دفورمیتی بوتونیر چیست؟ | کاردرمانی و اصلاح بدشکلی بوتونیر

اندام فوقانی یا همان دست، بیش از اینکه به ثبات نیاز داشته باشد، به تحرک نیاز دارد. این تحرک به لطف وجود کمربند شانه‌ای و مفصل گوی و کاسه فراهم شده است. عضلات قدامی و خلفی ساعد نیز وظیفه خم کردن انگشتان و نیز باز کردن آن‌ها را دارند. حال به راستی چه اتفاقی ممکن است رخ دهد که تحرک لازم در اندام فوقانی ایجاد نشود؟ برای پاسخ به سوال مطرح شده، می‌توان دلایل و بیماری‌های مختلفی را ذکر کرد که یکی از این دلایل، دفورمیتی بوتونیر در انگشتان دست است.

این دفورمیتی سبب می‌گردد تا حرکاتی خاص در انگشتان دست محدود شود. محدودیت ایجاد شده در انگشتان دست در نهایت باعث می‌شود تا عملکرد انسان تحت تاثیر قرار گیرد. در این مقاله ما به طور تخصصی و به زبانی کاملا ساده قصد داریم تا دفورمیتی بوتونیر را مورد بحث قرار داده و مداخلات کاردرمانی در این دفورمیتی را برای شما شرح دهیم.

دفورمیتی چیست؟ منظور از بدشکلی چیست؟

پیش از اینکه دفورمیتی بوتونیر را مورد بحث قرار دهیم، بد نیست که با تعریف دفورمیتی نیز آشنا شویم. دفورمیتی در ساختارهای مختلفی از جمله استخوان و مفصل می‌تواند ایجاد شود؛ اما از آنجایی که دفورمیتی بوتونیر مربوط به تغییر ساختار مفصل است، ما نیز تعریف دفورمیتی را بر این مبنا توضیح داده‌ایم. هنگامی که دو استخوان با یک دیگر مفصل می‌شوند، در یک راستای خاص و مشخص نسبت به هم قرار می‌گیرند.

هر عاملی که این راستا را به هم بزند دفورمیتی ایجاد خواهد کرد. بگذارید موضوع را با یک مثال ساده اندکی شفاف‌تر کنیم. هنگامی که انگشتان دست شما صاف است، استخوان‌های بند انگشت سوم (میانی) در یک خطِ تقریبا صاف، یکی پس از دیگر قرار گرفته‌اند.

ساختارهای خاصی وجود دارد که از این نحوه قرارگیری استخوان‌ها حمایت می‌کنند. اگر آن ساختارها آسیب ببینند، راستای استخوان‌ها نیز بهم خواهد خورد و دفورمیتی ایجاد می‌شود. دقیقا اتفاقی که در اثر آسیب اکستانسور هود می‌افتد و دفورمیتی بوتونیر را ایجاد می‌کند. در ادامه بیشتر درباره دفورمیتی بوتونیر بحث خواهیم کرد.

علت تغییر شکل یا دفورمیتی بوتونیر چیست؟

برای اینکه علت تغییر شکل بوتونیر را کاملا درک کنید، نیاز است تا با آناتومی دست آشنا باشید. اما از آنجایی که آناتومی دست انسان مبحث بسیار پیچیده و تخصصی‌ای است، ما سعی کرده‌ایم تا به ساده ترین روش ممکن موضوع را برای شما شرح دهیم. دو کمپارتمان عضله در قدام و خلف ساعد وجود دارد که وظیفه حرکات انگشتان دست را بر عهده دارند.

عضلاتِ کمپارتمان قدامی ساعد ( آن قسمت از پوست ساعد که مو ندارد)، وظیفه خم کردن انگشتان را بر عهده دارند. عضلات کمپارتمان خلفی ساعد، وظیفه صاف کردن انگشتان را یدک می‌کشند. دفورمیتی بوتونیر مربوط به عضله اکستنسور دیجیتروم کامنیوس (EDC) و ساختاری به نام اکستانسور هود است که مربوط به کمپارتمان خلفی ساعد است. در ادامه  ساختار اکستانسور هود را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اکستانسور هود چیست و چگونه عمل می‌کند؟

اکستانسور هود ساختاری است که در قسمتی پشتی انگشتان شما قرار گرفته است. اگر انگشت اشاره را در نظر بگیرید، اکستانسور هود با ساختار خاصی که دارد باعث می‌شود با انقباض عضله اکستنسور دیجیتروم کامنیوس (EDC) هر دو مفصل انگشت اشاره با هم صاف می‌شوند. برای اینکه عملکرد اکستانسور هود را به خوبی متوجه شوید، انگشت اشاره خود را کامل خم کنید.

حال سعی کنید همین انگشت را صاف کنید، طوری که بند دوم صاف شود و بند آخر انگشت همچنان خم بماند. مشاهده خواهید کرد که چنین حرکتی امکان پذیر نیست. در واقع اکستانسور هود به طور هم زمان سبب صاف شدن دو مفصل موجود در انگشت می‌شود ( مفصل PIP و DIP). حال اگر اکستانسور هود در اثر ضربه آسیب ببیند و یا تحت تاثیر بیماری هایی چون آرتریت روماتوئید عملکرد خود را از دست دهد، احتمال بروز دفورمیتی بوتونیر در انگشت افزایش می‌یابد.

علائم دفورمیتی بوتونیر؛ بدشکلی بوتونیر چه نشانه‌هایی دارد؟

دفورمیتی بوتونیر دقیقا عکس دفورمیتی سوان نک یا گردن قو است. برای اینکه دفورمیتی بوتونیر تشخیص داده شود، کافی است که به انگشتان فرد نگاه شود. همه انگشتان ما به جز شست از سه بند و دو مفصل تشکیل شده است. اگر مفصل اول خم شود (فلکشن) و مفصل انتهایی انگشت بیش از اندازه صاف شود (هایپراکستنشن)، دفورمیتی بوتونیر ایجاد شده است.

در واقع مشاهده اولین و راحت ترین راه ممکن برای تشخیص دفورمیتی بوتونیر است. اگر دفورمیتی تثبیت شده باشد، فرد مبتلا به بوتونیر نمی‌تواند به صورت فعال انگشت خود را صاف کند. گاهی نیز پزشک برای بررسی دقیق تر مفصل عکس رادیولوژی را الزامی می‌داند. اما به طور کلی، علائم دفورمیتی بوتونیر به راستای قرارگیری بند انگشتان (فالنژها) بر می‌گردد.

درمان دفورمیتی بوتونیر؛ برای درمان دوفورمیتی بوتونیر چه اقداماتی لازم است؟

درمان دفورمیتی بوتونیر در یک تقسیم بندی کلی به درمان غیر جراحی و درمان به کمک جراحی تقسیم می‌شود. در درمان غیر جراحی، کاردرمانی موثرترین روش است. اگر میزان دفورمیتی زیاد باشد و بیمار دیر به کاردرمانی مراجعه کند، امکان دارد که دفورمیتی تثبیت شود. در صورت تثبیت دفورمیتی، جراحی غیر قابل اجتناب است. در ادامه به طور خلاصه درمان غیرجراحی و جراحی برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر را مورد بحث قرار خواهیم داد.

درمان غیر جراحی؛ دفورمیتی بوتونیر

اگر بتوانید مفصل میانی انگشت خودتان را به صورت پسیو صاف کنید؛ این حرکت نشانه بسیار خوبی برای موثر بودن درمان غیرجراحی است. در واقع این حرکت نشان می‌دهد که دفورمیتی تثبیت نشده است. در درمان غیر جراحی امکان دارد کاردرمانگر برای شما یک اسپیلنت تجویز کند. اسپیلنتی که برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر مورد استفاده واقع می‌شود، یک اسپیلنت سه نقطه فشار است.

این اسپیلنت مفصل میانی انگشت را از قسمت پشتی مفصل به جلو هل می‌دهد و دو سوی مفصل میانی را به سمت عقب می‌راند. این سه نیرو در نهایت باعث صاف شدن مفصل میانی می‌شوند. این اسپیلنتِ سه نقطه فشار بیش از 6 هفته استفاده می‌شود که در 3 هفته اول به صورت شبانه روزی است و در 3 هفته دوم فقط روز ها استفاده می‌شود.

از دیگر مداخلات کاردرمانی برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر، می‌توان به پوتی تراپی اشاره کرد. پوتی خمیر مخصوصی است که در رنگ های مختلف و درجه سختی‌های متفاوتی وجود دارد. الگو های خاصی در پوتی تراپی وجود دارد که کاردرمانگر با تمرین دادن به بیمار، سعی می‌کند تا دفورمیتی را تا حد امکان اصلاح کند.

درمان جراحی دفورمیتی بوتونیر

آسیب در زون 2 تاندون‌های اکستانسوری، باعث دفورمیتی بوتونیر می‌شود. در آسیب وارد شده، سنترال باند اکستانسور هود پاره شده است. پزشک جراح در اتاق عمل سعی می‌کند تا تاندون پاره شده را بخیه کند و ترمیمات لازم را انجام دهد. بعد از جراحی، بیمار به کاردرمانی ارجاع داده می‌شود. در کاردرمانی، فرد کاردرمانگر سعی می‌کند ماساژ رتروگرید را برای کاهش ادم انجام دهد.

اگر کاردرمانی بعد از جراحی صورت نگیرد و ادم و ماساژ بافت اسکار صورت نگیرد، بعد از گذشت یک ماه از جراحی ممکن است چسبندگی تاندون ایجاد شود. چسبندگی تاندون در نهایت حرکت انگشت را محدود خواهد کرد. لذا به شما توصیه می‌کنیم تا هرچه زود تر به پزشک و کاردرمانی مراجعه کنید تا بهترین درمان ممکن برای شما صورت بگیرد.

تمرینات برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر در خانه

علاوه بر جلسات منظم کاردرمانی، تمرینات در خانه برای اصلاح دفورمیتی بسیار کمک کننده خواهد بود. ازاین‌رو تیم kardarmani.info بروشوری برای شما تهیه کرده است که می‌توانید آن را دانلود کنید و تمرینات لازم را انجام دهید. فقط باید بر این نکته واقف باشید که تمرین در خانه بدین معنی نیست که شما به جلسات کاردرمانی نیازی ندارید. 

انجام تمرینات در کلینیک‌های کاردرمانی از آن جهت حائز اهمیت است که فرد متخصص کاردرمانی، آشنایی کاملی با عضلات و مفاصل دارد و با تکیه بر دانش کنتیک و کینماتیک بهترین مداخلات را انجام می‌دهد.

راه رهایی از بوتونیر و درمان قطعی آن چیست؟

اولین عاملی که برای اصلاح دفورمیتی بوتونیر مهم و تاثیرگذار است، مراجعه زود هنگام و به‌موقع به پزشک و کلینیک های کاردرمانی است. تشخیص درست و به‌موقع باعث می‌گردد تا دفورمیتی تثبیت نگردد و بازه درمان کوتاه تر شود. همچنین نیاز است تا فرد نسبت به دفورمیتی بوتونیر اطلاعات کافی داشته باشد. دانستن این اطلاعات به بیمار کمک خواهد کرد تا روند درمان را جدی بگیرد و با انگیزه کافی جلسات را ادامه دهد. امیدواریم که خواندن این مقاله نهایت بهره را برده باشید.