8 استراتژی آموزشی برای افزایش نظم در دانش آموزان ADHD
کودکان مبتلا به ADHD یا بیش فعالی دارای نقص توجه و تمرکز یا بیش فعالی یا هر دو علامت هستند. در صورت عدم درمان و کنترل ADHD در کودکی، عوارض جدی در بزرگسالی

اگر فرزند ADHD شما محصل است و درگیر چالشهای مدرسه هستید، پیشنهاد میکنیم حتما برای ارزیابی و درمان به یک مرکز کاردرمانی مراجعه کنید. مسائلی که پیرامون علائم ADHD برای فرزند شما اتفاق میافتد، شامل کاهش نمرات ریاضی و فارسی، بیقراری سر کلاس، پر حرفی، دعوا و مشاجره با سایر دانش آموزان و ... است. نداشتن نظم در انجام تکالیف و حواسپرتی، مشکل عمده دانش آموزان ADHD است. استراتژیهای سادهای که در این مقاله بیان شدهاست در کنار خدمات کاردرمانی ذهنی، میتواند به شما و کودکتان کمک کند.
8 استراتژی آموزشی برای دانش آموزان ADHD
در این مقاله 8 استراتژی معرفی شدهاست که راهنمایی برای والدینِ کودک مبتلا به ADHD است. در واقع نکاتی برای فرزند پروری آموزش دادهمیشود که کمک میکند فرزند خود را در سن مدرسه، بهتر مدیریت کنید. با استفاده از تکنیکهایی همچون تنبیه و پاداش، کنترل شما بر روی فرزندتان بیشتر میشود. لازم است گاهی برای دستورپذیری بیشتر او، ابزارها و تجهیزاتی که به آن علاقه دارد را محدود کنید. گاهی نیز با تشویق فرزندتان، رفتار او را جهت میدهید.
برای مثال وقتی تمایلی به انجام تکالیفش ندارد با دادن یک جایزه، سعی کنید انگیزه فرزندتان را بالا ببرید تا در انجام نقشهایش موفق باشد. گاهی برای کاهش یا حذف یک رفتار منفی و ناهنجار مانند تحرک زیاد، لازم است کودک را برای مدتی از علاقه مندیهایش محروم کنید و او را نیز از این محرومیت و علت آن، آگاه سازید. در هر صورت مواردی که قرار است گفته شود به تنهایی کارآمد نخواهد بود و حتما کودک مبتللا به ADHD باید تحت درمانِ کاردرمانی قرار گیرد.
دستورالعملهای موثر بدهید
در کودکان مبتلا به ADHD توجه پایدار و حافظه شنیداری ضعیف است؛ پس اگر به کودک خود دستور میدهید باید به این موارد حتما توجه کنید که دستورات موثری بدهید؛ به آن معنی که مدت زمان کاری که باید انجام دهد کوتاه باشد و از طرفی چند دستور را بطور همزمان به فرزندتان ندهید زیرا در انجام آن به مشکل میخورد. برای مثال دستوراتی که میتوان به یک دانش آموز ADHD داد این است که به اون نصف مسائل ریاضی را بدهیم تا انجام دهد؛ پس از گذشت یک استراحت کوتاه مدت، به سراغ نصف دیگر مسائل برویم.
تلاش فرزندتان را تحسین کنید
هر رفتار مثبت و خوبی که از فرزندتان دیدید او را تشویق کنید تا به انجام مکرر آن تمایل پیدا کند و در رفتار او ثبت شود. برای مثال اگر یکبار بطور خود جوش تکالیف مدرسهاش را انجام دادهاست هرگز بی تفاوت از آن نگذرید و حتما با تشویق و جملات انگیزشی به او بفهمانید که رفتارش را متوجه شدهاید و برایتان ارزشمند است.
در صورت لزوم به فرزندتان زنگ تفریح بدهید
کودکان ADHD بشدت تحمل کاری پایینی دارند و خیلی زود خسته میشوند و حواسشان به محرکهای دیگری جلب میشود. شما باید این نکته را درنظر داشته باشید که لازم نیست با سختگیری، 2 ساعت پیاپی با فرزندتان ریاضی کار کنید. شما میتوانید این زمان را به 4 تایم نیم ساعته تقسیم کنید و بعد از هر نیم ساعت یک استراحت به فرزندتان بدهید. در نظر گرفتن زمان استراحت کمک میکند تا بازدهی ذهنی فرزندتان بیشتر شود و بمرور زمان یاد بگیرد که چگونه در چنین مواقعی، خودتنظیمی کند.
رفتارهای نادرست ِکوچک را نادیده بگیرید
اگر فرزند مبتلا به ADHD داشته باشید پس حتما میدانید که اختلالات رفتاری، در این کودکان شایع است. در بسیاری از موارد هدف از انجام کارهای غلط، جلب توجه شماست. یعنی کودک با سر وصدا کردن، جیغ زدن، شکایت کردن و... سعی دارد توجه شما را جلب کند. در این مواقع اگر به این رفتارها توجه کنید و آنها را دنبال کنید، درواقع این رفتار منفی در کودک تقویت میشود. گاهی میتوانید به هدف اصلی که پشت این رفتار است صراحتا اشاره کنید و به فرزندتان بگویید "به نظر میرسد با این رفتار میخواهی نظر من را جلب کنی، پس من اینجا هستم که با من صحبت کنی".
عواقب طبیعی هر رفتار را درنظر بگیرید!
لزومی ندارد شما دائما تعیین کنید که فرزندتان چه انتخابی داشته باشد بهتر است. یک کودک مبتلا به ADHD در نهایت یاد میگیرد که در مقابل هر رفتار چه پیامدی دریافت میکند. پس به کودکتان فرصت یادگیری بدهید و با اصرار به انجام یا عدم انجام یک کار مشخص، لجبازی او را تشدید نکنید. مثلا اگر فرزندتان تمایلی به خوردن غذا در یک ساعت مشخص ندارد، اصرار نکنید و اجازه دهید غذا را پس بزند. نتیجه طبیعی این رفتار این است که پس از مدتی کودک گرسنه خواهد شد و درخواست غذا میکند.
به فرزندتان پاداش بدهید!
قبل از اینکه هر گونه پاداش معنوی یا مادی به فرزندتان بدهید باید یک لیست تهیه کرده و آن را با فرزندتان به اشتراک بگذارید. لیستی که شامل رفتارهایی است که به آنها پاداش تعلق میگیرد. کودکان ADHD اغلب تمایل به سرپیچی از قوانین دارند، اما با تعیین رفتار مثبت و پاداش مربوط به هر کدام میتوان کودک ADHD را بهتر کنترل کرد.
حواسپرتی را محدود کنید
فضایی که یک دانش آموز ADHD در آن درس میخواند، چه کلاس درسی چه اتاق مطالعه، باید عاری از هر محرکی باشد که حواس او را پرت کند. پس لازم است برای فرزندتان یک اتاق عایق صدا، نورمناسب، نداشتن محرک دیداری مانند تابلو دیواری و ... را تهیه کنید. لازم است با معلم کودک ADHD خود نیز صحبتی در این باره داشته باشید.
قوانین و دستورالعملها را مشخص و تکرار کنید!
حتما لیستی از قوانین و رفتارهای هنجار در اماکن مختلف مانند مدرسه، پارک، خانه و ... برای فرزندتان مشخص کنید. همانطور که گفتیم کودکان ADHD در مقابل قوانین مقاومت زیادی دارند و گاهی آنها را فراموش میکنند. پس لازم است پس از تعیین قوانین حتما آنها را مرور کنید تا برای فرزندتان یادآوری شود.
کاردرمانی، موثرترین درمان برای دانش آموزان ADHD
کودکان مبتلا به ADHD اختلالات شدید حسی دارند و همین اخلال موجب، کاهش انواع توجه، حافظه، ارتباط موثر با دیگران و اختلال رفتاری میشود. کاردرمانی در کنار دارودرمانی، از جمله موثرترین درمان ها باری ADHD است. درواقع یک کاردرمانگر اختلال کودک را ارزیابی میکند و همزمان بر روی انواع حس، توجه، حافظه سایر مهارت های ارتباطی_ اجتماعی کار میکند تا بتواند عوارض این علائم را در کودک ADHD به حداقل برساند.