند. این نوع کفی طبی، حرکت دو مفصل اصلی کف پا که در زیر مفصل قوزک پا قرار دارند را کنترل می‌کند. کفی سخت باعث بهبود قوس کف پا، جلوگیری از خشکی و درد پا، لگن و کمر می‌شود.

• کفی‌های طبی نیمه سخت 

کفی طبی نیمه سخت، عموما برای ایجاد تعادل در پا، حین راه رفتن و ورزش کردن استفاده می‌شود. این کفی‌ها از لایه‌های نرمی ساخته شده‌اند که با مواد سفت‌تر مستحکم و تقویت شده است. کفی‌های نیمه سخت برای درمان صافی کف پا در کودکان، پای پنجه کبوتری در کودکان، اورژن پنجه پا و کاهش درد پا هنگام تمرین یا مسابقات در ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• کفی‌های طبی نرم

این کفی‌ها از مواد نرمی ساخته شده‌اند که ضربه را جذب کرده و فشار را از روی نواحی مختلف پا کاهش می‌دهد. کفی‌های طبی نرم عموما در افراد مبتلا به دیابت و افراد مبتلا به آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

چه نوع کفش طبی یا کفی طبی برای شما مناسب است؟

به طور کلی کفش طبی و کفی‌ طبی به دو دسته آماده و سفارشی تقسیم می‌شوند. اگر مشکلات پای شما خیلی حاد نیست و یا می‌خواهید به قصد محافظت و راحتی، کفش طبی یا کفی طبی خریداری کنید، می‌توانید از انواع آماده موجود در بازار استفاده نمایید. اما اگر درد یا ناراحتی شدید در اندام تحتانی خود احساس می‌کنید، به شما توصیه می‌کنیم حتما به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کرده و کفش یا کفی سفارشی تهیه نمایید.

کفش طبی و کفی طبی سفارشی به صورت اختصاصی برای پای شما طراحی می‌شود. این نوع کفی‌ها و کفش‌های طبی، دقیقا با قالب پای شما انطباق دارند و بر اساس نحوه راه رفتن شما طراحی می‌شود. برای تجویز کفی و کفش طبی سفارشی، ابتدا متخصص ارتوپدی پا، قوزک و ساق پای شما را معاینه کرده و به کمک اسکن سه بعدی کف پای شما را ارزیابی می‌کند؛ سپس با توجه به اطلاعات به دست آمده متخصص ارتوپد فنی کفش و کفی سفارشی شما را می‌سازد. 

اسکن سه بعدی پا برای کفی طبی چیست؟

اسکن سه بعدی پا، روشی است که به وسیله آن از طرح کف پای شما، چاپ دیجیتالی گرفته می‌شود. این چاپ‌ها علاوه بر اینکه در ساخت کفش طبی و کفی‌ طبی سفارشی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در تشخیص مشکلات بیومکانیکی در هنگام راه رفتن نیز به متخصصان کمک می‌کنند. در این روش شما روی صفحه‌ای که مجهز به تعداد زیادی حسگر است، می‌ایستید یا راه می‌روید. این حسگرها فشار و زمان بندی آن‌ها را در ده نقطه مختلف پا اندازه‌گیری می‌کند. مطالب زیر نشان می‌دهد که کدام کفش‌ها و کفی‌های طبی برای کدام عارضه‌ پا توصیه می‌شود.

• عارضه بونیون: کفش‎های طبی با پنجه‎ی عریض‎تر
• افزایش قوس کف پا: کفی‎های بالشتکی برای توزیع یکنواخت فشار 
• صافی کف پا در بزرگسالان: اگر درد یا علائمی وجود ندارد نیازی به پیگیری و درمان ندارد؛ اما اگر آزاردهنده است یک کفی نیمه سخت برای جلوگیری از عوارض می‎تواند کمک کننده باشد.
• صافی کف پا در کودکان: کف پای کودکان تا دو سالگی به صورت طبیعی قوس کمی دارد که به مرور اصلاح می‎شود و نیاز به درمان ندارد.
• شست خشک (هالوکس ریجیدوس): کفی پیش ساخته سخت
• انگشت پای چکشی یا چنگالی: کفش‌های طبی با عرض و ارتفاع زیاد در ناحیه پنجه برای جا شدن بدشکلی در کفش
• درد جلو و کف پا (متاتارسالژیا): کفش‌های طبی پهن، قرار دادن پدهای نرم زیر استخوان‌های جلوی پا (متاتارسال‌ها)
• زانوی دوندگان: کفی طبی پیش ساخته نرم

به طور کلی در صورتی که هنگام ایستادن یا راه رفتن احساس ناراحتی می‌کنید، حتما به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید و کفی یا کفش طبی مناسب خود را  تهیه کنید. به خاطر داشته باشید، اگر در این مورد سهل‌انگاری کنید، احتمال دارد در آینده دچار مشکلات متعددی در اندام تحتانی خود شوید.