فیبرومیالژیا چیست؟ | علت درد شدید عصبی عضلانی،ضعف و خستگی در بدن

فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) یک اختلال مزمن است که بر پردازش سیگنال‌های مغزی تأثیر گذاشته و به همین طریق باعث احساس درد و خستگی در سیستم اسکلتی عضلانی می‌شود. بیماری فیبرومیالژیا ممکن است خواب فرد را تحت تأثیر قرار داده و فرد را دچار اختلال خواب کند. علائم بیماری اغلب پس از یک رویداد خاص مانند آسیب و ضربه فیزیکی، جراحی، عفونت، استرس و.. شروع می‌شود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آن قرار دارند.

بیشتر افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند معمولا علائمی مانند سردرد، اختلال مفصل فک (TMJ)، سندرم روده تحریک پذیر، اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند. درحالی که تاکنون درمان قطعی برای آن شناخته نشده است برخی داروها می‌توانند به کنترل علائم بیماری کمک کرده و همچنین کاردرمانی برای کاهش علائم و سایر جنبه‌های بیماری فرد می‌تواند بسیار مفید باشد.

علائم فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا نیز مانند بسیاری از اختلالات دیگر چند علامت اصلی داشته که با آن‌ها شناخته می‌شود؛ همینطور برخی علائم دیگر نیز ممکن است همراه با این علائم وجود داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی علائم بیماری می‌پردازیم.

درد گسترده

دردی که در اثر بیماری ایجاد می‌شود اغلب به عنوان یک درد مبهم توسط بیمار توصیف شده که حدود 3 ماه یا بیشتر نیز طول کشیده است. علامت اصلی دردی که ایجاد می‌شود دو طرفه بودن و مبهم بودن آن است. به عبارت دیگر فرد مبتلا نمی‌تواند یک نقطه خاص را در بدنش به عنوان نقطه دردناک نشان دهد.

خستگی

افراد مبتلا اغلب هنگامی که از خواب بیدار می‌شوند نیز احساس خستگی می‌کنند. این درحالی است که بیمار ممکن است حتی ساعت‌های طولانی را نیز خوابیده باشد و بازهم پس از آن احساس خستگی و کسل بودن داشته باشد. در بیشتر این افراد اغلب در طول خواب چند بار به دلیل درد از خواب پریده و حتی ممکن است این افراد به سندرم پای بی‌قرار در هنگام خواب نیز مبتلا باشند.

مشکلات شناختی

یکی از علائم بسیار مهم در تشخیص بیماری مشکلات شناختی است. در اثر این بیماری فرد ممکن است در هنگام انجام کارهای ذهنی دچار عدم تمرکز شده و در بازه زمانی کوتاهی توجه خود را از دست بدهد. این عدم توجه و تمرکز ممکن است زندگی فرد را دستخوش تغییر کرده و معضلات زیادی را برای فرد فراهم کند.

سایر علائم

• سندرم روده تحریک پذیر
• سندرم خستگی مزمن
• سردردهای شدید
• میگرن
•  سیستیت بینابینی یا سندرم مثانه دردناک
• اختلالات مفصل فک
• اضطراب
• افسردگی
• سندرم تاکی کاردی وضعیتی

علت ایجاد فیبرومیالژیا چیست؟

بسیاری از دانشمندان در این زمینه بر این باور هستند که تحریکات عصبی مکرر باعث ایجاد تغییراتی در سیستم مغز و نخاع افراد مبتلا می‌شود. این تغییر شامل افزایش غیر طبیعی برخی از مواد شیمیایی در مغز است که باعث ایجاد احساس درد می‌شوند. علاوه بر این به نظر می‌رسد که گیرنده‌های درد در مغز نوعی حافظه درد ایجاد می‌کنند و به عبارتی فرد از لحاظ عصبی حساس می‌شود.

به این ترتیب بدن نسبت به برخی سیگنال‌های دردناک حساسیت زیادی پیدا کرده و در هنگام این تحریکات از خود واکنش نشان می‌دهد. هر فردی ممکن است به بیماری فیبرومیالژیا مبتلا شده و در هر سنی او را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه برخی از عواملی که ممکن است باعث بروز این شرایط شوند را نام می‌بریم.

ژنتیک

رد پای ژنتیک را می‌توان در بسیاری از بیماری‌ها پیدا کرد. ژنتیک در بسیاری از عوامل و ویژگی‌های بدن ما نقش داشته و به این ترتیب نمی‌توان نقش آن را دست کم گرفت. بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی در خانواده‌هایی که پدر یا مادر مبتلا به این بیماری دارند، احتمال بروز بیش‌تری دارد. ممکن است جهش‌های ژنتیکی خاصی وجود داته باشد که فرزندان را مستعد ابتلا به این بیماری بکند.

عفونت‌

یکی دیگر از عوامل زمینه ساز فیبرومیالژیا عفونت است. در بسیاری از بیماران مبتلا مشاهده شده است که در گذشته دچار عفونت در یک بخش از بدن خود شده و حتی ممکن است افراد از وجود آن خبر نداشته باشند.

آسیب‌های فیزیکی و روانی

فیرومیالژیا می‌تواند در اثر یک رویداد یا آسیب فیزیکی مانند تصادف رانندگی، ضربات ورزشی و... ایجاد شود. همچنین در افرادی که در مدت طولانی دچار استرس یا سایر مشکلات روانی بوده‌اند احتمال بروز بیماری بیشتر است.

درمان فیبرومیالژیا چگونه است؟

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم تاکنون برای فیرومیالژیا هیچ درمان قطعی‌ای شناخته نشده‌است. تشخیص بیماری بسیار حائز اهمیت است، زیرا در صورتی که این بیماری تشخیص داده نشود فرد ممکن است به علت این درد به پزشک‌های مختلف مراجعه کرده و هیچ نتیجه مشخصی دریافت نکند. معمولا اصلی‌ترین روشی که برای درمان به کار می‌رود دارودرمانی بوده و متخصص با تجویز دارو علائم بیماری را کاهش می‌دهد. پیش‌تر اشاره کردیم فیبرومیالژیا سیستم اسکلتی عضلانی فرد را درگیر کرده و به این ترتیب باعث احساس درد و خستگی می‌شود. کاردرمانی برای رفع مشکلات اسکلتی عضلانی فرد تلاش می‌کند.

کاردرمانی و درمان فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا یک اختلال مزمن است که ممکن است زندگی را برای فرد بسیار سخت و تحمل ناپذیر کند. اصلی‌ترین کاری که کاردرمانی برای درمان فیبرومیالژیا انجام می‌دهد، درمان مشکلات و علائم اسکلتی عضلانی است. کاردرمانی با رویکردها و تکنیک‌های درمانی که در اختیار دارد، خستگی و درد اسکلتی عضلانی فرد را کاهش داده و به بهبود زندگی فرد کمک می‌کند. درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد و تمامی کاری که برای درمان آن توسط کاردرمانی انجام می‌شود کاهش علائم بیماری مانند کاهش درد، کاهش خستگی، بهبود کیفیت خواب و... است.

وجود درد در بخش‌هایی از بدن فرد ممکن است باعث یک سری حرکات بازدارنده و جبرانی در بدن شود که باعث بهم خوردن همبستگی سیستم اسکلتی عضلانی شده و مشکلات جانبی را برای فرد به همراه می‌آورند. کاردرمانی سعی می‌کند این مشکلات جانبی را نیز برطرف کرده و یا حتی از بروز آن‌ها جلوگیری کند.