همه چیز در مورد صافی کف پا | موثرترین راه‌های درمان صافی کف پا کدام‌اند؟

در افراد مبتلا به صافی کف پا، در یک یا هر دو پا  قوس طولی وجود ندارد و همین باعث می‌شود مچ پا به سمت خارج بچرخد. این وضعیت باعث می‌شود که فردی که دچار صافی کف پا است، در راه رفتن و دویدن به مشکل بخورد و در نهایت ممکن است به دلیل تغییر راستای استخوان‌ها، درد به مفاصل بالاتر مثل زانو و لگن منتقل شود. استخوان‌های کف پا متشکل از چند دسته استخوان هستند که در مجموع همراه با بافت‌های پیوندی دیگر (لیگامان، تاندون، عضلات) انحنا و قوس‌های کف پا را تشکیل می‌دهند.

ممکن است به علت ضعف عضلانی و یا آسیب‌های وارده به ساختمان پا یا موارد دیگری که به آن اشاره خواهیم کرد، این قوس‌ها از بین بروند. این قوس‌ها وقتی روی پای خود ایستاده‌ایم و یا راه می‌رویم، کمک می‌کنند تا وزن بدن به طور مساوی به کف پا منتقل شود و همچنین وقتی که فشارهای ناگهانی به آن وارد می‌شود، بتواند به خوبی وزن را تحمل کند.

انواع صافی کف پا؛ چند نوع کف پای صاف داریم؟

قبل از اینکه شروع به درمان صافی کف پا کنید، باید نوع آن را تشخیص دهید. تشخیص درست نوع صافی کف پا کمک می‌کند تا شما اقدامات موثرتر و زودهنگامی را قبل از اینکه با عوارض دیگری مواجه شوید، انجام دهید. تمرینات اصولی کاردرمانی، کفش طبی مناسب و جراحی باید بعد از مشخص شدن نوع صافی کف پا توسط کارشناس مشخص شوند.

• کف پای صاف سفت و سخت (Rigid)

در افرادی که صافی کف پای ریجید دارند، قوس کف پا  نه در حالت ایستاده و نه در وضعیت نشسته، تشکیل نمی‌‌شود؛ این عارضه می‌تواند هم در کودکان هم در بزرگسالان ایجاد شود.

• کف پای صاف انعطاف پذیر (Flexible)

 در این نوع صافی کف پا، زمانی که شما وزن خود را روی پا می‌اندازید، قوس دیده نمی‌شود؛ اما در وضعیت‌هایی که پا تحمل وزن را ندارد، قوس تشکیل می‌شود. این نوع از صافی کف پا، شایع‌ترین کف پای صاف است.

آشنایی با علائم کف پای صاف؛ شکل ظاهری کف پای صاف چگونه است؟

شایع‌ترین علامت صافی کف پا درد در ناحیه پا است. این علامت می‌تواند در نتیجه کشیدگی عضلات و ساختارهای پیوندی پا باشد. همچنین به دنبال آن، فشارهای غیرعادی روی مفاصل زانو و لگن می‌تواند منجر به ایجاد درد در این مفاصل شود. به دنبال فشارهای غیرطبیعی و ضربه و آسیب به مچ پا، درد و تورم و گاهی هم سفتی پا ممکن است ایجاد شود. همانطور که اشاره کردیم، به دنبال این ضایعه ممکن است مفاصل دیگری هم تحت تاثیر قرار بگیرند و ساختار عضلات و استخوان‌ها به صورتی غیر طبیعی شوند؛ در نتیجه تاثیرات آن‌ها، راستای دیگر استخوان‌ها و به دنبال آن عضلات را تغییر دهد. مفاصل درگیر دیگر شامل:

• مچ پا
• قوس پا
• زانو
• لگن
• کمر

 علل (Risk Factors) صافی کف پا چه می‌تواند باشد؟

باید بگویم اگر فکر می‌کنید علت صافی کف پا فقط ارثی است، سخت در اشتباهید. باید بدانید که هر فردی در هر سنی با قرار گیری در معرض عوامل ایجاد صافی کف پا، می‌تواند درگیر این معضل شود. مراقب باشید که مراقبت‌هایی از قبیل ورزش، تغذیه مناسب و کفش مناسب پیاده روی، می‌توانند با تقویت عضلات و یا جلوگیری از آسیب آن‌ها، شما را یاری کند که از بروز آن جلوگیری کنید. افزایش وزن منجر به انتقال وزن بیشتری به پاها که ستون و پایه‌ بدن هستند می‌شود؛ پس سعی کنید وزن خود را با تغذیه و ورزش، متناسب نگه دارید. چند مورد از این علل را برای شما ذکر کرده ایم:

• چاقی، دیابت، بارداری
• ایجاد شرایطی که می‌تواند تاندون‌های پا را تحت فشار قرار دهد.
• عوامل ژنتیکی
• قوس‌های ضعیف (یعنی وقتی که فرد می‌نشیند قوس پاهایش مشخص است، اما هنگام ایستادن دیده نمی‌شود.)
• صدمات و ترومای پا و مچ پا
• آرتریت روماتوئید
• آسیب، اختلال عملکرد و پارگی تاندون تیبیال خلفی
• تاندونیت (التهاب تاندون)، پارگی ناشی از استفاده بیش از حد یا آسیب‌های دیگر به تاندون
• استفاده طولانی مدت از پا که می‌تواند منجر به ضعف تاندون تیبیال خلفی شود.

از کجا بفهمیم صافی کف پا داریم؟!

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و وجود سیستم‌های مجهز و پیشرفته در خدمت متخصصان، تشخیص صافی کف پا بسیار آسان‌تر شده است. به این منظور یک متخصص، پا را از نمای جلو و عقب مشاهده کرده و از شما می‌خواهد که روی انگشتان پایتان بایستید. سپس قدرت مچ پا را اندازه گیری کرده و ناحیه دقیق درد را مشخص می‌کند. اطلاعات دیگری که می‌توان به راحتی به دست آورد، الگوی پوشیدن کفش است. همچنین فرسودگی قسمت‌های مختلف کفش، داده‌هایی در مورد وضعیت پا می‌تواند در اختیار ما قرار دهد. در ادامه تست‌هایی برای تشخیص صافی کف پا وجود دارد که درمورد آنها توضیح مختصری داده شده است.

• X-ray یا اشعه ایکس: به کمک یک مجموعه اشعه ایکس ساده می‌توان تصاویری از استخوان‌ها، مفاصل و هم ترازی آنها تهیه کرد.
• CT-scan: در سی تی اسکن از زوایای مختلف با اشعه ایکس از پا عکس برداری می‌شود و جزییات بیشتری از  X-ray به ما می‌دهد.
• Ultrasound: هنگامی که درد پا مشکوک به آسیب تاندونی باشد، از اولتراسوند که دارای امواج صوتی برای تولید تصویر دقیقی از بافت نرم پا است، استفاده می‌کنیم‌‌.
• M.R.I: ام آر آی با استفاده از امواج رادیویی جزئیات بسیار خوبی از بافت نرم و استخوان در اختیار ما می‌گذارد.

درمان صافی کف پا؛ آیا کف پای صاف درمان می‌شود؟

احتمالا تا به حال بسیاری از شما به این سوال اندیشیده‌اید که آیا نیاز به جراحی برای درمان صافی کف پای خود دارید یا خیر؟ بهترین پاسخ در جواب شما این است که بگوییم با توجه به شدت آسیب و میزان درد و داده‌های حاصل از تست‌های تشخیصی، درمان‌های متفاوتی برای افراد وجود دارد. به طور معمول در صورت ظهور درد، مراجعه به افراد متخصص و مراکز توانبخشی صورت می‌گیرد.

حال اگر شما اقدامات درمانِ غیر جراحی را انجام دادید و جوابی نگرفتید؛ با صلاح دید پزشک متخصص می‌توانید جراحی کنید. پس اگر تا به حال درمان‌های جراحی را دنبال نکرده‌اید نگران نباشید. اقدام اول شما مراجعه به مرکز توانبخشی است.

• درمان غیرجراحی 

 در ابتدا، درمان غیرجراحی به مبتلایان توصیه می‌شود. این درمان متشکل از پروتکل‌های توانبخشی یعنی تمرینات درمانی و وسایل کمکی است. هر چه سریع‌تر به نزدیک‌ترین مرکز کاردرمانی مراجعه کنید تا کارشناس کاردرمانی تمرینات ویژه را پس از ارزیابی دقیق دراختیارتان بگذارد و اعمال رومزمره شما را بار دیگر به شما بازگرداند.

• • تمرینات کششی و تقویتی

تمرینات کششیِ اصولی و مناسب بدون هزینه گزاف، می‌تواند بهترین توصیه برای اصلاح بدشکلی پا و صافی آن باشد. متخصص کاردرمانی، بهترین درمانگری است که می‌تواند کمک شایانی در جهت خلاصی از صافی کف پا به شما بکند. این افراد در مراکز توانبخشی، بسته به کوتاهی و ضعف تاندون یا عضلات شما تمرینات لازم را در اختیارتان قرار داده و در فضای کلینیک با تجهیزات ویژه از خدمات آنها بهره‌مند می‌شوید.

• • استفاده از کفش طبی

کفش‌های طبی با اندازه گیری‌های دقیق و اسکن کف پا توسط یک متخصص ارتز و پروتز ساخته می‌شود. در اینگونه کفش‌ها، ساپورت‌هایی مناسب با پای فرد، برای حمایت از قوس‌ها طراحی شده است. اشتباه نکنید! این کفش‌ها مشابه کفش‌های طبی موجود در بازار نیستند و متناسب با پای هر فرد تهیه و طراحی می‌شوند.

• • داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی

تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز یکی دیگر از راه‌های مقابله با صافی کف پا است. باید دقت کنید که تجویز این داروها فقط با نسخه و صلاح دید پزشک مربوطه باید انجام شود.

• درمان صافی کف پا با جراحی

اگر اقدامات صورت گرفته در درمان غیرجراحی موثر واقع نشود؛ آنگاه درمان به صورت جراحی غیر قابل اجتناب است. زمانی فرد به جراحی تن می‌دهد که میزان درد و دفورمیتی آنقدر زیاد باشد که مانع انجام فعالیت‌های روزمره فرد شده باشد. در این صورت جراحی برای فرد انجام می‌شود. پس از جراحی، مراجعه زود هنگام به کاردرمانی و مداخلات به موقع بسیار حائز اهمیت است.

توصیه نهایی برای کمک به رهایی از درد صافی کف پا

حال که با جزییات بیشتری از صافی کف پای خود آشنا شدید و از علائمی چون درد رنج می‌برید؛ توصیه ما این است که با نگاهی دقیق تر، اهمیت سلامتی خود را دست کم نگیرید و در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. پس از آن با پیگیری توانبخشی و کاردرمانی عوارض جبران ناپذیر آن را در نطفه خفه کرده و از پیشرفت صافی کف پا جلوگیری کنید.